Izvor: Blic, 26.Nov.2013, 12:53 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Oliver Frljić: Hrvatska i Srbija neće skoro ozdraviti
Hrvatski pozorišni reditelj Oliver Frljić, u intervjuu za "Dojče vele" komentarisao je aktuelna zbivanja u Hrvatskoj, govorio o hrvatsko-srpskim odnosima i svojoj novoj predstavi. Oliver Frljić
U Beogradu se bavio ubistvom Zorana Đinđića i žrtvama Srebrenice, u Splitu hrvatskim ratnim zločinima nad srpskim stanovništvom, u Bosni i Hercegovini međunacionalnom mržnjom... Predstave Olivera Frljića smatraju se kontroverznim, a u najnovijoj pod nazivom "Aleksandra Zec" >> Pročitaj celu vest na sajtu Blic << bavi se ubistvom tročlane srpske porodice – Mihajla, Marije i njihove 12-godišnje ćerke Aleksandre, u decembru 1991. godine u Hrvatskoj.
U intervjuu za "Dojče vele" Frljić govori o novoj predstavi, ali i aktuelnim temama.
Gospodine Frljiću, u Hrvatskoj su u toku pripreme za referendum o tome hoće li brak ustavno da se definiše kao zajednica muškarca i žene. Koje je vaše mišljenje o tom referendumu?
- Diskriminacija je upisana u same temelje Republike Hrvatske. Božićnim Ustavom iz 1990, Srbi su prestali da budu narod i postali su nacionalna manjina. Ono što se danas događa u Hrvatskoj posledica je te iste političke logike koja Ustav koristi za obračunavanje: bilo s neprihvatljivim nacionalnim elementom ili, s gledišta zvaničnog katoličkog licemerja, s neprihvatljivim oblicima seksualnog ponašanja. Dakle, u hrvatskoj varijanti, Ustav se shvata kao legitimacija za nesmetano iživljavanje većine nad manjinama. Udruženje "U ime obitelji" (na čiju inicijativu se organizuje referendum prim. ur.) samo pokušava da realizuje ono što većina u hrvatskom društvu misli. Jedino poraznije od ovog imbecilnog referenduma je činjenica da uopštee postoji zakonska mogućnost da se građani na taj način izjašnjavaju o ukidanju prava jedne manjine.
U toku je prikupljanje potpisa za održavanje još jednog referenduma, kojim bi se institucionalno onemogućila upotreba ćirilice svugde gde Srbi nisu natpolovična većina stanovništva. Da li bi takav referendum bio izraz demokratije ili se radi o kršenju prava srpske manjine?
- Takvom referendumu je isključivi cilj kršenje prava srpskoj manjini, a s time da se njime dovodi u pitanje ustavno pravo drugih manjina – npr. italijanske u pojedinim istarskim gradovima. Ideja da se pokrene takav referendum ne treba da čudi kad je moguće, kao što se nedavno dogodilo u Vukovaru, da jedna ekspozitura HDZ, koja ima paramilitarne elemente, onemogući slobodno kretanje premijera i predsednika države. Taj mini-puč je bio direktan napad na ustavni poredak. Od balvan-revolucije stigli smo do lampion-revolucije.
Jednom prilikom izjavili ste da su Srbija i Hrvatska sestre bliznakinje kada je reč o nepriznavanju ratnih zločina. Da li mislite da će Hrvatska kao članica Evropske unije efikasnije rešavati probleme u hrvatsko-srpskim odnosima?
- Mislim da ne, jer ne postoji iskrena želja da se ti problemi reše. Pogledajte primer predsednika Josipovića. Dok je na bilateralnom planu prividno radio na normalizaciji odnosa između Hrvatske i Srbije, na unutrašnjem planu je mobilizovao gotovo celokupni medijski servis u obračunu s predsednikom Srpskog narodnog veća Miloradom Pupovcem zbog tekstova o aferi ZAMP koji su objavljivani u nedeljniku "Novosti". (serija tekstova o navodnim unosnim poslovima Josipovićevog prijatelja Marka Vojkovića sa Hrvatskim društvom kompozitora - ZAMP, prim. ur.)
Koliko vaš umetnički angažman i teatar uopšte mogu da utiču na društvo?
