Izvor: Politika, 17.Feb.2011, 23:43 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Sve naše Hede Gabler
Lik ženskog Hamleta, kako mnogi nazivaju Ibzenovu junakinju tumačiće Nataša Ninković u novoj predstavi Narodnog pozorišta u Beogradu
Neverovatnu Ibzenovu „Hedu Gabler”, koju književni i pozorišni kritičari smatraju jednom od najsloženijih i najzanimljivijih junakinja u svetskoj dramaturgiji, na sceni „Raša Plaović” Narodnog pozorišta u Beogradu postavlja Snežana Trišić. Lik ženskog Hamleta, kako mnogi nazivaju Hedu Gabler, poverila je Nataši Ninković. >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << U podeli su i Aleksandar Đurica, Olga Odanović, Anastasija Mandić, Ljubomir Bandović i Nebojša Dugalić. Premijera je najavljena za 20. februar. Ovo je ujedno, druga postavka „Hede Gabler” na sceni nacionalnog teatra.
Pomenuta Ibzenova psihološka drama nastala 1890. prvi put je izvedena u Minhenu 1891. godine, a Narodno pozorište u Beogradu prikazalo je prilično kasno, tek 14. septembra 1922. u režiji Velimira Živojinovića, sa Marijom Verom kao Hedom. Predstava nije naišla na prijem ni kod kritičara ni kod publike: izvedena je samo tri puta i ugasila se. Još nekoliko manje ili više uspešnih postavki „Hede Gabler” izvedeno je na srpskim scenama. Pomenimo neke. Na sceni JDP-a „Hedu Gabler” postavio je davne 1975. godine reditelj Mata Milošević sa Svetlanom Bojković u glavnoj ulozi. Dimitrije Jovanović uhvatio se u koštac sa „Hedom Gabler” 1981. godine postavivši je na sceni Novosadskog pozorišta, a tri godine kasnije na sceni Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu režira je Dimitrije Đurković sa Ljubicom Rakić u glavnoj ulozi.
Početkom ovog veka u Subotičkom pozorištu „Hedu Gabler” režira Dušan Petrović sa Anđelikom Simić u liku čudesne heroine. Hroničari beleže da je 1961. godine istoimeni film radio Marko Fotez sa Marijom Crnobori kao Hedom.
Svetlana Bojković
– Heda Gabler je od retkih uloga za koje mi je žao što sam je odigrala prerano. Došla u trenutku kada, čini mi se, nisam imala dovoljno samosvesti o sebi. Ipak, imala sam sreću da predstavu režira Mata Milošević u koga sam imala ogromno poverenje. Bila je to dobra predstava, ali je u to vreme u Beogradu bila druga moda. Mnogo više se naginjalo avangardi, tako da je postojao deo kulturne čaršije koji se prema tome odnosio kao „pase” repertoarskom potezu. Mislim da nisu bili u pravu jer je reč o psihološkoj drami koja je uvek aktuelna, posebno kada je u pitanju tako dobro delo, kaže Svetlana Bojković.
Glumica Anđelika Simić je radila lik Hede Gabler sa 28 godina, odnosno imala je godinu dana manje nego ova Ibzenova junakinja.
– Ibzen nije slučajno „smestio” Hedu u to životno doba: kad se ulazi u novu deceniju života, svode računi, podvlači crta... Heda je ćerka generala, jedinica koja se u detinjstvu umesto sa lutkama igrala očevim pištoljima. Strogo odgajana, opterećena mitskom prošlošću, poreklom i vaspitanjem, ali i željom da vlada i pobeđuje. Hladna, podrugljiva, ambiciozna, u neprestanoj potrazi za senzacijama, uzbuđenjem i eksperimentisanjem, a opet u stalnom strahu od skandala, osude javnosti i sa neverovatnim manjkom hrabrosti, kaže Anđelika Simić koja je uzor u građenju Hede nalazila u liku Elizabete Prve.
Anđelika Simić
Porast interesovanja u svetskom pozorištu za savremena scenska tumačenja Ibzenovog dela, teatrolog Ivan Medenica vezuje se za rad poznatog nemačkog reditelja Tomasa Ostermajera koji je, u pozorištu Šaubine u Berlinu, postavio, u poslednjih sedam-osam godina, tri Ibzenova komada: „Lutkinu kuću”, „Hedu Gabler” i „Jan Gabrijela Borkmana”.
– U Ostermajerovim režijama, ovo interesovanje proističe iz kritički intonirane paralele između ondašnjeg i sadašnjeg buržoaskog društva, s naglaskom na tome da se, recimo u pogledu emancipacije žena, nije desio suštinski napredak. U tom problematizovanju savremenog kapitalističkog društva, u koje Srbija polako ulazi, može da se traži i razlog interesovanja za Ibzena kod nas. Kada je „Heda Gabler” u pitanju, ovaj komad uvek ima razlog za igranje, nezavisno od društvenog konteksta, jer je naslovni lik psihološki vrlo složen, s brojnim motivima koji prevazilaze socijalne faktore i tako predstavlja veliki kreativni izazov za glumicu koja ga tumači – zaključuje Medenica.
B. G. Trebješanin
-------------------------------------
Trebalo je osvojiti dualizam
– Heda Gabler je najteži dramski lik koji sam do sada radila. U tome je, ujedno, i njena lepota. Trebalo je osvojiti dualizam koji postoji u toj ženi: raskorak i konflikt između želja i opsesija i stvarnih mogućnosti u okolnostima i vremenu u kojem živimo gde prosečnost i osrednjost nisu dozvoljene. Vremenu u kojem nema velikih ideja i pokreta – kaže Nataša Ninković i dodaje:
– Proteklih nedelja družila sam se na sceni sa Hedom koja pronalazi sreću u nečem drugom, što se ne zove ekonomska sigurnost koja je naša surova stvarnost. Traženje sreće van ekonomske sigurnosti, zapitanost nad drugim vrednostima danas se naziva raznim imenima: razmaženost, beskrupuloznost, bezosećajnost...
objavljeno: 18.02.2011.
.jpg)
