Izvor: Vostok.rs, 31.Jan.2014, 19:06 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Vučetič, vajar grandioznog
31.01.2014. -
Za Jevgenija Vučetiča (1908-1974), sovjetskog vajara srpskog porekla, može se slobodno reći da je u kamenu oblikovao celu epohu na najgrandiozniji mogući način. Tvorac volgogradske „Majke Otadžbine“ i bezbrojnih drugih spomenika iz rata i mira ovekovečio je na svojim radovima entuzijazam, herojstvo i nesalomivi moral svojih sunarodnika.
Grandioznost, snaga i duboke poruke monumenata „Majka Otadžbina zove!“ u Volgogradu i „Ratnik-oslobodilac“ >> Pročitaj celu vest na sajtu Vostok.rs << u Berlinu svedoče o posebnoj vrsti genijalnosti sovjetskog vajara Jevgenija Vučetiča.
Vučetič je učestvovao kao dobrovoljac u Velikom otadžbinskom ratu i napredovao do čina potpukovnika. Mnogi elementi njegovih spomenika zasnovani su na crtežima napravljenim na samom frontu, Izvor: RIA „Novosti“.
Jevgenij Viktorovič Vučetič rođen je 15. (28) decembra 1908. u Jekaterinoslavlju (od 1928. Dnjepropetrovsk) na jugu Ruske Imperije. Njegov otac, oficir Viktor Vučetič, bio je poreklom Srbin, a majka Ana je imala francusko poreklo. Nije poznato kako je Viktor Vučetič kao belogardejac posle Ruskog građanskog rata izbegao progon i kaznene mere, i kako mu je pošlo za rukom da sa porodicom ne emigrira iz Rusije. U svakom slučaju, porodica Vučetič se uskoro posle Oktobarske revolucije seli u Rostov na Donu.
Jevgenij je od detinjstva ispoljavao interesovanje za skulpturu. Sa velikim zanosom je od plastelina pravio figurice različitih životinja. Upisao je Rostovsku umetničku školu, a zatim Lenjingradski univerzitet likovnih umetnosti.
U Rostovu na Donu Vučetič se brzo obreo u centru umetničkih zbivanja. Postao je predsednik lokalnog saveza umetnika, učestvovao u ukrašavanju novih gradskih zdanja dekorativnim skulpturama i sarađivao sa poznatim arhitektama.
Seli se u Moskvu 1935. i tamo radi u različitim umetničkim organizacijama, a počinje da učestvuje i u izložbama i konkursima za projektovanje spomenika.
Jevgenij Vučetič u svom ateljeu (1963). Izvor: RIA „Novosti“.
U to vreme se Moskva gradi punom parom u skladu sa velikim Staljinovim planom rekonstrukcije prestonice. Radeći kao koautor sa arhitektama Vučetič je postao jedan od tvoraca stila „Staljinovog ampira“. Taj stil je sjedinio elemente baroka, ampira Napoleonovog perioda, poznog klasicizma i stila art-deko. Bio je to spoj pompeznosti, raskoši i monumentalnosti. Vučetič učestvuje u izgradnji čuvenog hotela „Moskva“ i biblioteke „V.I. Lenjin“ (najveće ruske biblioteke).
Vučetičevi poznanici često su o njemu govorili da je bio „vatren i neumoran, pun stvaralačkih traganja i zamisli“; kažu da je imao „neobičnu fantaziju“ i posedovao veliku trudoljubivost.
U prvim danima Velikog otadžbinskog rata Jevgenij Vučetič odlazi na front kao dobrovoljac. Počeo je kao običan vojnik-mitraljezac i napredovao je do čina potpukovnika, ali je 1943. bio ranjen i vraćen u Moskvu.
Džinovska Majka Otadžbina
Na Mamajevom kurganu, brdu iznad Volgograda, na mestu epske Staljingradske bitke, stoji kolosalna, moćna i strašna statua Majke Otadžbine sa mačem dugim 33 metra. Malo ljudi zna da je spomenik dizajnirao Jevgenij Vučetič, vajar srpskog porekla.
Od 1943. radi u Moskovskom ateljeu vojnih umetnosti „M.B. Grekov“. Zajedno sa drugim vajarima ateljea Vučetič je odlazio na različite delove fronta, pravio dokumentarne skice, etide i biste, stvarajući tako likovni letopis ratnih zbivanja.
