Izvor: B92, 24.Jul.2023, 23:25
Istina o ruskim teritorijama: Šta je poklonjeno, šta oteto, a šta zauvek izgubljeno?
Poljska je nakon Drugo svetskog rata dobila značajne delove nemačkih zemlja za Zapadu "zahvaljujući Staljinu i njegovom poklonu Poljacima".
Ako je Varšava to zaboravila, Rusija će joj napomenuti, rekao je nedavno na sastanku ruskog Saveta bezbednosti predsednik Vladimir Putin i dodao da Poljska i Litvanija nameravaju da pojačaju uticaj na zapadne delove Ukrajine kako bi ih "posle okupirali".
Poljska i Rusija imaju dugu istoriju svojih razmirica. Ratovali su i na >> Pročitaj celu vest na sajtu B92 << samom početku SSSR-a, 1921. godine, kada su pobedili Crvenu armiju tada još Lava Trockog i na osnovu toga obnovili nezavisnost.
Naređivali su tada kasniji maršal Mihail Tuhačevski, kojeg će Staljin potom 1938. godine eliminisati kao "nemačkog špijuna", i kasniji prvi predsednik savremene Poljske Jozef Klemens Pilsudski.
Ruski prorežimski mediji odmah su razradili Putinove istorijske reminiscencije, pišući o velikodušnom Staljinovom poklonu Poljacima i konstatujući da je oko 100 hiljada kvadratnih kilometara, odnosno čak 25 posto predratnih nemačkih teritorija, priključeno Poljskoj.
Reč je o teritorijima istočne Pomeranije, Šleske i istočnog Brandenburga i baltičkih luka Gdanjska i Gdinje. No, pritom zaboravljaju važnu istorijsku činjenicu - istovremeno je Poljska ostala bez gotovo 200 hiljada kvadratnih kilometara svog predratnog područja koje je, prema paktu Molotov-Ribentrop iz avgusta 1939. godine, odnosno između SSSR-a i nacističke Njemačke, prvo okupiran, a potom ga je anektirao SSSR.
Na tom području živelo je oko 13,3 miliona ljudi, od kojih više od pet miliona Poljaka, 1,1 milion Jevreja i oko sedam miliona Belorusa, Ukrajinaca i Litvanaca. Ne treba zanemariti da su danas ta područja, koja je SSSR "dogovorio" u avgustu 1939. godine, neupitni delovi Litvanije (Vilnjus), Ukrajine (Lavov) i Belorusije (Brest).
Nakon rata je SSSR, odnosno Rusija, kao ratni plen dobila još i grad Kaliningrad (Königsberg) (16.000 kvadratnih kilometara). Na tom području je živelo više od pola miliona ljudi, uglavnom Nemaca i Litvanaca, koji su nakon 1947. gotovo svi iseljeni, a tamo su naseljeni uglavnom etnički Rusi.
Zato je Poljska dobila naziv "države na točkovima". Nacistička Nemačka i SSSR dogovorili su se o podeli Poljske i sovjetskoj aneksiji baltičkih država Litvanije, Letonije i Estonije, koje su nakon raspada SSSR-a obnovile svoju nezavisnost.
Putin je u svom nastupu rekao da je Poljsku "zadesila nacionalna tragedija 1939. godine", ali ne zbog tog Staljinovog sporazuma s Hitlerom, koji nije niti spomenuo, nego je izjavio da su "Poljsku izdali zapadni saveznici".
Pritom je zaboravio napomenuti da su Francuska i Velika Britanija sa svojim dominionima Australijom, Novim Zelandom, Indijom i Kanadom objavile rat Nemačkoj - što je zapravo označilo početak Svetskog rata - zbog napada na Poljsku 1. septembra 1939. godine.
Prema Putinovom mišljenju, "poljska državnost je obnovljena zahvaljujući SSSR-u". Doduše, opet je zaboravio tri važne, dosta kontroverzne, istorijske činjenice: vojna parada vojnika Crvene armije u gradu Brestu (danas Belorusija) pred nemačkim generalima Hajncom Guderianom i Mauricom von Viktorinom na granici "podele Poljske".
Samo godinu i po posle Guderian i von Viktorin vodili su napad na SSSR u "Operaciji Barbarosa" i komandovali u bici za Moskvu. U svečanoj loži s nemačkim generalima stajao je sovjetski general Semjon Krivošejin. Tada Hitlerovim vojskovođama nije smetalo da je Krivošejin ne samo komunista, nego i Jevrej.
A ni Krivošejinu nije smetalo što se u Nemačkoj događalo s komunistima i Jevrejima. Posle će se i on proslaviti kao ratni junak i dobiti titulu Heroja SSSR-a i biti učesnik najveće tenkovske bitke u Drugom svetskom ratu kod Kurska, a učestvovaće i u borbama za Berlin.
Osim toga, ne treba zanemariti još jedan "detalj" - likvidaciju 21.857 zarobljenih poljskih oficira, što je izvršila ruska tajna policija NKVD u šumi Katin kod Smolenska u aprilu i maju 1940. godine, a koju je "odobrio" lično Staljin.
Činjenica svakako jest da je Crvena armija oslobađala Poljsku 1944. godine, ali su se Sovjeti "utaborili" nadaleko od Varšave kada je tamo počeo ustanak koji je vodila Armia Krajova (Domovinska vojska) koja je bila pod "kontrolom" poljske izbegličke vlade.
Poljaci tvrde da sovjetska armija nije želela da im pritekne u pomoć, koju su očekivali, nego su čekali da "izginu" jer se radilo o pokretu otpora koji je vodila izbeglička vlada, a ne Arma Ludova (Narodna armija) koja je bila pod sovjetskim uticajem.
Rusi tvrde da su sovjetski vojnici tada već bili iscrpljeni stalnim borbama za oslobađanje Belorusije, Ukrajine i delova Poljske te da nisu više imali ni snage, ni logistike. Varšavski ustanak počeo je 1. avgusta 1944. godine kada su se pojavile informacije da su ruski tenkovi prešli Vislu kod Varšave, ali oni su se bili zaustavili na istočnoj obali reke.
Ustanak je trajao do 2. oktobra i završio se porazom ustanika. Sovjetske snage ušle su u razorenu Varšavu tek 14. januara 1945. godine.
Osim Norveške, Rusija, odnosno SSSR, tokom i nakon Drugog svetskog rata, anektirao je delove područja svih ostalih svojih suseda u Evropi i Nemačke s kojom nije graničio.
Finskoj su uzeli oko 11 posto teritorije u Kareliji i grad Viborg kod Sankt Peterburga, nakon rata 1939.-1940., o Poljskoj i Nemačkoj smo već rekli, Slovačka je ostala bez Zakarpatja. Mađarska bez grada Čopa, a Rumunija bez Besarabije i Moldavije. Na Dalekom istoku, nakon Drugog svetskog rata Japan je ostao bez Kurilskih ostrva i pola ostrva Sahalin.
Rusija je, podsetimo, 2014. godine prvo anektirala ukrajinsko poluostvo Krim, a potom krajem 2022. još četiri ukrajinske regije: Donjeck, Lugansk, Zaporožje i Herson.
Kao nezavisne države, Rusija je priznala i gruzijske odmetnute pokrajine Abhaziju i Južnu Osetiju koja je već nekoliko puta odlagala referendum o pripajanju Rusiji, a i moldavska paradržavna tvorevina Pridnjestrovlje traži pripajanje Rusiji.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i uključite se u našu Viber zajednicu.
.jpg)
