Izvor: Blic, 16.Feb.2015, 12:52 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Kako su veliki umetnici oslikali mapu Srbije
Feliks Kanic, Đorđe Krstić, Paja Jovanović, Ljuba Ivanović, Milan Konjović, Sava Šumanović, Cuca Sokić... svojim stvaralaštvom načinili su svojevrsnu umetničku mapu teritorije Srbije.
Na izložbi ”I ovaj kamen zemlje Srbije”, koja je otvorena povodom obeležavanja Dana državnosti i traje do 26. aprila u Galeriji fresaka, predstavljeno je 38 dela iz kolekcija Narodnog muzeja koja pružaju panoramu srpske teritorije u istorijskom periodu od 18. pa do osamdesetih godina >> Pročitaj celu vest na sajtu Blic << 20. stoleća.
Reč je o slikama u ulju, akvarelima, crtežima i grafikama gde su svojim ličnim i poetskim interpretiranjem predela, umetnici ostavljali svedočanstvo doživljaja teritorije države.
- Umetnici različitih epoha i slikarskih pravaca doživljavali su ovu temu i reagovali na motive, koji na drugačiji, specifičan način svedoče o državi. Koliko je ona bila prisutna u opusu određenih umentika, shodno njihovim ličnim interesovanjima i afinitetima, i u kojoj meri je, sa druge strane, bila manje ili više vezana za istorijski terenutak i društveni okvir u kojem su dela nastala, samo su neki od aspekata koji mogu da ukažu na raznolikost shvatanja relacije između teritorijalnosti i državnosti u pomenutim hronološkim okvirima - kaže Evgenija Blanuša, autorka izložbe i kustos Narodnog muzeja.
Blanuša podseća da se srpska likovna umetnost 19. veka razvijala u specifičnim društvenim okvirima, u vreme kada je srpsko patrijarhalno društvo prolazilo kroz različite preobražaje, a na putu evropeizacije usvajalo od Evrope građanske manire u svim njihovim aspektima.
- U takim okolnostima stvarali su slikari školovani na Minhenskoj i Bečkoj akademiji - Đorđe Krstić, Uroš Predić i Paja Jovanović, umetnici dosledni realističkom izražavanju i objektivni posmatrači srpskog predela, koji se u radovima ovih umetnika često gotovo podudara sa objektivnošću fotografije. Pojava ovih autora označila je još jednu prekretnicu u našem slikarstvu - prihvatanje pejzaža kao samostalne slikarske teme - dodaje sagovornica.
Zasluga pak za “ovekovečenje” teritorije Srbije u ovom periodu može se povezati i sa idejom Mihaila Valtrovića, tadašnjeg “čuvara“ Narodnog muzeja, da za privatnu zbirku kneza Milana slikanje istorijskih spomenika, pejzaža i prizora iz narodnog života u novooslobođenim srpskim krajevima poveri Đorđu Krstiću.
- I upravo se u Krstićevim delima sa ovim putovanja najbolje otkrivaju temelji novog shvatanja umetnosti, čije su osnovne karakteristike ispoljene u osećanju za lepotu slikarske materije, naglašenoj vrednosti boje i novoj ulozi svetlosti - objašnjava Blanuša.
Sava Šumanović, Motiv iz Šida, 1940.
Kosta Miličević, Dunavsko pristanište, 1908.
Milan Konjović, Žito, 1936.
Feliks Kanic, Banja Soko-grad, 1860.
.jpg)
