Izvor: Politika, 17.Okt.2006, 12:00 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Bespravno useljena lica
Jedna od smetnji koja sprečava vlasnika ili korisnika stana u mirnom stanovanju, jesu bespravno useljena lica. Pod bespravno useljenim licima, pored onih koji se nasilno useljavaju u nečiji prazan stan, podrazumevaju se i lica koja su pravo stanovanja, tj. korišćenja stana, zasnivala na nekom pravnom osnovu, ali je kasnije taj osnov otpao. To su, na primer, sledeći slučajevi: zakupac koji neće da izađe posle otkaza ugovora o zakupu, bivši bračni partner posle razvoda braka neosnovano ostaje >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << da živi u stanu koji je drugi bračni partner stekao po osnovu nasleđa ili poklona, vanbračni partner po prestanku vanbračne zajednice, zakupac stana u društvenoj ili državnoj svojini kome je prestalo pravo zakupa u slučajevima predviđenim zakonom, član domaćinstva u situacijama kada postoje uslovi za njegovo iseljenje od strane vlasnika, i u svim drugim slučajevima kada je sudskom presudom utvrđeno da lice koje stanuje u stanu ili drži poslovni prostor ili drugi objekat to čini bez pravnog osnova.
Postupak iseljenja može da se pokrene preko opštinskog organa uprave nadležnog za stambene poslove, i to u slučaju kada nema pravnog osnova ili je isti otpao, i taj postupak je dosta brz. Nadležnost ovog organa se utvrđuje prema mestu gde se stan nalazi. Opštinski organ uprave ne upušta se u raspravljanje i dokazivanje suprotne strane da ima pravni osnov za dalje stanovanje, ali je dužan da suprotnu stranu obavesti o pokretanju postupka iseljenja i zatraži njeno izjašnjenje.
Odbijanje prijema poziva za ročište pred opštinskim organom uprave ne sprečava nastavak postupka i vrlo brzo bespravno useljeno lice biva iseljeno sa svim licima i stvarima. Ukoliko je postojanje pravnog osnova sporno, opštinski organ će prekinuti postupak i stranke uputiti da se obrate sudu radi rešavanja ko ima pravo na stan. Postupak iseljenja može se pokrenuti i pred nadležnim opštinskim sudom. Prinudno iseljenje iz stana ili poslovnog prostora vrlo je neprijatno pa je bolje postupiti po rešenju opštinskog organa ili po sudskoj presudi i iseliti se dobrovoljno u ostavljenom roku, a kasnije, ukoliko za to postoje uslovi, boriti se pravnim sredstvima za ostvarenje svog prava.
Pored iseljenja, vlasnik stana ima pravo da traži od bespravno useljenog lica naknadu štete u visini isplaćenih režijskih troškova i u visini izgubljene dobiti koju bi ostvario da je izdavao stan, tj. u visini koju je bilo dužno da plaća bespravno useljeno lice da je zaključilo ugovor o zakupu sa vlasnikom, tj. korisnikom, kao i svu štetu koju je ostavilo u stanu. Lice kome je prestao pravni osnov za dalje korišćenje stana može od vlasnika da traži naknadu u visini troškova kojima se izložilo radi adaptacije, koja ne spada u redovno održavanje stana, ili dogradnje tog stana. U nekim slučajevima stanar može ostvariti i pravo susvojine, ukoliko je adaptacija ili dogradnja urađena uz dogovor sa vlasnikom ili uz njegovu saglasnost. Međutim, ova mogućnost ne postoji kada je u pitanju dogradnja ili adaptacija poslovnog prostora.
Nasilno useljenje u nečiji stan može biti i krivično delo provale, a odbijanje lica bez pravnog osnova da vlasniku vrati stan je prekršaj za koji je propisana i krivična odgovornost.
Lice kome je prestao pravni osnov stanovanja dužno je da stan vrati u određenom roku po dogovoru sa vlasnikom, i to uredan i u stanju u kome ga je primio. Ukoliko se u tom periodu, pre predaje stana vlasniku, neko drugo lice bespravno useli bez znanja i volje prethodnog korisnika koji je savestan, vlasnik ne može da traži da mu prethodni korisnik stana isti preda jer nije više u njegovoj državini već mora, kao vlasnik, da pokrene postupak iseljenja bespravno useljenog lica i da od njega naknadi sve troškove koje je to lice načinilo.
[objavljeno: 17.10.2006.]
.jpg)
