Izvor: Blic, 30.Apr.2025, 14:25
Geopolitički sukob oko čipova: Ovo je jedina evropska poluga uticaja u toj industriji
U svetu u kome dve globalne sile bore za tehnološku nadmoć, jedna kompanija iz male evropske zemlje postala je ključni igrač čije ime sve češće odjekuje na najvišim nivoa geopolitike. ASML iz Holandije, lider u proizvodnji litografskih mašina za proizvodnju čipova, danas predstavlja tehnološki temeljni stub koji direktno utiče na odnos snaga između Sjedinjenih Američkih Država, Kine i ostatka sveta. Litografija ekstremno ultraljubičastim svetlom (EUV) koju je ASML usavršio omogućava proizvodnju najsloženijih poluprovodnika, a bez ovih mašina moderni čipovi, kakvi pokreću veštačku inteligenciju (AI), autonomna vozila ili vojnu tehnologu, ne bi postojala u svom današnjem obliku. Sama tehnologija EUV litografije, koja koristi talasne dužine od 13,5 nanometara, predstavlja plod više od 30 godina istraživanja i razvoja, u koji su uložene milijarde dolara i konsolidovani resursi vrhunskih holandskih, nemačkih i američkih partnera. ASML praktično drži monopol na tržištu – više od 90% tržišnog učešća u litografskim sistemima za napredne čipove i gotovo 100% u sferi EUV uređaja, a sama mašina košta između 150 i 200 miliona dolara po komadu.
