Izvor: Blic, 27.Avg.2016, 23:39 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Sombor: Prva srpska učiteljska škola pripala crkvi, iseljavaju Muzej prosvete i galeriju
Sudbina muzejske postavke i jedne od najstarijih biblioteka je neizvesna, dok će slike Save Stojkova, Pavla Blesića i Zorana Stošića biti podeljene naslednicima.
Na 200. godišnjicu vraćanja Preparandije, prve srpske učiteljske škole, u Sombor iz Sent Andreje, ta ustanova biće iseljena iz velelepnog zdanja u tom gradu, pošto je ono restitucijom pripalo Srpskoj pravoslavnoj crkvi.
Zdanje u kom je nekad bila učiteljska škola do pre nekoliko dana koristio je Pedagoški >> Pročitaj celu vest na sajtu Blic << fakultet u Somboru i u njemu su bili muzej i galerija sa delima poznatih slikara Save Stojkova, Pavla Blesića i Zorana Stošića Vranjanca.
Kako saznajemo, ne zna se šta će se desiti sa vrednom muzejskom postavkom opreme za nastavu, koja je stara nekoliko stotina godina. Neizvesna je i sudbina biblioteke Preparandije, ustanovljene pre dva veka, koja sadrži 4.000 vrednih i retkih knjiga. To je i najstarija školska biblioteka u Srbiji, a pojedine knjige u njoj stare su i po 500 godina.
Iseljavanje vrednog nasleđa počeće već u ponedeljak, zato što je zgrada rešenjem Agencije za restituciju pripala Crkvenoj opštini Sombor i Eparhiji bačkoj.
Saša Marković, prodekan Pedagoškog fakulteta i istoričar, kaže da prema odluci Agencije Preparandija mora da se iseli, ali objašnjava i kako je došlo do toga da zgrada pripadne crkvi.
- Kada je Preparandija 1920. pripala Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, nije uknjižena kao vlasništvo države. Posle rata je nacionalizovana od crkve, a Agencija za restituciju je nakon 10 godina od pokretanja postupka ove godine odlučila da zgrada pripadne crkvi - kaže Marković.
Kako dodaje, vredne umetničke slike biće vraćene naslednicima slikara, jer sada nemaju gde sa njima.
- Knjige i muzejsku zbirku ćemo sačuvati. U zgradi fakulteta biće napravljena spomen-soba u kojoj ćemo smestiti deo zbirke - kaže Marković, i dodaje da se u Preparandiji odvijao i deo nastave fakulteta. On je dodao da su muzejska postavka i galerija u Preparandiji bile otvorene za posete, a u nju su dolazile i sve ekskurzije koje svraćaju u Sombor.
Iz SPC su nam nezvanično rekli da će se oglasiti o ovom slučaju sledeće nedelje. Nezvanično kažu i da je rešenje Agencije stiglo, ali ne i zemljišno-knjižni uložak, te da zgrada i treba da bude njihova. Preparandija je zadužbina patrijarha Georgija Brankovića koji je bio i upravnik učiteljske škole i prota u Somboru. On ju je sagradio 1895. za nastavu muških odeljenja Srpske učiteljske škole.
Renoviranje državu koštalo 200.000 evra
Da bi zgrada Preparandije izgledala kao danas, u njenu obnovu je uloženo oko 200.000 evra iz fondova Grada Sombora, Pokrajine Vojvodine i države. Zdanje je potpuno renovirano spolja i iznutra, a adaptacija je trajala osam godina.
.jpg)
