Izvor: JužneVesti.com, 10.Jul.2023, 17:44
Nikola Tesla počasni stanovnik Sićeva 131 godinu zahvaljujući političaru i trgovcu
Samo 3 godine nakon izgradnje Hidroelektrane na Nijagari po ideji Nikole Tesle, počeli su radovi na izgradnji Hidroelektrane “Sveta Petka” u selu Ostrovica u Sićevačkoj klisuri, koja je treća najstarija hidroelektrana u Srbiji. Tadašnji predsednik Opštine Sićevo i prijatelj Nikole Tesle Mateja Radojković, iz zahvalnosti, uručio mu je u Beogradu 1892. godine dokument kojim je čuveni srpski naučnik postao počasni stanovnik Sićeva, čime je već 131 godinu povezan sa niškim krajevima.
>> Pročitaj celu vest na sajtu JužneVesti.com << />
Radovi na izgradnji hidroelektrane u Sićevačkoj klisuri po ideji Nikole Tesle; foto: FB: Slike starog Niša i okoline Radovi na Hidroelektrani u Sićevačkoj klisuri, koji su stanovnici Niša prozvali “Vila na Nišavi”, počeli su 1898. godine, da bi 1902. godine bila izgrađena zgrada elektrane. Instalacije je postavljala bečka firma “Simens” 1908. godine, a već naredne godine Niš je imao struju. Svečanom otvaranju “Sveta Petke” trebalo je da prisustvuje i Nikola Tesla, ali zbog obaveza to se nije dogodilo.
Zahvaljujući svetlim idejama našeg najvećeg naučnika - i silini reke Nišave u Sićevačkoj klisuri, zasvetlelo je selo Sićevo i Niš 1908. godine, kada je krenula sa radom Hidroelektrana "Sveta Petka". Struja je stizala do Niša dalekovodom dugim 25 kilometara, a pod naponom od osam kilovolta. Do juče opustele ulice počele su da se pune razdraganim svetom u prvim satima osvetljenog grada - piše na Fejsbuk stranici “Slike starog Niša i okoline”.
Treća najstarija hidroelektrana u Srbiji; foto: FB: Slike starog Niša i okoline Predlog bogatog vinskog trgovca i političara Mateje Radojkovića da se Nikola Tesla proglasi počasnim stanovnikom Sićeva, meštani su prihvatili 1891. godine, a oni su, kada su poslanici Narodne skupštine Srbije obacili predlog da se pomogne Nikoli Tesli, počeli sami da prikupljaju dobrovoljne priloge za naučnika koji je bio u teškoj materijalnoj situaciji.
Danas po Nikoli Tesli nazive u Nišu nose jedna srednja škola, bulevar, gradsko naselje i Univerzitetska biblioteka.
U jednom novinskom članku za Mateju Radojkovića stoji da je bio učesnik zavere protiv Turaka od 1874. do 1877. godine, koju je pripremao sa Kolom Rašićem i Todorom Stankovićem, a opisuju ga kao zaljubljenika u Sićevo, od kojeg se nije odvajao.
On je u mladosti delao sa Kolom Rašićem i mnogim nacionalnim ljudima iz bliže i dalje okoline Niša, kako bi se što skorije oslobodili vekovnog robovanja. On se i sada dobro seća i sa tronutošću priča o zakletvi u kući Mihajla Božidarca 1874. godine. A kada su Turci prozreli smisao delatnosti naših ljudi, Mata je pomogao da istaknutiji ratobornici na delu narodnog oslobođenja pređu u slobodnu Srbiju - pisalo je u članku.
Nazivajući ga čika Matom, u članku zaključuju da ostatak života provodi srećan što je doprineo da se ostvari san mnogih pokolenja pre njegovog. Preminuo je 4. juna, 1937. godine. Mateja Radojković deo života proveo sa Kolom Rašićem u borbi za oslobođenje Srbije; foto: FB: Slike starog Niša i okoline
.jpg)
