Izvor: Politika, 18.Avg.2009, 23:10 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Srpske tvrđave na Savskom šetalištu
Zanimljiva izložba fotografija drevnih, srednjovekovnih utvrđenja u Srbiji od danas na Kalemegdanu
Napadana i branjena, vekovima na udaru vojnih sila, poprišta slave i sunovrata... Masivna utvrđenja starih srpskih srednjovekovnih gradova nemi su svedoci vođenja ratova, ispisivanja važnih, sudbonosnih, istorijskih zakona i povelja, ali i brutalne politike, obeležene poznatim, nasilnom smrću unutar najužeg kruga vladarskih porodica...
Koliko god bilo neverovatno, >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << u našoj zemlji postoje značajni ostaci oko tridesetak, od nekadašnjih čak dve stotine utvrđenih srednjovekovnih gradova i tvrđava u kojima je stolovano, dok se danonoćno bdilo nad vijugavim drumovima i odlučivalo o sudbini naroda i države.
Pa ipak, od nekadašnjeg sjaja i monumentalnosti, nažalost, nije ostalo mnogo. Danas, u našoj zemlji možemo da vidimo oko tridesetak tvrđava, utvrđenih gradova i bedema različitog stepena očuvanosti. Srećom, trenutno su mnogi od njih u programu ozbiljne obnove i restauracije, prema projektima stručnjaka Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture, ali je izvestan (ne mali) broj još zapušten, zasut šutom, obrastao vegetacijom, i posustaje pod zubom vremena.
Kako je svim ovim drevnim zdanjima zajedničko upravo to što su na listi naših kulturnih spomenika od velikog ili izuzetnog nacionalnog značaja (dok se neki nalaze visoko pozicionirani i na svetskim listama kulturne baštine), javno preduzeće „Beogradska tvrđava” je odlučilo da organizuje izložbu fotografija pod nazivom „Tvrđave i ostaci utvrđenih gradova Srbije”, koju će danas u 19 časova na Savskom šetalištu na Kalemegdanu otvoriti Ministar kulture Nebojša Bradić.
Upravo na ovom monumentalnom prestoničkom utvrđenju zaljubljenici u istoriju, arhitekturu i umetnost će do 8. oktobra moći da pogledaju izložene fotografije 27 tvrđava i ostataka utvrđenih gradova u Srbiji. Kako je najavljeno, na samom otvaranju biće promovisani: publikacija o tvrđavama Srbije, katalog tvrđava i bedema koji je pripremio dr Marko Popović, panoramski prikazi zdanja, spot Beogradske tvrđave, kao i sajt Sekcije o tvrđavama i ostacima utvrđenih gradova Srbije – www.sekcijatvrdjava.org.
– Izložba je deo velikog projekta koji je pokrenulo Javno preduzeće „Beogradska tvrđava” u saradnji sa Stalnom konferencijom gradova i opština, kako bi se ove izuzetne građevine otrgle od zaborava i prezentovale javnosti kao deo kulturnog i istorijskog nasleđa, ali i kao mogući turistički potencijal zemlje – kaže za naš list Olivera Vučković ispred preduzeća „Beogradska tvrđava”.
– Kulturno nasleđe, u okruženju savremenog sveta koji odlikuju eksplozije informatičkih i komunikacijskih tehnologija, danas se sagledava iz nešto drugačijeg ugla. Ono predstavlja svedočanstvo materijalnog i duhovnog trajanja, uprkos novim i intenzivnim društvenim promenama. Postoji nekoliko međunarodnih konvencija koje su posvećene razvoju i očuvanju spomeničkih kompleksa. Malo je poznato da je Srbija preuzela neke od njih, dok se oni malobrojni, koji su u to upućeni, pripremaju da prihvate obaveze, ali i prava koja iz međunarodnih dokumenata proističu, i budu lučonoše u očuvanju i popularisanju kulturnog nasleđa – ističe naša sagovornica.
Kako saznajemo, publici će pored Beogradske tvrđave, između ostalih, biti prikazana i Petrovaradinska tvrđava, potom Vršački zamak, Smederevska tvrđava, Golubac, tvrđava u Kladovu (Fetislam). Tu su još i Užička tvrđava, Maglič, utvrđenja manastira Manasija i Ravanica, kao i Soko-Grad, Kruševac, tvrđava Ras, Niška i Novopazarska tvrđava. Važno je napomenuti da će se među fotografijama ovih utvrđenja naći i Hisar u Prokuplju, potom Markovo Kale, ali i utvrđenja Koprijan i Zvečan. Fotografije iz vazduha i sa zemlje uradili su Dragoljub Zamurović i agencija „Publica”.
Možemo reći da je, u poslednje vreme znatno probuđen interes istraživača, arheologa, arhitekata i konzervatora da se ove drevne ruševine sačuvaju od daljeg propadanja i tako, uz obnove i uređenje, prilagode potrebama savremenog čoveka. Ipak, neophodnost i urgentnost zaštite ovakvih spomenika prevazilaze mogućnosti lokalne zajednice i samog lokaliteta na kojima se oni nalaze.
– Utvrđenja i zamkovi po evropskim gradovima nalaze se na vrhu interesovanja turista u celom svetu i oni svojim lokalnim zajednicama donose značajne prihode. Kod nas toga još nema, pa je, pored organizovane brige o utvrđenim gradovima i objektima, u njima potrebno obezbediti i povećanje turističke ponude iz Srbije a, na bazi toga, i značajan prihod od turizma u kulturi kao novog razvojnog programa od državnog interesa za Srbiju – zaključuje naša sagovornica.
Marija Andrijašević
[objavljeno: 19/08/2009]
.jpg)
