Izvor: B92, 02.Jan.2013, 12:01 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Život u Osmanlijskom carstvu
Svi koji prate TV seriju "Sulejman Veličanstveni" trebalo bi da pročitaju roman "Jelena i sultan" Debore Fernbek u izdanju "Mono i Manjana", ako žele da steknu veoma uverljivu, detaljnu, ali i zanimljivu sliku života u Osmanlijskom carstvu u 16. veku.
Autorka romana koji je najavljen kao prvi tom "Otomanske trilogije", nije na kraju knjige navela bibliografiju, ali neosporno je veoma pomno istražila, ne samo političku istoriju 16. veka već društvenu istoriju Osmanskog carstva >> Pročitaj celu vest na sajtu B92 << u tom veku, kada je bilo na vrhuncu svoje moći.
Oni koji ne znaju istorijske činjenice o Turcima i imperiji, koju su stvorili dolazeći iz azijskih stepa kao različita plemena dok ih nije ujedinio Osman čiji su direktni potomci vladali carstvom šest vekova, imaju na kraju knjige kratak pregled iz koga mogu da vide da spisateljica nije uvela u priču istorijske ličnosti.
Međutim, ona je tako vešto kombinovala osobine nekih sultana i drugih bitnih aktera istorijskih događaja, iz vremena o kome piše, da se mogu prepoznati osobine i Sulejmana Veličanstvenog i njegovog naslednika Selima u liku Mehmeda tokom čije vladavine se odvija priča o srpskoj devojci Jeleni koja je oteta i prodata u Carigradu kao robinja za sultanov harem i njenom vereniku Dušanu koji je odveden za danak u krvi, takođe, u Carigrad.
Sultanija majka je Roksana, koja neodoljivo podseća na Sulejmanovu miljenicu Hurem, to jest Roksalanu, dok je bila hrišćanka, a Dušan pravi karijeru u dvorskoj hijerarhiji poput našeg Mehmeda Paše Sokolovića, iako ima srećniju sudbinu, jer ne biva ubijen.
Poigravanje sa istorijskim činjenicama ne bi trebalo da smeta čitaocima, jer autorka ne krije da ih se nije držala, ali zato mogu da saznaju bezbroj podataka o obrazovanju robova, o sistemu meritokratije koji je vladao u državi pa su poturčeni pripadnici drugih vera i naroda imali čak bolje šanse od Turaka da osvoje visoke položaje jer su se sulatani na taj način štitili od moćnih turskih feudalaca koji bi mogli da se otcepe ili na drugi način ugroze centralnu vlast.
To je, kako se vidi u romanu, bio i glavni razlog da je novi sultan ubijao sve potencijalne pretendente na presto da ne bi bilo dinastičkih borbi pa čak je mogao da naredi i ubistvo rođenog sina ako je smatrao da može da ga svrgne sa prestola.
Za one koji do sada nisu posetili kompleks sultanskih palata Topkapi, roman daje savršeno vernu i detaljnu sliku toga prostora kao i sve detalje oko organizovanja života unutar palate, svetkovine, parade, dragocenosti koje su se tamo čuvale (relikvije Muhameda).
Fernbekova je na kraju najavila da će predmet sledećih knjiga trilogije biti naredne generacije sultana do kraja 16. veka, a pratiće i sudbine nekoliko naraštaja srpske porodice čiji su životi povezani sa osmanlijskim prestolom.
.jpg)
