Izvor: B92, 19.Avg.2007, 12:00 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Na današnji dan, 19. avgust
Oktavijan Avgust
Umrli Avgust, Vat i Đagiljev, streljan Lorka, rođeni Rajt, Šanel i Klinton, Avgustovska revolucija, državni udar u SSSR.
14. Umro rimski državnik Oktavijan Avgust. Prvi rimski car, usvojeni sin Gaja Julija Cezara. Tokom vladavine, od 31. p.n.e, uveo novi oblik vladavine i administracije poznat kao principat, a Rimsko carstvo u njegovo vreme doživelo procvat u kulturi i umetnosti.
636. Arapi u bici kod Jarmuka u Siriji pobedili vizantijsku >> Pročitaj celu vest na sajtu B92 << vojsku i potom osvojili sve persijske oblasti koje je držala Vizantija.
1587. Sigismund III, sin švedskog kralja Džona III i Katarine Jagelo, postao kralj Poljske. Posle očeve smrti pripala mu i švedska kruna. Njegovo nastojanje da stvori uniju Poljske i Švedske izazvalo rat dve države, a posle poraza primoran da se odrekne nasledstva na švedski presto.
1601. Ubijen rumunski nacionalni junak Mihajlo Hrabri, gospodar Vlaške od 1593, kasnije Transilvanije i Moldavije. Uz pomoć rimsko-nemačkog cara Rudolfa oslobodio zemlju od Turaka. Ubijen po nalogu carskog generala Baste.
1691. Austrijanci pod komandom Ludviga Badenskog potukli Turke, kod Slankamena, i naneli im teške gubitke. U bici poginuo i veliki vezir Mustafa Čuprilić.
1819. Umro škotski inženjer i fizičar Džejms Vat, izumitelj parne mašine, 1765. Uveo jedinicu za merenje snage, koju je nazvao Konjska snaga i koja se nije znatnije razlikovala od kasnije uvedene KS. U Sohou kod Birmingena 1782. osnovao prvu fabriku parnih mašina.
1871. Rođen američki pilot i konstruktor aviona Orvil Rajt. 1903. s bratom Vilburom, u avionu njihove izrade, izveo prvi let u istoriji vazduhoplovstva.
1878. Posle žestokih uličnih borbi, austrougarske trupe ušle u Sarajevo i uspostavile svoju upravu. Odlukom Berlinskog kongresa 13. jula Austro-Ugarska dobila pravo da na 30 godina okupira Bosnu i Hercegovinu, a 1908. je anektirala.
1883. Rođena francuska modna kreatorka Gabrijela Koko Šanel. Gotovo šest decenija suvereno vladala pariskom visokom modom.
1910. Na Cetinju puštena u rad prva električna centrala u Crnoj Gori. Svečano puštanje u rad centrale organizovano povodom krunisanja kralja Nikole, a služila za osvetljenje Dvora, Zetskog doma, glavne cetinjske ulice i nekoliko kuća viđenijih Crnogoraca.
1929. Umro ruski koreograf i režiser Sergej Pavlovič Đagiljev, osnivač grupe Ruski balet, koja je sa izuzetnim uspehom nastupala od 1909. do 1929. Posebno oduševljenje izazivale njegove izvedbe baleta "Posvećenje proleća" i "Žar-ptica" Igora Stravinskog.
1936. Pripadnici Frankove civilne garde u Granadi streljali, na početku Španskog građanskog rata, Federika Garsiju Lorku, jednog od najvećih španskih pesnika. Pripadao grupi pesnika koja je u špansku poeziju unela novi, moderan izraz.
1942. Britanske i kanadske trupe izvele desant na francusku luku Đep, gde su, uz velike gubitke, razorili nemačke vojne objekte. Od oko 6.000 savezničkih vojnika, više od 4.000 poginulo, ranjeno ili zarobljeno.
1945. U Vijetnamu pod rukovodstvom Ho Ši Mina i oslobodilačkog pokreta Vijetmin počela Avgustovska revolucija protiv francuskih kolonijalnih trupa.
1946. Rođen državnik SAD Bil Klinton. Kao kandidat Demokratske stranke bio predsednik SAD 1992. i 1996. Prethodno bio guverner Arkanzasa.
1953. U vojnom udaru, uz podršku SAD zbačen premijer Irana Mohamad Mosadek, a šah Mohamad Reza Pahlavi vratio se iz egzila u Italiji da preuzme vlast.
1960. Pilot američkog špijunskog aviona U2, oborenog iznad sovjetske teritorije, Geri Pauers osuđen na 10 godina zatočeništva. Pauers se spasio iskakanjem iz aviona, ali potom uhapšen i osuđen, a 1962. razmenjen.
1979. Ruski kosmonauti Vladimir Ljakov i Valerij Rjumin vratili se na Zemlju vasionskim brodom Sojuz 34, posle rekordnih 175 dana provedenih u svemiru.
1991. U Sovjetskom Savezu izveden državni udar kojim su pristalice tvrde linije pokušale da zbace Mihaila Gorbačova, tvorca sovjetske Glasnosti i Perestrojke. Ključnu ulogu u suzbijanju udara odigrao tadašnji predsednik Rusije Boris Jeljcin, koji je potom postao Gorbačovljev glavni politički rival.
1995. U saobraćajnoj nesreći na Igmanu, blizu Sarajeva, poginuli izaslanik SAD za bivšu Jugoslaviju Robert Frejžer i tri njegova saputnika.
1996. Šest ruskih, francuskih i američkih kosmonauta srelo se na ruskoj kosmičkoj stanici Mir, uključujući Klaudiju Andre Dešaj, prvu Francuskinju u kosmosu, koja je tog dana na rusku kosmičku stanicu stigla ruskom raketom Sojuz U.
1999. Ispred zgrade Skupštine Jugoslavije u Beogradu održan jedan od najvećih opozicionih mitinga, na kom su tražene demokratske promene u Srbiji i smenjivanje predsednika Jugoslavije Slobodana Miloševića.
2000. Posmrtni ostaci, kako se veruje, 14 Amerikanaca proglašenih nestalim u Korejskom ratu, vraćeni vojnim vlastima SAD.
2001. Najmanje 50 ljudi poginulo u podzemnoj eksploziji metana i ugljene prašine u Ukrajini.
2003. U bombaškom napadu na sedište Ujedinjenih nacija u Bagdadu, u Iraku, poginule 23 osobe, među njima izaslanik UN za Irak Serđo Vijero de Melo. Odgovornost za napad preuzela Al Kaida.
.jpg)
