Izvor: Nezavisne Novine, 20.Avg.2016, 20:43   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Revizija budžetskih izdataka u RS: Suficit u planu, deficit na papiru

BANJALUKA - Planiranje budžetskih izdataka u RS, koji od 2012. godine imaju trend rasta, nije dovoljno efikasno i transparentno.

Ovo se, između ostalog, navodi u reviziji učinka na temu planiranja izdataka budžeta, koja pažnju skreće i na činjenice da rashodi znatno brže rastu nego što rastu prihodi, čime se ugrožava očekivana finansijska konsolidacija.

Revizori navode i to da je u Republici Srpskoj sve prisutnije stvaranje obaveza iznad okvira definisanog >> Pročitaj celu vest na sajtu Nezavisne Novine << budžetom, što se kasnije naknadno pokriva rebalansima i kroz relokacije. Kakvo je budžetsko planiranje možda najbolje ilustruje činjenica da budžetski korisnici svake godine traže oko 400 miliona KM više nego što je planirano dokumentom okvirnog budžeta, koji se donosi za period od četiri godine.

"Umanjenje budžeta u odnosu na zahtjeve budžetskih korisnika kretalo se između 20 i 25 odsto", naveli su revizori, ističući da o ključnim sektorskim i programskim prioritetima nije osigurana usaglašenost između Vlade RS i Ministarstva finansija RS s jedne strane, i ministarstava s druge strane, ali ni u okviru ministarstava između različitih resora i korisnika u njihovoj nadležnosti.

Da planiranje budžeta nije jača strana Vlade RS revizori su pokazali na primjeru 2014. godine, kada je planiran suficit od 90 miliona KM, međutim rebalansiranim budžetom za tu godinu stvoren je deficit od 96 miliona KM.

Revizijom učinka na temu planiranja budžetskih izdataka obuhvaćen je period od 2012. do 2018. godine, uključujući pet srednjoročnih dokumenata okvirnog budžeta, te četiri godišnja budžeta i to za 2013, 2014, 2015. i 2016. godinu. Godišnje planiranje budžeta, navode revizori, nije bilo adekvatno prezentovano javnosti i nije dovoljno slijedilo okvire definisane okvirnim budžetima i godišnjim ekonomskim politikama. Od ukupno četiri godišnja budžeta, tri su donesena po skraćenoj proceduri, bez prethodne forme nacrta dostavljenog Narodnoj skupštini RS i javnosti na razmatranje.

"Preostali četvrti je budžet za 2016. godinu, koji je kao materijal prošao zakonsku proceduru, ali se njegovo planiranje i donošenje teško mogu smatrati transparentnim s obzirom na to da je materijal koji su Ministarstvo finansija i Vlada uputili kao prijedlog značajno promijenjen u odnosu na onaj upućen kao nacrt", naveli su revizori.

Ono što su revizori konstatovali jeste i to da se svakim dokumentom okvirnog budžeta povećavaju rashodi, pa tako u onom od 2013. do 2015. godine za 43 miliona KM, a već u sljedećem, odnosno onom od 2016. do 2018. godine za dodatnih 182 miliona KM, što je ukupno povećanje za pet godina od oko 225 miliona KM. U posmatranom periodu, koji se odnosi na budžete od 2013. do 2016. godine, rashodi su porasli za 127 miliona KM, što je znatno više od rasta prihoda koji su iznosili 72 miliona KM.

Ono što je zabrinjavajuće jeste da se na poziciji rashoda za lična primanja iz godine u godinu bilježi porast, iako planiranim dokumentima okvirnih budžeta to nije slučaj, a s druge strane budžetom odobreni rashodi za subvencije i socijalna davanja imaju trend pada. Inače, revizori su izvještajem skrenuli pažnju na neuređen sistem socijalne zaštite koja je resorno pod Ministarstvom zdravlja i socijalne zaštite, a u praksi se tim bavi nekoliko institucija i resora u Vladi RS.

Kada je planiranje budžeta u pitanju, najveća odstupanja mogu se vidjeti kod zahtjeva Agencije za agrarna plaćanja, koja svoja sredstva za subvencije za poljoprivredu planira po osnovu Zakona o obezbjeđenju i usmjeravanju sredstava za podsticanje razvoja poljoprivrede i sela, a koji definiše da se sredstva za podsticaje za poljoprivredu obezbjeđuju iz budžeta RS u visini od najmanje šest odsto domaćih prihoda, što na godišnjem nivou iznosi oko 100 miliona KM.

"Subvencije za poljoprivredu uvijek su planirane u istom iznosu od 60 miliona KM", navodi se u izvještaju revizora.

Nastavak na Nezavisne Novine...