Izvor: Politika, 15.Jun.2010, 00:44 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Primer Zemuna i Voždovca
Svaki oblik diktata centralne vlasti protivan je samoj suštini opštinske i gradske samouprave
Još krajem 19. veka u vreme formiranja prvih srpskih političkih stranaka, paralelno sa pitanjem državne samostalnosti i borbe za nacionalno oslobođenje, u žižu političkog delovanja generacije kojoj su pripadali jedan Nikola Pašić i Stojan Protić, dospeva nastojanje da se Srbija prekrije mrežom opština koje bi uživale suštinsku samostalnost u vođenju svih poslova od lokalnog >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << značaja. Ovo nastojanje poticalo je od empirijske spoznaje onovremskih političara i državnika da je Srbija neprekidno na vetrometini velikih političkih (i ekonomskih) zbivanja snažna taman onoliko koliko je razvijena i uređena svaka njena opština i grad.
Da je stvaranje jakih lokalnih samouprava na vreme i dosledno sprovedeno vrlo je verovatno da bi razlike u regionalnom razvoju danas bile daleko manje, a izvesno je i da bi fenomen metropolizacije Srbije bio manje izražen. Srpska napredna stranka ugradila je zalaganje za jake lokalne samouprave u temelje svog delovanja, prepoznajući njihov svestrani značaj za društvo u celini, ali i prednosti ovog oblika decentralizacije vlasti, koji omogućava da o problemima od lokalnog značaja odlučuju oni koji ih najbolje poznaju. Razlike među opštinama i gradovima u Srbiji izuzetno su velike i mnogo toga zavisi od odnosa koji prema njima imaju viši nivoi vlasti.
Zato posebno boli maćehinski odnos koji stranke koje imaju većinu na republičkom nivou neretko ispoljavaju prema pojedinim lokalnim samoupravama – po pravilu onima u kojima su na vlasti stranke različite od onih koje tvore aktuelnu Vladu Srbije. Nije li, primera radi, krajnje neobično da sredstva izdvojena za kapitalne budžete opština Zemun i Voždovac budu četrdeset odnosno četrdeset pet miliona dinara, dok u isto vreme jedna daleko manja, spram gradskih vlasti podobnija beogradska opština, za istu svrhu ima na raspolaganju višestruko veći iznos, i to u srazmeri od čak 6:1 gledano po glavi stanovnika.
Šikanozni tretman prema „neposlušnim” opštinama nije, nažalost, ništa novo, ali je definitivno jedna od stvari koje među prvima moraju biti suštinski promenjene ukoliko želimo da oslobodimo razvojne potencijale lokalnih samouprava. Ništa nije manje bitna i demokratizacija političkog života na lokalnom nivou. Od ustrojstva stranačkih odbora i kvaliteta kadrova koji se bave politikom na lokalnom nivou uveliko zavisi kvalitet rada lokalnih samouprava.
Srpska napredna stranka stoji na stanovištu da konačna i opšteobavezujuća odluka Ustavnog suda kojom je utvrđeno da su odbornici vlasnici svojih mandata treba da posluži kao opomena onima koji pokušavaju da uvek i svuda po svaku cenu na lokalni nivo preslikaju koalicije sa nivoa republike. Svaki oblik diktata centralne vlasti protivan je samoj suštini opštinske i gradske samouprave. Za početak bilo bi dovoljno da izvršna vlast na nivou države, u ophođenju prema lokalnim samoupravama ni za trenutak ne gubi iz vida duh i slovo Ustava Srbije i Evropske povelje o lokalnoj samoupravi iz 1985. koji čvrsto jamče osnove tzv. lokalne demokratije razrađujući najvažnije elemente lokalne samouprave. Podsetimo – prema ovoj za Srbiju obavezujućoj povelji, lokalnu samoupravu odlikuje nekoliko karakteristika: izvorna nadležnost, samostalno odlučivanje neposredno ili putem predstavništva, srazmerno određena finansijska sredstva, samostalnost odslikana i kroz pravo na udruživanje lokalnih zajednica u saveze, i zaštita lokalne samouprave. Puna sloboda inicijative u pogledu razvojnih projekata, i nadležnosti koje će osigurati značajnu ulogu lokalnih samouprava u ukupnom razvoju Srbije potreba su građana i politički cilj Srpske napredne stranke.
*Član Glavnog odbora Srpske napredne stranke
Marko Đurić
objavljeno: 15/06/2010
.jpg)
