Izvor: Politika, 06.Dec.2012, 23:03 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Istraživanje grada Crne kraljice
Među lokalnim stanovništvom Prizren je poznat kao mesto gde se nalazio srednjovekovni grad u kojem je živela legendarna vladarka
Od našeg stalnog dopisnika
Banjaluka – Zahvaljujući angažovanju i finansiranju opštine Mrkonjić Grad i Ministarstva prosvete i kulture Republike Srpske i pomoći Kulturnog centra „Petar Kočić” iz Mrkonjić Grada, tokom 2011. i 2012. godine arheološka ekipa Muzeja Republike Srpske iz Banjaluke izvela je dve kraće istraživačke >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << kampanje na lokalitetu „Prizren” kod Mrkonjić Grada. Bila je to izuzetna prilika da se zaviri dublje u prošlost ovog neobičnog mesta.
„Rezultati ove druge po redu kampanje, potvrdili su već izrečenu pretpostavku o boravku vojne posade i o odbrambenim aktivnostima tokom boravka na ovom mestu. Karakter nalaza je uglavnom sličan onom iz prve kampanje, s tim da se sada pojavljuje raznovrsnija i brojnija grnčarija. Ovim nalazima treba pridodati jedan predmet izrađen od životinjske kosti, moguće da je pisak nekog muzičkog instrumenta, nekoliko sitnijih ulomaka staklenih posuda i delove masivnog žrvnja”, rekao je za „Politiku” arheolog Goran Simonović.
Tokom druge kampanje prvi put pronađeno je i nekoliko ulomaka praistorijske grnčarije koji za sada ukazuju i na boravak čoveka iz bronzanog doba, najverovatnije na nekom obližnjem lokalitetu ili čak na ovom dominantnom mestu.
„Centralnim delom dominira krečnjačka stena, za deset metara viša od okolnog terena. Sa tri strane stena je opasana zaravnjenim terasama, po čijim ivicama se protežu ostaci zidova. Zidovi su najbolje očuvani sa južne strane, mestimično i do visine od sedam metara”, objašnjava Simonović.
Lokalitet ima izrazito dominantan i nepristupačan položaj. Jedini mogući pristupni pravci su sa istočne strane, od kojih je jedan pratio severnu padinu brda Prizren, odvajajući se na mestu današnjeg zaseoka Prizren od puta koji je još u drevna vremena spajao dolinu Sane sa dolinom reke Medljanke.
Simonović dodaje da se Prizren tokom srednjeg veka nalazio na južnoj granici župe Banjice, jednoj od mnogobrojnih župa srednjovekovne bosanske države „Među lokalnim stanovništvom Prizren je poznat kao mesto gde se nalazio srednjovekovni grad u kojem je živela legendarna Crna kraljica, kojem su ljudi nalazili vrhove kopalja i strela, delove sablji, klinove i potkovice”, kazao je Simonović.
Rezultati arheološkog istraživanja jasno su pokazali da je ubrzo posle devastacije kompleksa došlo do obnove života na lokalitetu. To su ilustrovali i potvrdili nalazi kasnosrednjovekovne grnčarije, gvozdenih vrhova strela za samostrele, delova kamenih topovskih kugli, konjskih potkovica, gvozdenih klinova, kao i mnogobrojnih životinjskih kostiju.
Boravak vojničke posade na lokalitetu mogao bi da se poveže sa formiranjem Jajačke banovine, tampon-zone između ugrožene Ugarske i Turske carevine u ekspanziji, koja je funkcionisala između 1463. i 1528. godine. To bi mogao da bude širi okvir za formiranje pomenutog kulturnog sloja na lokalitetu „Prizren”, mada je poznato da su krajevi koji pripadaju dolini Sane konačno pali pod tursku vlast već tokom poslednje decenije 15. veka.
„Ovo arheološko istraživanje bacilo je samo tračak svetlosti na tajne koje čuva i pamti ovo neobično mesto. Još uvek ostaju skriveni odgovori na pitanje ko je i kada podigao ovaj arhitektonski kompleks. Naravno, i na pitanje sa kojom namerom je to učinjeno, kao i da li je to bila manja fortifikacija, vlastelinski dvor ili možda čak monaški skit”, kaže Goran Simonović.
Na području mrkonjićke opštine za sada je poznato 270 arheoloških lokaliteta, od praistorije do srednjeg veka i da bi oni mogli da imaju značajnu ulogu u razvoju turizma, a time i u ukupnom ekonomskom razvoju lokalne zajednice.
Boro Marić
objavljeno: 07.12.2012.
.jpg)
