Izvor: Večernje novosti, 24.Nov.2018, 13:49   (ažurirano 02.Apr.2020.)

(NE)SRPSKI BRANITELjI: Da li je Vukovar pao?

Preuzimajući bez rezerve i ograde hrvatski diskurs o tragediji koja je 1991. zadesila Vukovar, beogradski medij bez ikakve zadrške zauzima stranu za koju se ne bi reklo da je nezavisna i objektivna Dok se u Beogradu 20. oktobra 1944. godine slavilo oslobođenje grada od nemačke okupacije, u Hitlerov štab stigla je depeša da je prestonica Srbije pala. Mediji u nekoj neutralnoj Švedskoj, Švajcarskoj ili Španiji verovatno su, trudeći se da ne budu pristrasni, izvestili >> Pročitaj celu vest na sajtu Večernje novosti << da su partizani i Crvena armija preuzeli kontrolu nad gradom. Tako to obično biva u ratovima. Nezamislivo bi bilo da posle Drugog svetskog rata neki britanski, američki, francuski ili sovjetski medij izveštava, na primer, o ulasku sovjetskih snaga u Gdanjsk, kao o „padu Danciga“ (nemačko ime za ovaj grad), i „slomu odbrane“ koju su činili pripadnici Vermahta, lokalno stanovništvo okupljeno u „Foksšturm“ i dobrovoljci SS-a. Ovaj pristup bio bi sporan iako su apsolutnu većinu stanovništva „slobodnog grada Danciga“, kako je Gdanjsku bilo zvanično ime od 1920. do 1939. činili Nemci (98 posto). Ovo je nezamislivo pa makar po ulasku sovjetskih snaga u ovaj potpuno razoreni grad bili počinjeni i brojni ratni zločini i makar celokupno nemačko stanovništvo (u junu 1945. ostalo ih je još 124.000) bilo proterano.Kod nas je, međutim, ne stvar mašte nego realnosti da jedan domaći, srpski medij, izveštavajući o „padu“ Vukovara, objavi vest da je „nakon tromesečne vojne opsade odbrana grada slomljena 18. novembra 1991. godine“, da će obeležavanje godišnjice predvoditi „hrvatski branitelji“, te da je „opsada“ počela tako što su „bivša JNA i srpske paravojne formacije krenule u opšti tenkovsko-pešački napad na Vukovar“ koji su „branili pripadnici Zbora narodne garde i policije, te dobrovoljci HOS-a“. A kolege iz lista „Danas“ baš su to učinile i začinile podatkom da je posle „sloma te odbrane“ u „srpske koncentracione logore odvedeno oko 7.000 zarobljenih hrvatskih branitelja i civila“. Ne negiramo jednom mediju Ustavom zagarantovano pravo na slobodu govora i pravo da se gadi „velikosrpskog hegemonizma i nacionalizma“, pa da ne može da svari da je iz srpske perspektive 18. novembra 1991. Vukovar oslobođen od ustaškog terora („branitelji“ iz redova HOS-a su otvorene ustaše koje je čak i Franjo Tuđman poredio s SS-om a jedan njihov bataljon nosi ime po Rafaelu Bobanu, nasledniku Jure Francetića na čelu Crne legije), ali verujemo da je kao „nezavisan“ i „objektivan“ mogao da zadrži distancu i da sa neutralne pozicije izveštava o ovom događaju i svojim čitaocima prepusti da sami procene ko su „agresori“, a ko „branitelji“. Svojim nepotrebnim svrstavanjem na jednu stranu ovaj list pokazao je da je nezavisan skoro koliko i hrvatska država tokom Drugog svetskog rata i da svojim čitaocima nameće isključivo hrvatsko viđenje minulog sukoba koje nije baš realno i objektivno, gde su jedni isključivo „branitelji“, drugi isključivo „agresori“.ŠTA GOVORE ČINjENICE?Prvo i pre svega JNA novembra 1991. godine nikako nije mogla biti neko ko „napada“ Vukovar. Ovo najpre jer je u to vreme još bila jedina legalna i legitimna oružana formacija na tom prostoru pošto je Hrvatska međunarodno priznanje dobila tek tri meseca kasnije, 15. januara 1992, pa nije mogla da napada samu sebe. Za razliku od navoda u tekstu koji je „Danas“ objavio da je opšti tenkovsko-pešadijski napad počeo 25. avgusta 1991, ofanziva JNA pokrenuta je 14. septembra te godine, sa ciljem deblokade svoje kasarne u tom gradu koju su hrvatske nelegalne paravojne snage uključujući i „branitelje“ iz HOS-a tada već 20 dana (od gorepomenutog 25. avgusta) držali pod opsadom. Teško je odbranjiva i teza da su Vukovar napadali Srbi (što proizlazi iz više puta ponovljene sintagme „hrvatski branitelji“), jer ih je, po popisu iz 1991. godine, u samom gradu bilo 14.425 (32,3 posto), dok je Jugoslovena bilo 4.355 (9,7 posto), a Hrvata 21.065 (47,1 posto). Na celom području opštine Vukovar 1991. bilo je 31.455 Srba (37,3 posto), 6.124 Jugoslovena (7,2 posto) i 36.910 Hrvata (43,8 posto). Neistinita je i tvrdnja da je JNA bila na strani srpskih paravojnih formacija, što najbolje