Izvor: SrbijaDanas.com, 13.Sep.2019, 16:45   (ažurirano 02.Apr.2020.)

JOŠ JEDNA KNJIGA O TRAGIČNOJ SUDBINI SRBA KRAJIŠNIKA – Jovo Bajić: Kupreška ognjišta, zborišta i zgarišta

Iz štampe je izašla nova, osma po redu, knjiga beogradskog novinara i publiciste Jove Bajića "Kupreška ognjišta, zborišta i zgarišta".

Još jedno, na dokumentima i kazivanjima savremenika zasnovano, svedočanstvo o Kupresu i srpskom narodu na Kupreškoj visoravni. Koje će biti dragoceno svima koji se budu zanimali za tragičnu sudbinu Srba Krajišnika, naroda koji je prvo hrišćansku Evropu vekovima branio od Turaka i islama, da bi zatim u 20. veku od te iste Evrope bio >> Pročitaj celu vest na sajtu SrbijaDanas.com << skoro istrebljen u zločinima genocida i etničkog čišćenja.

Knjiga od 530 stranica podeljena je u trinaest tematski nezavisnih celina, a naslovi pojedinih poglavlja sami po sebi sve govore. Jedno od takvih je i poglavlje "Haški sud je sakrio dokaze da je Hrvatska 3. aprila 1992. godine na Kupresu započela rat u BiH" u kojem Bajić taksativno navodi dnevnik događanja u poslednjem ratu na Kupreškoj visoravni, nabrajajući sve zločine hrvatske vojske i imenom i prezimenom pojedinačne žrtve tih zločina.

U poglavlju "Kako je pokatoličena Zapadna Hercegovina" Bajić objašnjava kako se odvijao proces u kojem je srpsko i pravoslavno stanovništvo na prostoru između Neretve i Cetine, odnosno između Jadranskog mora na jugu i Kupreške visoravni, Dinare i Cincara na severu, prvo primilo katoličku veru a zatim "proizvedeno" u Hrvate. Koji su u hrvatsko-srpskim ratovima u 20. veku prednjačili u mržnji prema Srbima i zločinima nad svojim nekadašnjim narodom, a u isto vreme još uvek negovali tradiciju slavljenja porodične krsne slave.

I do dana današnjeg, kad su od Srba na tom području ostali samo tragovi u vidu grobalja, porušenih crkava i jama golubnjača napunjenih srpskim kostima, "rodovi iz Zapadne Hercegovine, čak i oni koji su davali ili daju franjevce, uz još neke običaje iz stare pravoslavne vere najupornije čuvaju krsnu slavu kao direktnu vezu sa svojim srpskim pravoslavnim korenima. Sa kolena na koleno, pošto su promenili veru, očevi i dedovi, često čuvajući i ikonu svog sveca zaštitnika, zaklinjali su sinove i unuke da nastave da slave krsnu slavu, da na dan slave pale sveće i lome slavski kolač".

Bajić u odeljku "Hrvatski kralj Tomislav nije krunisan na Duvanjskom polju" razotkriva jednu od, kako on tvrdi, najvećih laži istorije Balkana po kojoj je hrvatski kralj Tomislav krunisan nedaleko od Duvna. Cilj laži jeste da dokaže da Hrvati polažu istorijsko pravo na prostor Zapadne Hercegovine i jugozapadne Bosne i da je to "najsvetiji deo hrvatske zemlje, gde je krunisan prvi hrvatski kralj i utemeljena hrvatska državnost". Hrvatski istoričari "tačno" znaju da je krunisanje obavljeno, samo ne mogu da se slože ko jedne "sitnice": da li je to bilo 823. 753. ili 924. godine.

Srpsku prošlost Duvna, u kojem su bivši Srbi od 1941. do 1945. poklali skoro sve što je sačuvalo srpsko ime i prezime, autor knjige dokazuje i u poglavlju "Srednjovekovni pravoslavni manastir Labostin na Duvanjskom polju".

U svojoj najnovijoj knjizi Bajić pokušava da rasvetli i vojevanje Stanka Kutanjca, jednog od vođa srpskog ustanka protiv ustaša 1941. godine, koji nije mogao da se pronađe ni u četničkom, ni u partizanskom pokretu. Od ideologije mu je bilo važnije da srpski narod brani od ustaša.

Skoro trećinu knjige zauzima poglavlje "Popovići iz Vukovska" u kojem su opisani istorija i rodoslov jedne od najstarijih srpskih svešteničkih porodica Bosanske Krajine i jugozapadne Bosne, čiji je predak pop Crni Petar u Vukovsko došao iz manastira Gomionica, na Kočićevom Zmijanju. Prateći sudbinu porodice Popović, ali čineći i izlete u vekove koji su prethodili dolasku čuvene svešteničke porodice u Vukovsko, Bajić ispisuje istoriju Vukovska i Kupreške visoravni, ali i ovog dela BiH od 14. i 15. veka do danas.

A danas u Vukovsku nema ni jednog Popovića, dok je od hiljada Srba koji su ispod Raduše i Ravašnice živeli samo pre 80 godina, ostalo njih dvadesetak. Više od 300 Srba iz Vukovska završilo je u jamama, pod kamama i maljevima komšija Hrvata, pristalica ustaškog pokreta, a ostalo je proterano ili izbeglo u tuđe krajeve, u tuđe zemlje i na tuđe kontinente. Kao i ostali Srbi sa Kupreške visoravni. Iz Kupresa, Ravnog, Bućovače, Rilića, Zanagline, Donjeg i Gornjeg Malovana, Begovog Sela, Odžaka, Mrđebara, Rastičeva, Botuna, Omara...

Priču o biblijskom stradanju kupreških Srba Bajić priča i kroz sudbinu Sprema, prve srpske trgovačke i građanske porodice u Kupresu. Samo 3. avgusta 1942. godine u jednoj drvenoj zgradi u Begovom Selu ustaše su spalile 82 člana porodice Spremo.

Na Kupreškoj visoravni tokom Drugog svetskog rata stradalo je oko hiljadu Srba civila, od toga oko 250 žena, oko 100 staraca, 300 dece, od čega oko 250 ispod deset godina starosti. Blizu 600 ubijeno je iz vatrenog oružja, oko 220 je bačeno u jame, oko 170 spaljeno, 49 zaklano. Od tog broja, Hrvati su ubili 889 ljudi, Italijani oko 70, Nemci pedesetak, navodi Bajić, pozivajući se na podatke objavljene u knjizi dr Milana Bulajića "Ustaški zločin genocida".

Naslovi preostalih delova knjige su "Jovan Cvijić na Kupresu", "Nošnja kupreških Srba u Etnografskom muzeju u Beogradu", "Bosanska kraljica Katarina nema veze sa rimokatoličkom crkvom u Otinovcima na Kupresu", "Grob bega Ždralovića na Kupresu" i "Kuprešani u Lici, Slavoniji i Dalmaciji".

Bajić je rođen u Vukovsku kod Kupresa, a novinarski zanat je ispekao u Beogradu, u čuvenoj "Politikinoj" školi.

Hteli sekirama protiv topova: Zašto je ova bitka SRPSKE VOJSKE posebna? (VIDEO)

Nastavak na SrbijaDanas.com...