Izvor: Blic, 05.Jan.2008, 10:37 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Lovćen pod Miročem
Da je vetar poduhvatio seme neke trave iznikle iz krša, ne bi ga dalje preneo nego što su sredinom osamnaestog veka preci stanovnika Petrovog Sela dobacili sami, seleći se pred nemaštinom.
Predanje, koje potvrđuju i retke arhive, kaže da se u Crnoj Gori glad protegla kroz 1845, 1846. i 1847. godinu - '47. se smatra najtežom u čitavom XIX veku! - pa je iz pet plemena put Srbije pošlo 70 porodica sa 389 članova u nameri da se u Srbiji trajno nastani. Rasuli su se po celoj >> Pročitaj celu vest na sajtu Blic << Srbiji, a devet porodica, sa 51 članom, naselilo se u Kladovu.
Vlasti su im dali zemljište tik ispod turskog garnizona u utvrđenju Fetislam, da ih, kršni i junačni, plaše i prvi budu na njihovom udaru, ali došljacima iz Brda nizina i močvara nikako nisu odgovarale, pa su izdejstvovali dozvolu da se pomere uz potok Kosovicu na obronke Miroča. Naselje je prvo nazvano Novo Selo, pa Kraljevica, da bi početkom 19. veka dobilo sadašnji naziv.
Godine 1863, beleži istoričar Slobodan B. Medojević, u Petrovom Selu popisana su 82 domaćinstva sa 324 stanovnika, a 1884. godine naselje je brojalo čak 133 domaćinstva! Po ovom popisu, 112 porodica bile su crnogorske, pet porodica bilo je poreklom iz Hercegovine, dok je 16 porodica (oko 12 odsto) bilo iz okolnih naselja, uglavnom Vlaha i Srba. Najbrojniji su bili Crnogorci iz Katunske nahije, među njima najviše Njeguša i Ozrinića, pa Ceklinjana - Kosjera i Lompara.
Petroseljani su čuvali svoje običaje, i ženili se i udavali među sobom dok su rodbinske veze to dozvoljavale, a onda su mlade dovođene iz Crne Gore i onih krajeva Srbije u kojima je bilo drugih naselja Crnogoraca. Tako do danas... pa je ovo naselje ostalo najstarija crnogorska oaza u Srbiji koja se očuvala više od 150 godina!
Atar sela prostire se 20 kilometara u dužinu, i pet u širinu, u najboljim danima bilo je hiljadu i nekoliko stanovnika, ali u socijalizmu su mnogi završavali škole i fakultete i odlazili u grad, pogotovo u vreme gradnje hidroelektrane na Đerdapu... bežalo se od pluga i štale, pa danas u Petrovom Selu ima još samo 12 crnogorskih kuća. U ostale potomci navraćaju tek preko leta, da poprave razvaljeni krov, ili da obiđu vikendice.
U centru sela je zgrada Zadružnog doma, zabravljena prodavnica, i nadstrešnica podignuta nad ogromnim napuklim gvozdenim kotlom, verovatno iz rimskog doba, koji je meštanima služio umesto crkvenog zvona: udaren, nadaleko je odzvanjao i pozivao i na zbeg i na okupljanje.
U sali Doma, na zidovima portreti Tita, Lenjina i Njegoša, i Njegoševa bista u uglu, u natprirodnoj veličini. Lik vladike je i na zidu u kući Buda Jovanovića, najstarijeg Petroseljanina.
Budo je rođen 1921. godine, u Petrovom Selu, gde i njegov otac, Petar, koji se 1911. oženio devojkom dovedenom iz Grahova u Crnoj Gori. Budo nikada nije bio u Crnoj Gori. Ni njegov sin Vlado, rođen 1951. Vlado se nije ženio, ostao je uz roditelje kad je njegov brat, inženjer, otišao u Kladovo. Sad su otac i on sami.
- Donesemo pre snega sve što treba - kaže Vlado - pa do proleća... Puta nema, kad bi puta bilo, sve bi bilo dobro.
„Drže", priča, „nešto stoke, ovaca i krava...", njima dosta. U agrarnoj reformi posle Drugog svetskog rata država im je uzela 40 hektara šume. U to vreme bila je i kolonizacija - Crnogorci iz Petrovog Sela raseljeni su u Banat, pa Budo nabraja: Kovin, Vršac, Bela Crkva... i imena svojih ispisnika koji su još živi u tim gradovima.
To zvuči kao junačka pesma, jer Petroseljani se, u skladu sa običajima donetim iz davne postojbine, oslovljavaju imenom, imenom oca i imenom dede: naš sagovornik i domaćin je Budo Petra Mitrova Jovanović, njegov sin Vlado Buda Petrova... a sa nama je iz Kladova, sa Neškom Dragišićem, prvim čovekom Turističke organizacija ovog grada, Petroseljaninom takođe, došao i Tomo Đura Blagojeva, od Đukanovića. Pomenuše i jednog koji, ko zna zašto, ima četiri imena: Vlajko Čeda Ilije Blagoja Lakova... Lazarević.
Prošle godine, na Trojičindan, u centru sela proslavljena je 160. godišnjica doseljavanja. Osnovana je i Zadužbina, čiji je cilj negovanje tradicije, kaže Neško Dragišić, koji sa puno entuzijazma održava veze među raseljenim meštanima.
- Imamo i fudbalski klub... Šta mislite, kako se zove? - kaže uz osmeh.
Pogodili smo, iz drugog puta. Nije „Njegoš", nego „Lovćen".
- Leti ovde ima mnogo više ljudi - kao da se pravda na pustoj utrini u centru sela, u gluvoj tišini nad praznim kućama i dvorištima u kojima se ništa ne miče.
Samo vetar zviždi kroz pukotine gvozdenog kotla, ne uspevajući da sa Zadružnog doma odlepi plakat banke koja nudi „keš kredite" - jedini trag novih vremena.
Elita
Najbrojnija kolonija Petroseljana je, prirodno, u Kladovu, udaljenom petnaestak kilometara. Silazili su, u vreme industrijalizacije, u grad, i zidali kuće jedan do drugog, a naselje se zove - Dedinje.
.jpg)