- Teatar ne može transformisati društvo kao što je hrvatsko, društvo koje je pervertiralo demokratske mehanizme u sredstvo za najgore oblike diskriminacije jednog dela svojih građana. Teatar ne može napraviti puno ni u društvu kao što je srpsko, u kojem oni koji su stvarali klimu u kojoj se mogao dogoditi atentat na Zorana Đinđića danas to isto društvo vode i predstavljaju se kao proevropske perjanice. Međutim, teatar ipak može stvoriti razliku, razliku koja nije vođena principima realne politike i svega onoga što se tim pojmom označava.
Kako ste se odlučili da radite predstavu o Aleksandri Zec?
- Ubistvo Aleksandre Zec nije incident, kao što se sve ove godine predstavljalo, nego rezultat političkog projekta koji je jasno zacrtao na koji procenat treba svesti broj hrvatskih građana jedne nacionalne zajednice, a čiju renesansu gledamo ovih dana u desničarskim divljanjima, lomljenju ploča s ćiriličnim natpisima i ranije spomenutom prikupljanju potpisa za referendum o zabrani upotrebe ćirilice, sve, naravno, koncelebrirano od strane katoličke crkve. Tu je i sramotan sudski proces u kojem je urađeno sve kako se krivci za ubistvo Aleksandre Zec, bez obzira na njihova priznanja i materijalne dokaze, ne bi procesuirali.
Zašto svojim radom uvek stavljate prst u ranu? Da li je po vama to jedini mogući put ozdravljenja jednog društva?
- Teško je verovati da će ova društva u neko skoro vreme ozdraviti. Njihovi nacionalni atavizmi izbijaju svako malo. Možda je prvenstveno pitanje šta je stvorilo ranu, a ne treba li stavljati prst u nju.
Zašto današnja postjugoslovenska društva nisu spremna da se suoče sa svojim delom odgovornosti?
- Kako očekivati da se ta društva suoče s odgovornošću kad su nastala kao rezultat neodgovornosti – najpre njihovih političkih lidera, koji su ih stvorili kroz ratne sukobe, razaranja, bezbrojne ljudske žrtve, kršenja osnovnih građanskih prava, a zatim i njihovih glasača, koji su im za takve politike početkom 90-ih godina prošlog veka dali demokratsku legitimaciju? Slovenija, prva jugoslovenska republika koja se osamostalila, svoju državotvornost zapečatila je brisanjem 25.671 osobe iz registra stalnog prebivališta. Bila je to isključivo osveta onim građanima koji nisu pokazali dovoljno lojalnosti novonastaloj državi traženjem njenog državljanstva. Hrvatska je, agresijom na deo teritorije Bosne i Hercegovine, pokazala da je ne interesuje vođenje odbrambenog rata, nego komadanje jedne susedne i suverene države. Srbija je, nakon svih razaranja koje je prouzrokovala, nakon Srebrenice i Vukovara, nakon svih ratova koje je u protekle dve decenije vodila i izgubila, na kraju izabrala upravo one koji su bili ideološki kreatori i realizatori takve politike – SPS i ono što se danas zove SNS.
Kako komentarišete plasman hrvatske reprezentacije na svetsko prvenstvo u fudbalu i Šimunićev pozdrav navijačima "za dom"?
- Hrvatska fudbalska reprezentacija, a i veliki deo nacionalnog sporta, oduvek su koketirali ili podržavali onu ideologiju koju je Šimunić otvoreno pozdravio. Setite se golova koje je današnji predsednik Hrvatskog fudbalskog saveza Davor Šuker svojevremeno posvećivao predsedniku Tuđmanu. Taj isti Davor Šuker se i slikao na grobu Ante Pavelića. Nacionalističke ispade "trenera svih trenera" Ćire Blaževića teško je i pobrojati. Slaven Bilić je svoje igrače motivisao Tompsonovim pesmama. Ivica Kostelić svoju je sportsku spremnost uporedio sa spremnošću nacističkog vojnika. Igor Štimac, donedavni trener Hrvatske, među prvima je dao potpis za raspisivanje referenduma o braku. Primera je bezbroj i u njima Šimunićev pozdrav predstavlja kontinuitet različitih oblika netrpeljivosti. Jedino što se promenilo je odnos dela medija koji pre par godina s tom i sličnim stvarima ne bi imali nikakav problem.
Najčitanije SADA:
.jpg)