I tako, posle rata svoj trud Vučetič posvećuje ovaploćenju herojskog lika branioca Otadžbine. U mnogim delima je razvijao temu podviga sovjetskog naroda u Velikom otadžbinskom ratu. Njegovi radovi su herojski simboli koji istovremeno odražavaju i grandioznu monumentalnost i skrivena lična osećanja.
Jedan od prelomnih trenutaka u Vučetićevom životu nastupio je kada mu je sovjetsko rukovodstvo poverilo izgradnju ogromnog memorijalnog kompleksa posvećenog Staljingradskoj bici. Nije jasno zašto je upravo Vučetiču u ruke data izgradnja tako važnog spomenika. Uglavnom, po završetku tog posla ime njegovo ime postalo je poznato u celoj zemlji.
„Majka Otadžbina zove!“ jedan je od najgrandioznijih i verovatno najpoznatijih spomenik Jevgenija Vučetiča. Skulptura je podignuta na Mamajevom kurganu u Volgogradu (nekadašnjem Staljingradu) i predstavlja kompozicioni centar spomen-ansambla „Herojima Staljingradske bitke“.
„Majka Otadžbina“ je jedan od najviših spomenika na svetu. Kada je N.S. Hruščov usvajao projekat spomen-ansambla, specijalno je zahtevao da skulptura bude viša od američkog Kipa slobode. Podignuta je na vrhu brda iznad Trga žalosti u Volgogradu. Ispod nasutog uzvišenja sahranjeno je 34.505 vojnika koji su branili Staljingrad.
Pored figure Majke Otadžbine oko uzvišenja se nalazi čitav kompleks memorijalnih vajarskih kompozicija, kao i memorijalna sala. Jevgenij Viktorovič je 15 godina radio na tom spomen-ansamblu, i uspeo je da dočara duh nesalomivog morala sovjetskih boraca.
Jevgenij Vučetič u svom domu (1963). Izvor: RIA „Novosti“.
Drugi čuveni ratni spomenik koji je proslavio Vučetiča u celom svetu bio je „Ratnik-oslobodilac“, koga je skulptor podigao u Berlinu. To je bronzana figura sovjetskog vojnika koji u jednoj ruci drži spušteni mač, a u drugoj nemačku devojčicu koju je spasao. Umetniku je kao prototip poslužio sovjetski vojnik Nikolaj Masalov koji je spasao život nemačkoj devojčici za vreme oslobađanja Berlina u aprilu 1945.
Pored čitave galerije bisti heroja i vojnih starešina Velikog otadžbinskog rata, Vučetič radi i na stvaranju bisti V.I. Lenjina, J.V. Staljina i drugih živih i istorijskih ličnosti iz političkog života. Jedan od njegovih najpoznatijih radova iz te grupe je spomenik „Gvozdeni Feliks“ na Lubjanskom trgu ispred sedišta nekadašnjeg KGB-a, podignut u čast ranog sovjetskog rukovodioca Feliksa Dzeržinskog. Ovaj spomenik je posle avgustovskogpuča 1991. po odluci Moskovskog saveta skinut sa postolja i prenet u Park umetnosti „Muzeon“.
Za izvanredne zasluge u oblasti sovjetske likovne umetnosti Ukazom Prezidijuma Vrhovnog Sovjeta RSFSR od 24. februara 1951. Vučetiču je dodeljeno počasno zvanje narodnog umetnika RSFSR, dok je za učešće u ratu nagrađen ordenom Otadžbinskog rata drugog reda.
Srbi u ruskoj istoriji
U svojoj kući na severu Moskve Jevgenij Viktorovič je osnovao sopstveni umetnički atelje. Tu se još uvek mogu videti sačuvane makete najpoznatijih umetnikovih dela i različite vajarske skice: glava statue „Majka Otadžbina“, nedovršeni projekat gigantskog spomenika V.I. Lenjinu („Lenjinova glava“) i drugi radovi. Vučetičevi potomci su spasli kuću od rušenja i sačuvali sve spomenike u dvorištu ateljea.
Pored ovog malo poznatog ateljea danas na velikog vajara podseća i senovita ulica u centru Moskve koja nosi njegovo ime, kao i spomenik podignut 1981. u njegovu čast.
http://ruskarec.ru/arts/2013/12/28/vucetic_vajar_grandioznog_26423.html
Izvor: ruskarec.ru
.jpg)
