Izvor: SrbijaDanas.com, 29.Jun.2020, 08:07

NAJVEĆE ULJE NA PLATNU U SRBIJI: U Somboru se već 120 godina nalazi slika koja je pravi simbol Županije (VIDEO)

"Bitka kod Sente”, delo mađarskog umetnika nemačkog porekla Ferenca Ajzenhuta, krasi Veliku salu Skupštine opštine Sombor i predstavlja najveće ulje na platnu u regionu.

Platno je ogromnih razmera, širine sedam i visine četiri metra. Površine ukupno 28 kvadratnih metara, slika "Bitka kod Sente", delo mađarskog umetnika nemačkog porekla Franca Ajzenhuta predstavlja najveće ulje na platnu i to ne samo u Srbiji, nego i na prostorima nekadašnje Jugoslavije.
>> Pročitaj celu vest na sajtu SrbijaDanas.com <<
Slika je poručena za Milenijumsku izložbu koja je 1896. godine organizovana u Pešti povodom proslave hiljadugodišnjice dolaska Mađara u Panonsku niziju. Februara 1898. godine postavljena je u Velikoj sali somborske županije, danas Skupštine opštine Sombor.

Sa bogato pozlaćenim ramom, širokim pola metra, koji sam po sebi predstavlja umetničko delo, slika ima ukupnu površinu od 40 kvadratnih metara, kao jednoiposoban stan, i deluje monumentalno.

Ova slika postala je pravi simbol Sombora, kao i same Županije. Pored toga što je prva asocijacija kada se pomene Sombor, tako ima vodeću ulogu i kada se spomene turizam samog Sombora.

Ako sa namerom idete u ovaj grad, zgrada Županije je mesto koje morate posetiti, kako zbog same prelepe građevine, tako i zbog unutrašnjosti koja odiše tradicijom i istorijom, a kada dođete i uđete u prelepu salu u kojoj se ova čuvena slika nalazi, imate osećaj kao da ste u trenutku sa samim slikarom ove predivne slike koja opisuje jedan od značajnijih istorijskih dešavanja.

A kada čujete i njenu istoriju, i samu borbu da ova slika ostane u Somboru, ona dobija još veću vrednost i još veći značaj o kome posetioci, kako iz Srbije, tako i šire, rado i veoma često pričaju.

Naime, autor slike je Franc Ajzenhut (1857-1903), Nemac rodom iz Bačke Palanke, školovan u Budimpešti i Minhenu, na Kraljevskoj akademiji lepih umetnosti. Naslikao je prizor čuvene bitke između austrijske i turske vojske, vođene na Tisi kraj Sente 11. septembra 1697. godine. U bici je učestvovao i odred od nekoliko stotina somborskih graničara-militara, srpskih i bunjevačkih husara-konjanika i hajduka-pešaka.

Bitkom je završen Veliki bečki rat, koji je trajao od 1683. godine, a prethodila je potpisivanju Karlovačkog mira 1699. godine, nakon kojeg su se Turci nepovratno povukli preko Dunava i Tise.

Kako je pisao Milan Stepanović, zavičajni istoričar iz Sombora, Ajzenhut je sliku uradio uljanom tehnikom na jednodelnom platnu, veličine četiri metra po vertikali i sedam metara po horizontali, uramljenom u raskošni pozlaćeni ram.

Bačko-bodroška županija poručila je sliku od Ajzenhuta tri godine ranije (1895), uoči milenijumske proslave dolaska Mađara u Panonsku niziju (1896). Sa slikarom je potpisan ugovor kojim se županija obavezala da mu za ovo delo isplati 12.000 forinti, od čega 2.000 unapred.

Slika je dopremljena brodom iz Budimpešte, a u Sombor je stigla 20. januara 1898. godine, na kolskoj zaprezi.

Ceo razgovor o ovome velikom umetničkom delu i simbolu Sombora, Milanom Stepanovićem možete pogledati na video snimku ispod:

U Veliku salu zdanja Županije smeštena je mesec dana kasnije, 22. februara, pod nadzorom poznatog peštanskog umetnika Karolja Telepija, koji je zastupao autora. Kako je uramljena slika bila viša od ulaza kroz koji je trebalo da bude unesena, predanje kazuje da su županijske vlasti dozvolile da bude probijen deo zida iznad središnjih vrata svečane sale koja vode na balkon, te je slika kroz tako proširen ulaz uneta u salu.

Bilo je više pokušaja da bude odneta iz Sombora, ali je do danas ostala na prvobitnom mestu, ističe Milan Stepanović. Još 1902. godine gradske vlasti Sente uputile su Bačko-bodroškoj županiji molbu za ustupanje slike "Bitka kod Sente", koja je odbijena.

Posle Prvog svetskog rata Mađarska je tražila da joj Ajzenhutova slika bude predata, ali je izgubila spor pred Međunarodnim sudom u Hagu, a zatim je sliku želela da otkupi i Nacionalna galerija iz Londona, a za nju su bile zainteresovane i galerije slikarskih akademija u Minhenu i Beču.

Posle izgradnje zdanja "Banovine" u Novom Sadu 1939. godine bilo je predloga da Ajzenhutova slika bude premeštena u ovo zdanje, ali je izbijanje rata prekinulo takvu nameru.

Posle Drugog svetskog rata predloženo je da slika bude predata beogradskom Narodnom muzeju, čiji je upravnik, srećom, tada bio Somborac Veljko Petrović, koji je presekao takve zamisli u začetku i odlučio da slika ostane u Somboru.

Nastavak na SrbijaDanas.com...