Izvor: Politika, 05.Jun.2012, 22:16 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Analiza gena određuje terapiju
Predstavljen genetski zapis 50 građana Srbije, kojim se utvrđuje kako na svakoga od njih deluju određeni lekovi
Nauka je potvrdila – terapija koja nekim pacijentima pomaže, na neke bolesnike ne deluje, a pojedinima može i da škodi. Razlog za to jetaj što svaki ima neponovljiv zapis u svojim genima, pa i onaj koji je bitan za toleranciju na lekove. Pošto ljudi nemaju isti genetički zapis, jasno je da različiti lekovi i različite doze tableta ne deluju isto kod svakog >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << od nas.
Zbog toga veliku ulogu ima farmakogenomika, koja izučava varijacije u genetskom zapisu i na osnovu njega daje predviđanje o efikasnosti i toksičnosti leka za određenog pacijenta. Stručnjaci iz ove oblasti smatraju da je cilj savremene medicine da se terapija prilagodi pojedinačno svakom pacijentu kako bi lečenje bilo što efikasnije, a toksično delovanje lekova isključeno.
Kako objašnjava profesorka dr Sonja Pavlović, iz Instituta za molekularnu genetiku i genetičko inženjerstvo, juče je na skupu Dan farmakogenomike prvi put predstavljen genetski zapis o 50 predstavnika srpske populacije, koji je analiziran na 250 takozvanih markera koji su važni u oblasti primene lekova.
– U prvoj analizi smo videli da je naša populacija specifična za neke markere. Recimo, u analizi jednog leka za terapiju kolorektalnog karcinoma videli smo mutaciju u genu koji je bitan za metabolizam tog medikamenta, pa recimo nekim pacijentima zato on ne odgovara. Bilo bi dobro kada bi testiranje postalo obavezno za sve ljude koji treba da primaju taj lek kod nas – naglasila je Pavlovićeva, koja smatra da bi ove informacije mogle da posluže i pri sastavljanju liste lekova koja odgovara genetičkom profilu srpske populacije.
Farmakogenomika je potpuno promenila koncept u medicini i farmakologiji, od starog uvreženog mišljenja: „ista doza odgovara svim pacijentima” ili „doza leka se određuje metodom pokušaja, promašaja i podešavanja”, ka novom konceptu – „podešavanje izbora leka i doze prema specifičnom genetskom zapisu pacijenta”.
– Neophodno je ove genetičke analize uvesti u kliničku praksu. Testiranje se radi u našoj ustanovi i rezultate osoba dobija za dva, tri dana, a pristupačni su, jer koštaju oko tri, četiri hiljade dinara – objasnila je Pavlovićeva, dodajući da su genetičari i lekari u Srbiji uveli farmakogenomičke testove među prvima u Evropi.
Dan farmakogenomike je pre Srbije, organizovan samo u Grčkoj, Italiji i na Malti, kako bi stručnjaci, ali i obični građani saznali sve o značaju primene dostignuća iz ove oblasti u svakodnevnoj medicinskoj praksi.
D. Davidov-Kesar
objavljeno: 06.06.2012
.jpg)
