Izvor: Danas, 24.Avg.2015, 10:11 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Deo trilogije o rimskim carevima
Beograd - Sve je počelo kad mi je Oto Bihalji Merin naručio tridesetak stranica o Dioklecijanu za veliku foto-monografiju o palati ovog cara u Splitu. Počeo sam da istražujem i posle izvesnog vremena odlučio da se zahvalim na ponudi i napišem roman. Zatim se desilo da je kraj romana o Dioklecijanu nagovestio Konstantina, a ovaj Julijana i - eto vam trilogije. "Dioklecijan" je nastao na hotelskoj terasi, iz cedulja sa prepiskama iz knjiga pozajmljenih iz biblioteka, koje sam slagao kao pasijans. >> Pročitaj celu vest na sajtu Danas << Želeo sam da ispričam tu priču. Smatramo da su istorijske činjenice poznate, ali da li su? Kod mojih careva istorijski izvori su protivrečni, a pravi izazov počinje na granici istorijskih činjenica i fikcije - ovako književnik i prevodilac Ivan Ivanji opisuje rad na romanu "Dioklecijan", čije se prvo izdanje pojavilo 1973, a koji je nedavno objavila izdavačka kuća Laguna.
Ivanji priznaje da u "Dioklecijanu" ima puno aluzija na vreme Josipa Broza, čiji je provodilac za nemački jezik bio duže od 20 godina. Ova knjiga je, prema autorovim rečima, zahvaljujući Brozu i Erihu Honekeru, nekadašnjem prvom komunisti Istočne Nemačke, imala veliki uspeh u ovoj zemlji.
- Dioklecijan je privatno bio skroman, ali je insistirao na kultu ličnosti iz državničkog rezona. Bio je jednostavan čovek iz teške provincije. Sam kaže da je rođen u Dalmaciji, koja se u njegovo vreme prostirala do reke Bojane. Iako se smatra da je rođen u Solunu, ostajem pri tome da je rođen na prostoru današnje Crne Gore. Vojnički carevi pre njega su živeli na vlasti oko jedne godine. NJemu je ideja o državi bila važnija od straha od smrti - zato je došao na ideju o tetrarhiji, pokušao da zaustavi inflaciju... - kaže Ivanji.
Carstvo i povrtarstvo
Ivanji smatra da je glavni junak njegove knjige nezasluženo zapamćen u istoriji kao progonitelj hrišćana, pre svega zahvaljujući hroničaru Laktanciju koji ga je mrzeo. Ivanji prati Dioklecijanov put od detinjstva, preko vojničkih dana do uspona u sam vrh rimskog društva kojim je vladao 20 godina kao jedan od najmoćnijih i najznačajnijih careva. On je i prvi rimski car koji se dobrovoljno povukao sa vlasti i, odbivši da se vrati na presto, do kraja života pod 18 vekova nerazjašnjenim okolnostima, uživao u gajenju povrća kraj današnje Dioklecijanove palate u Splitu.
.jpg)
