Izvor: RTS, 25.Avg.2012, 08:58 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Studenica, istorija duga osam vekova
Nakon trogodišnjih areheoloških istraživanja, izvesno je da je gradnja manastira Studenica počela i završena u vreme Stefana Nemanje. Ispod podruma manastira arheolozi otkrili stenu, koja je i najviša tačka porte, a jedan deo zida, kažu, pripada prvobitnoj Nemanjinoj tvrđavi.
U manastirskom kompleksu, u podrumu koji se već vekovima koristio za skladištenje vina, ispod nekoliko slojeva maltera, nalazi se značajno otkriće. Sasvim slučajno, i sam Iguman manastira doprineo >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << je otkrivanju najviše tačke manastirske porte.
Arhimandrit Tihon, iguman manastira Studenica, kaže da su nameravali da renoviraju podrum manastira i zato su, najpre skinuli malter. Bili su iznenađeni kada su ispod višeslojnog maltera otkrili kvalitetan zid.
Uz pomoć arheologa, koji i ovog leta rade na arheološkom istraživanju manastirske porte, utvrdili su da je ispod podruma ogromna stena koja je i najviša tačka porte, a da jedan deo zida pripada prvobitnoj Nemanjinoj tvrđavi. Ostalo je, kako kažu, dozidano u 18. veku.
U proteklom periodu su otkriveni objekti prvobitnog manastirskog kompleksa ktitorske rezidencije, u kojima su odsedali kraljevi kada su dolazili na hodočašće u Studenicu, manastirski konaci i temelji postradalih crkava. Dosadašnji rezultati, već su otklonili brojne dileme.
Arheolog Marko Popović iz Republičkog Zavoda za zaštitu spomenika kulture kaže da sada sa sigurnošću mogu da kažu da je Studenica građena kao utvrđen manastir.
"Gradnja je počela oko 1186. godine. Istovremeno sa manastirskom crkvom građen je i bedem koji okružuje manastirski kompleks. To znači da je sve zamišljeno u vreme Stefana Nemanje i sve je ostvareno u vreme Stefana Nemanje", kaže Popović.
Prema njegovim rečima, planirano je da tokom naredne godine budu nastavljena arheološka istraživanja na delu prema istočnoj kapiji i na Nemanjinom konaku.
"Posebno zanimljivo biće reviziono istraživanje Nemanjinog konaka, jer postoje pretpostavke da je to ktitorska delatnost kralja Milutina", kaže Popović i dodaje da bi time bilo završeno arheološko istraživanje Studenice.
Nakon konzervatorskih radova, uslediće prezentacije i publikovanje svih rezultata dosadašnjih arheoloških istraživanja. Planirano je i izdavanje monografije.
Arhitekta Slobodan Barišić kaže da su tragovi stubova u podu i zarezi u vencu zidanih stubica ukazivali da je postojala kamena oltarska pregrada, ali da nije bilo dovoljno dokaza da bi se ona rekonstruisala.
"Na osnovu dodatnih istraživanja prethodnih godina dobili su pouzdane podatke i počeli su rekonstrukciju kamene oltarske pregrade, čime je crkvi vraćen prvobitni oltarski sklop kakav je bio u vreme gradnje", objašnjava Barišić.
Trenutno rade konzervatorsko restauratorske radove na kamenim elementima unutar oltarske pregrade i nastaviće radove u samom naosu.
Restaurator republičkog Zavoda za zaštitu spomenika kulture Stojanka Samardžić kaže da se istovremeno izvode radovi u oltarskoj apsidi na teško oštećenom zidnom slikarstvu.
"Dobili smo prostor od manastira gde možemo da paralelno organizujemo radove na demontiranim ikonama sa ikonostasima", kaže Stojanka Samardžić.
Iako je godinama manastirska porta imala horizontalan položaj, najnovija istraživanja vraćaju prvobitni izgled. Uklonjene su velike količine zemlje koja je prekrivala ostatke nekadašnjih građevina.
Manastirskoj porti je sada vraćen prvobitni izgled, što doprinosi još boljem pogledu na ovu srpsku svetinju staru više od 800 godina.
.jpg)
