Izvor: Danas, 16.Avg.2015, 22:02 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Preispitivanje prošlosti pojedinca i kolektiva
Sarajevo - Sarajevo film festival, 21. po redu, počeo je u petak uveče, projekcijom brazilskog ostvarenja "Druga majka", a do 22. avgusta biće prikazano 259 filmova iz 57 zemalja.
Film koji je svetsku premijeru imao na Sandens festivalu, gde je nagrađen specijalnim priznanjem žirija za glumu, dok je u selekciji Panorama na Berlinalu poneo priznanje publike, govori o Val, koja već godinama živi sa svojim poslodavcima, brinući se o njihovoj kući i njihovom sinu Fabinu. Iako >> Pročitaj celu vest na sajtu Danas << je Barbara Fabinova biološka majka, Val je zapravo istinska majčinska figura u njegovom životu. Prirodu tog odnosa dovodi u pitanje Valina ćerka Džesika, koju dolazi da poseti svoju majku koju nije videla više od decenije. Za razliku od Val, Džesika se ne obazire na kućna pravila i njeno prisustvo otkriva da je njena majka u ovom domu na bezbroj načina marginalizovana, iako toga nije ni svesna.
- Ovo je tipična brazilska lokalna priča. Na filmu sam zapravo radila punih 20 godina.
Budući da se bavim i pisanjem, na sličnu temu napisala sam gotovo 30 priča. Sve one govore o ženama i njihovim životima. Iz toga je nastao film "Druga majka" - objašnjava scenaristkinja i rediteljka Ana Mujlaert, dodajući da je želela da napravi film u kojem ću prikazati sve vidove majčinstva.
Preispitivanje prošlosti pojedinca ili kolektiva jedna je od dominantnih tema među ostvarenjima na 21. SFF-u. Glavni takmičarski program u subotu je otvorio "Zvizdan" Dalibora Matanića, pulski laureat i film nagrađen priznanjem žirija u selekciji Izvestan pogled u Kanu, koji se kroz tri ljubavne priče Hrvata i Srpkinje u tri vremenska perioda (1991, 2001, 2011. godine) bavi životima u dva susedna sela opterećenim istorijom. Tri para iz tri različite generacije osuđeni su na istu sudbinu - sudbinu modernih Romea i Julije, jer su njihovi odnosi zagađeni nikada prevaziđenim balkanskim razmiricama.
Neraščišćeni odnosi, ovoga puta unutar porodice, tiču se i turskog filma "Čvor", koji je sinoć imao svetsku premijeru u Sarajevu. Život dva brata koja žive potpuno odsečeni od sveta, u šumi na obali Crnog mora, menja se kada sa njima počne da živi jedna žena. Umesto da ih približi, ona razdvaja njihove suprotne prirode, a svojim odlaskom ostavljaju ih da žive kao potpuni stranci.
Među 18 festivalskih celina, nemirnoj prošlosti je posvećen i program koji za ime ima, u regionu, dobro poznatu kovanicu - Suočavanje s prošlošću. Upravo su balkanski ratovi 1990-ih tema tri filma koja čine ovu selekciju koja je prikazana tokom jučerašnjeg dana. Svaki od njih bavi se jednim od tri događaja - masakrom u Srebrenici, operacijom Oluja i potpisivanjem Dejtonskog sporazuma, čiji jubileji, jedan za drugim, pokazuju da njihove posledice u skorije vreme neće biti pevaziđene u odnosima novonastalih država. Njihovim projekcijama, prema rečima organizatora, SFF se "osvrće na zverstva počinjena tokom balkanskih ratova 1990-ih godina i odaje počast žrtvama".
Zanimljivo je da se sva tri filma ne bave ulogom pojedinaca ili vlasti sa prostora država bivše Jugoslavije na pomenute događaje, već međunarodne zajednice. Tako se "Glasovi Srebrenice" u režiji Nedima Lončarevića dotiču pitanja - zašto snage UN-a nisu sprečile zločine u Srebrenici u julu 1995. godine i zbog čega su avioni NATO pakta, koji su kružili iznad ovog mesta, vraćeni na nosač aviona na Jadranu. Dvadeset godina kasnije, zahvaljujući novim svedočenjima i malo poznatim dokumentima, film rekonstruiše poslednje dane u Srebrenici.
Ostvarenje danskih reditelja i novinara Georga Larsena i Kaspera Vedsmanda "15 minuta - masakr u Dvoru" na Balkan ponovo dovodi danskog oficira Jorgena Kolda, koji je prihvatio naredbu mirovnih trupa UN-a, koje su bile zadužene za praćenje primirja između Srbije i Hrvatske, da se danski vojnici ne mešaju u sukob, koji je nastao kada je u leto 1995. hrvatska vojska prekršila prekid vatre i kada je oko 250.000 Srba bilo primorano da beži tokom operacije Oluja.
Verovatno najzanimljiviji od tri filma je "Diplomata" Dejvida Holbruka, sina čuvenog američkog diplomate i jednog od tvoraca Dejtonskog sporazuma, Ričarda Holbruka, koji se takođe, kroz jedan intiman pristup zaostavštini autorovog impozantnog oca, bavi ulogom međunarodne zajednice u ratovima u svetu, a pre svega na Balkanu. Kroz intervjue sa impresivnim brojem svetskih lidera, reditelj pokušava da pomiri Holbrukov privatni i profesionalni imidž, ali i da da pogled na američku spoljnu politiku. Dokumentarac vodi gledaoce iza scene sveta visoke diplomatije SAD i Vijetnama, Afganistana, Pakistana, i nama najinteresantnijih država Balkana, uz sećanja Hilari i Bila Klintona, Džona Kerija, Madlen Olbrajt, Henrija Kisindžera, Ala Gora...
Rutinsko pranje istorije
Do kraja festivala o prošlosti će govoriti, između ostalih i "Šaulov sin", mađarskog reditelja Lasla Nemeša. Film nagrađen Gran prijem u Kanu (iako je među kritikom jednoglasno proglašen za najbolje ostvarenje ovogodišnje selekcije) vraća se Holokaustu i užasima Aušvica, ali i tematizuje pobunu jevrejskih logoraša. Glavni junak je pripadnik Zonderkomanda, čiji su članovi bili zaduženi za čišćenje gasnih komora, održavanje peći u koje su se svakodnevno bacala tela ubijenih, za sortiranje njihove odeće i vrednih stvari, za pranje krvavih podova, za bacanje ljudskog pepela u reku... Za Šaula ovaj "posao" je dnevna rutina pod nadzorom esesovaca, koju obavlja bez ikakvih emocija, sve do trenutka kada među leševima ugleda telo dečaka za kojeg će pomisliti da mu je sin. Bez ikakve nade o preživljavanju, tokom poslednjih dana Drugog svetskog rata, on sumanuto i tvrdoglavo želi samo jednu stvar - da sahraniti dečaka.
.jpg)
