Izvor: Večernje novosti, 06.Maj.2015, 22:47   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Na pregled ide milion stanovnika

VIŠE od milion stanovnika Srbije trebalo bi ove godine da bude obuhvaćeno programima ranog otkrivanja tri najčešća karcinoma u populaciji: grlića materice, dojke i debelog creva. Program nacionalnog organizovanog skrininga raka Vlada je uvrstila u prioritete, i postepeno se povećava broj opština u kojima se sprovode ovi preventivni pregledi, a cilj je da se unapredi zdravlje stanovništva. Kod nas od svih karcinoma godišnje oboli oko 34.000, a 21.000 ljudi, nažalost, izgubi bitku, iako >> Pročitaj celu vest na sajtu Večernje novosti << vodeći svetski centri za istraživanje raka procenjuju da se pojava više od polovine malignih tumora sada može sprečiti, pre svega preventivnim aktivnostima, kontrolom faktora rizika i ranim otkrivanjem bolesti. - Obolevanje i umiranje od malignih tumora kod nas je u stalnom porastu. Epidemiološka situacija je slična i u razvijenim zemljama sveta, ali za našu zemlju kao i za druge zemlje u razvoju u okruženju, karakteristično je da se pojedini maligni tumori otkrivaju u kasnim stadijumima bolesti, kada je već mnogo vremena propušteno za neophodne dijagnostičke mere i lečenje - kaže za "Novosti" primarijus dr Verica Jovanović, šef Kancelarije za prevenciju malignih bolesti u Institutu za javno zdravlje Srbije "Dr Milan Jovanović Batut". Po broju obolelih žena u odnosu na broj stanovnika situacija u Srbiji, kad je reč o karcinomu dojke, slična je kao u zemljama u okruženju. Ali, prema broju umrlih žena, nažalost, Srbija zauzima neslavno drugo mesto u Evropi, kako tvrde lekari, baš iz razloga kasnog otkrivanja karcinoma dojke. - U 2015. godini predviđeno je da se organizovani skrining raka dojke sprovodi u 29 opština radom stacionarnih mamografa i 22 opštine radom mobilnih mamografa, i da se ovim pregledom obuhvati oko 302.000 žena starosti od 50 do 69 godina života - objašnjava za "Novosti" primarijus dr Ljiljana Lazić, koordinator za skrining raka dojke Kancelarije za prevenciju malignih bolesti u Institutu "Batut". Od decembra 2012, kada je počeo skrining na rak dojke, program je sproveden na teritoriji 50 opština i pozvano je oko 160.000 žena. - Urađeno je 79.000 mamografija, oko 4.500 mamografskih nalaza je bilo pozitivno i otkriveno je 290 karcinoma koji su histopatološki potvrđeni - kaže dr Lazić. - Ciklus skrininga se ponavlja na svake dve godine i teži se obuhvatu ciljne populacije od 75 odsto žena starosti od 50 do 69 godina života.UKLjUČUJU SE BOJNIK, KRUŠEVAC, ŠABAC U OVOJ godini u organizovani skrining kolorektalnog karcinoma se sukcesivno uključuju još neke opštine: Bojnik, Bačka Topola, Kruševac, Šabac i u Beogradu opština Vračar - kaže dr Banković Lazarević. - U prvom dvogodišnjem ciklusu bilo je pozvano gotovo 100.000 ljudi, a odazvalo se 62,5 odsto. Kod 3.690 osoba nalaz je bio pozitivan, a naknadno je kolonoskopijom kod 585 osoba utvrđeno prisustvo polipa koji su i odstranjeni, a kod 129 ljudi otkriven je kolorektalni karcinom. Organizovani skrining karcinoma grlića materice na teritoriji Srbije sprovodi se u ukupno 17 domova zdravlja koji pokrivaju 18 opština. Za prve dve godine sprovođenja programa pozvane su 232.572 žene, ili tek nešto više od polovine (56,7 odsto) ukupno planiranih za pozivanje na preventivni pregled. Ni odaziv, međutim, nije bio zadovoljavajući. - Broj žena koje su se odazvale pozivu i kojima je urađen Papanikolau test je 131.679, što je 56,6 odsto od svih pozvanih - kažu u Kancelariji za prevenciju malignih bolesti. - Prosečan obuhvat PAP testom je 32,1 odsto, procenat pozitivnih PAP nalaza je 6,7. Sa pozitivnim nalazom grupe III, IV i V, registrovano je 8.796 žena, a do sada je pozitivan nalaz hispotološki potvrđen kod 83 žene. Planira se da prvi ciklus skrininga do kraja ove godine završe domovi zdravlja koji su započeli ciklus organizovanog skrininga 2013. Plan je da njime bude pokriveno oko 640.000 žena, odnosno 31,3 odsto svih žena u Srbiji starosti od 25 do 64 godine života. Kada je reč o karcinomu debelog creva, on predstavlja drugu najčešću lokalizaciju malignih tumora kod oba pola u Srbiji: svake godine približno oboli 4.200 i umre 2.600 osoba. - Srbija je već dugo u grupi zemalja Evrope sa srednjevisokim stopama obolevanja i visokim stopama smrtnosti od kolorektalnog karcinoma - kaže za "Novosti" primarijus dr Dušica Banković Lazarević, koordinator za skrining ove vrste raka. - Ovi podaci ukazuju da se kolorektalni karcinom u našoj zemlji zasada otkriva u uznapredovaloj fazi kada je mogućnost izlečenja znatno manja. Organizovani skrining omogućava ne samo otkrivanje raka debelog creva u ranoj fazi, već i otkrivanje prekanceroznih lezija (polipa) čijim se uklanjanjem sprečava nastanak malignih promena. Na organizovani skrining kolorektalnog karcinoma pozivaju se osobe oba pola starosti od 50 do 74 godine koje su bez tegoba i simptoma oboljenja debelog creva. Skrining raka debelog creva prvobitno je započeo u 19 opština, da bi se program tokom 2014. proširio i sada se sprovodi na teritoriji 28 opština.

Nastavak na Večernje novosti...