Izvor: Večernje novosti, 14.Maj.2017, 10:18   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Ispod igrališta rimske bazilike

Većina arheoloških nalazišta u Jablaničkom okrugu, Otkrivenih pre više od četiri veka, nije ispitana. U nekropoli pronađeno oko 300 predmeta od zlata Dok navijaju za boje omiljenog kluba, mnogi zaljubljenici u sport i ne slute da se pod fudbalskim terenom u vlasotinačkom selu Konopnica krije ranovizantijska građevina. Prilikom izgradnje se nije zalazilo u dublje slojeve, pa je ovaj lokalitet očuvan, ali nikada nije u potpunosti istražen. Mala sonda otvorena pre više >> Pročitaj celu vest na sajtu Večernje novosti << od 40 godina otkrila je masivan zid od opeka povezanih malterom, a sve je ukazivalo na objekat iz 4. ili 5. veka. Ako se ispostavi da je reč o bazilici, onda bi ona bila konzervirana i dostupna javnosti. Možda bi meštani ostali bez fudbalskog terena, ali bi u svom mestu dobili lokalitet iz poznorimskog perioda na koji bi mogli da budu ponosni. Sličnu sudbinu ima oko 400 arheoloških lokaliteta na području Jablaničkog okruga. Za mnoge od njih se zna decenijama, ali je nedostatak novca nepremostiva prepreka. Arheološka istraživanja su dugotrajan i skup proces, pa domaći arheolozi ne biraju lokalitete, već oni biraju njih. Tako je recimo, silom prilika, zbog izgradnje Koridora 10 istražena trasa auto-puta kod leskovačkog sela Mala Kopašnica za koju se odavno znalo da krije rimsku nekropolu, od kraja 2. do 4. veka. Na ovom lokalitetu, pored 70 zlatnih minđuša, nekoliko ogrlica i izuzetnih primeraka prstenja pronađeno je čak 18 dijadema, što je neuporedivo u odnosu na bilo koje slično istraživanje u Srbiji. - Otkrili smo 730 grobova, ali i deo velikog i značajnog rimskog naselja, nekoliko putnih stanica, kao i peć za pečenje keramike. Ispostavilo se da se trasa savremenog puta u potpunosti poklapa sa rimskim putem čije je deo takođe pronađen. Za četiri godine istraživanja pronašli smo oko 7.000 predmeta od plemenitih metala, bronze, gline i stakla. Arheolozi se uvek raduju rimskim grobljima zato što su oni ostavljali mnoge predmete kraj pokojnika, jer su verovali da će im biti potrebni na putu do onog sveta - priča muzejski savetnik Julijana Pešić, arheolog leskovačkog Narodnog muzeja. U poslednje vreme arheolozima pomaže moderna tehnologija. Snimci digitalnim sondama im otkrivaju šta se nalazi ispod površine zemlje. Tako je u opštini Lebane, u selu Radinovac, uz pomoć stranih stručnjaka, na lokalitetu za koji se zna više od 70 godina, otkriveno ogromno utvrđenje sa pet rimskih bazilika i termama, a na području Medveđe kompleksi rimskih i srednjovekovnih rudnika. Samo u okolini jednog sela otkriveno je desetak rudnih jama od kojih je jedna duboka čak 170 metara. Veoma važan lokalitet je Hisar, brdo iznad grada, koje svedoči o osam hiljada godina dugoj istoriji Leskovca i okoline. Tu ima tragova od neolita pa do današnjeg dana. Sistematska istraživanja su započeta 1954. godine. Nastavljena su tek posle 40 godina kao i od 2004. do 2008. godine - ističe Julijana Pešić i dodaje da bi ovaj lokalitet bio idealan za izgradnju etno-arheološkog parka.Masivani zid od opeke sada je ispod fudbalskog terena / Foto Arhiv Narodnog muzeja Poslednji otkriven lokalitet nalazi se u leskovačkom selu Razgojna i potiče iz poznog antičkog doba. Divlji kopači su ga oskrnavili iskopavši ostatke temelja. Takvih problema ima u celom regionu, a poslednjih godina su sve češći. Osim za zlatom, divlji kopači tragaju i za drugim nalazima poput praistorijskih figurina i brojnih predmeta iz rimskog doba. Oni ne mare što na taj način, zbog malo para, uništavaju kulturno blago juga Srbije koje zapravo nema cenu. TVRĐAVA U TURISTIČKOJ ponudi Leskovca je i Skobaljić grad, tvrđava iz 15. veka, čiji se delovi zidina mogu videti na terenu iznad Vučja. Istraživanja sondažnog karaktera su pokazala da na ovoj lokaciji ima ostataka iz bronzanog doba, kao i iz ranovizantijskog odnosno rimskog vremena. RODNO MESTO CARA JUSTINIJANA UTVRĐENjE kod Radinovca prostire se na dva hektara, a podignuto je u 3. ili 4. veku pre naše ere i živelo je do srednjeg veka. Snimanja digitalnom sondom otvaraju mogućnost da se tu traži mesto u kome se rodio rimski car Justinijan, jer se veruje da je baš zbog toga u blizini podigao Caričin grad, jedini lokalitet u okrugu na kome istraživanja u kontinuitetu traju duže od sto godina.

Nastavak na Večernje novosti...