Izvor: B92, 27.Nov.2009, 23:20   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Potonuo trajekt, pet žrtava

1520. Portugalski moreplovac Fernando Magelan uplovio u Pacifik, prošavši iz Atlantskog okeana kroz moreuz koji sada nosi njegovo ime.

1632. Rođen francuski kompozitor italijanskog porekla Žan-Batist Lili, tvorac klasične francuske opere, s baletom, horovima, arijama i scenskim efektima. S Molijerom stvorio novu dramsko-muzičku vrstu, comedie ballet. Glavna ličnost muzičkog života na dvoru Luja XIV i celog Pariza. Pripisuje mu se prva upotreba palice za dirigovanje. >> Pročitaj celu vest na sajtu B92 <<

1757. Rođen engleski slikar, bakrorezac i pisac Viljem Blejk, pesnik intuicije i mašte. Književnu slavu stekao zbirkama pesama "Pesme iskustva" i "Pesme nevinosti", a kao slikar poznat po 21 ilustraciji za "Knjigu o Jovu" i ilustracijama Čoserovih "Kanterberijskih priča". Njegova poezija postala poznata i cenjena tek krajem XIX veka i uticala na brojne pesnike, posebno nadrealiste.

1820. Rođen nemački filozof Fridrih Engels, jedan od osnivača naučnog socijalizma i najbliži saradnik Karla Marksa. Osnovne postavke materijalističkog poimanja sveta izložio u delu "Anti-Diring", u saradnji s Marksom napisao "Nemačku ideologiju" i "Manifest komunističke partije".

1821. Panama proglasila nezavisnost od Španije i pridružila se Kolumbiji.

1829. Rođen ruski klavirski virtuoz i kompozitor Anton Grigorjevič Rubinštajn, osnivač Konzervatorijuma u Petrogradu. Pripadao tzv. kosmopolitskom pravcu, nasuprot tzv. Velikoj petorci. Komponovao opere, klavirske kompozicije, solo-pesme.

1830. U Beogradu, na Tašmajdanu, u prisustvu kneza Miloša i beogradskog paše, svečano pročitan hatišerif turskog sultana Mahmuda II o autonomiji Srbije. Turci potom prodali imanja Srbima i napustili Beograd.

1858. Na zahtev opozicionih vođa obrenovićevaca i liberala u Kneževini Srbiji sazvana skupština, prva u parlamentarnoj istoriji Srbije, na osnovu posebno usvojenog zakona. Ranije skupštine zasnivale se na običajnom pravu. Svetoandrejska skupština, čije je zasedanje počelo 30. decembra, izvršila smenu dinastija u Srbiji, zbačen Aleksandar Karađorđević, na presto vraćen Miloš Obrenović.

1878. Umro Đura Jakšić, najveći liričar srpskog romantizma i jedan od najdarovitijih slikara XIX veka. Pored poezije pisao pripovetke i herojske poeme.

1905. Irski političar Artur Grifit u Dablinu osnovao partiju Šin fejn, koja je okupila pobornike nezavisnosti Irske od Velike Britanije.

1907. Rođen Alberto Moravija, jedan od najistaknutijih i najplodnijih italijanskih književnika XX veka.

1912. Posle 400 godina turske vladavine Albanija proglasila nezavisnost, priznatu na konferenciji ambasadora velikih sila u Londonu 20. decembra i Londonskim ugovorom o miru 30. maja 1913. U mestu Valona formirana prva privremena vlada.

1919. Nensi Estor prva žena izabrana u parlament Velike Britanije.

1920. U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca održani prvi izbori za Ustavotvornu skupštinu. Najviše glasova dobile demokrate, 92 od 419 mandata, i radikali, 91, iznenađenje priredili komunisti s 50 poslaničkih mesta. Žene, vojnici i pripadnici nacionalnih manjina nisu imali pravo glasa.

1943. Lideri SAD, Velike Britanije i SSSR-a na konferenciji u Teheranu razmatrali vođenje rata protiv Nemačke i posleratno uređenje Evrope.

1945. Umro teniser i političar SAD Dvajt Dejvis. 1900. osnovao tenisko takmičenje nacija Kup Dejvis. Ministar rata od 1925. do 1929. i generalni guverner SAD na Filipinima od 1929. do 1932.

1950. U Beogradu osnovan Muzej pozorišne umetnosti Srbije.

1971. Pripadnici palestinske terorističke organizacije Crni septembar ubili premijera Jordana Vasfija Tela u Kairu, gde je doputovao radi učešća na Arapskoj konferenciji.

1975. Revolucionarni front za nezavisnost Istočnog Timora proglasio nezavisnost od Indonezije i osnivanje Demokratske republike Istočni Timor.

1979. Novozelanđanski avion DC-10 udario u planinu Erebus na Antarktiku. Poginulo svih 257 putnika i članova posade.

1994. Norvežani na referendumu odbili da se priključe Evropskoj uniji.

1996. General Ratko Mladić, protiv kog je Haški tribunal podigao optužnicu 25. jula 1995, formalno smenjen sa

mesta komandanta Glavnog štaba Vojske Republike Srpske. Mladić na tom mestu bio od 12. maja 1992.

2000. Parlament Holandije odobrio zakon kojim se dopuštaju eutanazija i samoubistvo uz pomoć lekara. Holandija prva zemlja koja je legalizovala takvu praksu.

2001. Na stotine zarobljenih boraca Al Kaide umrlo u Avganistanu pošto je Severna alijansa na kraju krvave pobune preuzela kontrolu nad tvrđavom blizu Mazari Šarifa.
Pogledaj vesti o: Kurban Bajram

Nastavak na B92...

Radio Slobodna Evropa: Pet mrvih u nesreći trajekta u Bangladešu