dokazuje incident iz obližnjeg Borova Sela 2. maja 1991. godine kada je jugoslovenska armija zaštitila i evakuisala hrvatske redarstvenike posle neuspešnog napada na građane ovog u 98 procenata srpskog mesta.Pored svega navedenog teško da se može reći i da su Srbi izazvali sukobe i bilo koga napadali po Vukovaru. Pre je bilo obrnuto – da su reagovali odbrambeno i da su srpske paravojne snage, a ne hrvatske, bile „branitelji“. O ovome najpre svedoči način na koji su vukovarski Srbi glasali na prvim demokratskim izborima za hrvatski parlament 1990. godine. Tada su u Vukovaru i okolini i Tuđmanov HDZ, ali i „nacionalistička“ Srpska demokratska stranka pretrpeli težak poraz od Saveza komunista Hrvatske Ivice Račana, uključujući i čisto srpsko Borovo Selo i druga većinski srpska mesta u opštini, čime su Srbi jasno pokazali da su za suživot sa svojim hrvatskim komšijama. Zbog ovakvog poraza prvi predsednik mlade hrvatske demokracije Franjo Tuđman je izjavio: „Zapamtit će me crveni Vukovar“, ali je, kako piše hrvatski novinar Hrvoje Hrvatina, „malo tko tada slutio što će se u Vukovaru dogoditi samo godinu dana od te izjave.“PRVI NAPADI Nije se dugo čekalo na Tuđmanovu osvetu vukovarskim Srbima, ali i Hrvatima. Prvi napadi zabeleženi su već početkom aprila, kada je minirana srpska kafana „Krajišnik“, a 1. maja 1991. svirepo je ubijen starac Stevan Inić u Bršadinu. Prvi veći incident dogodio se istog dana kada su pripadnici hrvatskih paravojnih formacija obučeni u policijske uniforme zamerili meštanima Borova Sela što su za praznik rada istakli jugoslovensku zastavu na zgradi Mesne zajednice. Lokalci su ih sprečili da zastavu skinu i oterali iz sela. Sutradan, 2. maja, u Borovo Selo krenula je kolona vozila i jedan autobus krcati do zuba naoružanim „redarstvenicima“ koji su odmah po dolasku u centar Borova Sela nasumično otvorili vatru, ubili jednog starca i ranili nekoliko civila. Kada su videli da je vrag odneo šalu i da ne mogu da izađu na kraj s otporom meštana, živu glavu su izvukli zahvaljujući već pomenutoj intervenciji JNA. Slične akcije nastavljene su i posle ovog incidenta, o čemu je u filmu „Vukovar: Poslednji rez“ reditelja Draga Hedla i Janka Baljaka u produkciji B92 svedočio Ferdinand Jukić, šef hrvatske obaveštajne službe u ono vreme u Vukovaru. Prema njegovim rečima, u mesecima pre direktnog sukoba snage predvođene notornim Tomislavom Merčepom likvidirale su ukupno 126 Srba. „Srpska“ JNA, kojoj su na čelu tada bili general Veljko Kadijević, po majci Hrvat oženjen Hrvaticom, Hrvat Josip Gregorić i Slovenac Stane Brovet, pak navodi da je u predvečerje sukoba ubijeno i do 400 srpskih civila. Pored Kadijevića, Gregorića i Broveta, u vreme sukoba u Vukovaru (da ne kažemo oslobađanja ovog grada), načelnik Štaba centralne komande u Beogradu bio je Hrvat Andrija Silić, komandant Ratnog vazduhoplovstva bio je Hrvat Zvonko Jurjević (koji je zamenio prebeglog Hrvata Antona Tusa), komandant Jugoslovenske ratne mornarice bio je Hrvat Božidar Grubišić, šef Centra visokih vojnih škola u Beogradu bio je Hrvat Ivan Radanović, šef Komandno štabne akademije Hrvat Tomislav Bjondić, šef Vojne akademije u Beogradu Hrvat Mate Pehar… Komandant Prve armije koja je krenula u deblokadu kasarne u Vukovaru bio je Aleksandar Spirovski, Makedonac.Na kraju, ako „Danas“ može povodom kapitulacije hrvatskih paravojnih snaga u Vukovaru da objavi tekst u kojem piše da je ovaj grad „pao“, onda možemo da očekujemo i da 3. maja povodom ulaska Prvog bataljona Četvrte srpske brigade 21. srpske divizije Jugoslovenske armije u Jasenovac 1945. objavi da je na taj dan „Jasenovac pao“. I ovako je ekipa „branitelja“ bila vrlo slična. Posle toga čekamo tekst o „oslobađanju Knina“ 1995. godine.HIMNA HOS-AKakve su stavove imali HOS-ovci, koji su u tekstu koji objavljuje „Danas“ opisani kao „branitelji“, najbolje opisuje njihova, doduše nezvanična, himna:Pogledaj u nebo majko evo sinovaLete majko lete jata hrvatskih sokola!Ne plači nam mila majko ne plaču ustaše,Domovi će opet pjevat hosovci dolaze!Kunem ti se Francetiću Srbiju spalit ću,Kunem ti se moj Bobane zavit ću ti sve rane!Kunem ti se Paveliću još bolji postat ću,Uz Paragu iz uz HOS-a do smrti ostat ću!Neka pjeva svaki Srbin i Srbija sva:Predajem se hosovcima, živjela NDH!(Pečat)

Nastavak na Večernje novosti...