Izvor: VOA, 13.Sep.2017, 18:27 (ažurirano 02.Apr.2020.)
AI: Bez pravde za žrtve silovanja tokom rata u BiH
Organizacija “Amnesti internešenal” u svom novom izveštaju navodi da i dalje nema pravde za desetine hiljada žena koje su bile zarobljene i silovane tokom rata u Bosni od 1992. do 1995. godine. Četvrt vijeka posle početka sukoba, aktivisti za ljudska prava ističu da veliki broj žrtava i dalje živi u siromaštvu i da su izgubile svaku nadu da će počinioci zločina biti izvedeni pred sud. Više od 20 hiljada Bosanki bile su žrtve silovanja i seksualnog nasilja tokom rata na Balkanu. Mnoge su provele mjesece ili godine u zarobljeništvu, gdje su bile mučene i silovane dok ne zatrudne. “Vlasti u Bosni nisu obezbjedile sudski proces ili ratnu odštetu za većinu njih. Samo oko 800 žena prima penziju za civilne žrtve rata. A osuđeno je tek oko 120 počinilaca zločina”, podsjeća Todor Gartoš iz Amnesti internešenala. Zvanična odrednica “civilne žrtve rata” preživjelima daje pristup nizu državnih resursa – među kojima su ratna odšteta, penzija i zdravstveno osiguranje. Međutim, taj proces nije lak dijelom i zbog Dejtonskog sporazuma kojim je 1995. godine okončan sukob, a zemlja podijeljena na Federaciju Bosne i Hercegovine i Republiku Srpsku. “To znači da žrtve koje možda žive u jednom dijelu zemlje nemaju pristup tom statusu, odnosno državnim beneficijama. Drugim ženama nije odobren taj status zato što nisu mogle da dokažu da trpe dugoročnu traumu i povrede zbog nasilja i silovanja”, objašnjava Gartoš. Od početka suđenja za ratne zločine u Bosni, 2004. godine, manje od jednog procenta od ukupnog broja žrtava silovanja je bio u prilici da iznese svoj slučaj pred sud, navodi Amnesti internešenal. Krivični pravosudni sistem je poboljšan, ali i dalje postoje ogromne prepreke, ističe ta organizacija. “To su izostanak zaštite svjedoka, zatim slučajevi gdje žene i počinioci zločina žive u istoj zajednici, ili su krivci zaštićeni zbog društvenog statusa. Na primjer, manja je vjerovatnoća da će ratni generali ili veterani biti krivično gonjeni”. Mnoge žrtve rekle su Amnestiju da sumnjaju da će doživjeti da pravda bude zadovoljena.
.jpg)
