Izvor: Politika, 24.Maj.2008, 23:37 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Svaka četvrta žena u Novom Sadu neudata
Najmanje sklopljenih brakova je u opštinama Subotica i Vrbas, dok se institucija braka najviše održala u opštinama Ada, Temerin, Odžaci, Bačka Palanka i Bački Petrovac
Svaki treći muškarac stariji od 15 godina u Vrbasu je neoženjen, a svaka četvrta žena starija od 15 godina u Novom Sadu je neudata. Opštine jugozapadne Bačke i većina stanovnika Potisja imaju najviše udatih. Veoma malo udatih je u opštini Titel, kao i u opštinama Subotica, Vrbas i Novi Sad. U opštini >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << Subotica je malo više od polovine žena starijih od 15 godina u braku. Veoma mnogo razvedenih je u opštinama Subotica, Senta, Bečej, gde je najčešća pojava brakorazvodnih parnica, kaže Milan Cvetanović, istraživač sa Prirodno-matematičkog fakulteta u Novom Sadu, koji je sačinio analizu bračnog stanja u opštinama Bačke, prema popisu iz 2002. godine. Ukupan broj stanovnika Bačke starijih od 15 godina 2002. godine iznosio je 888.329.
Cvetanović kaže da se analizom broja brakova u Bačkoj u periodu 1971-2001. uočava konstantan pad. Taj broj se gotovo prepolovio (smanjenje iznosi čak 48 odsto). Istraživači ovu pojavu tumače pre svega posledicom straha mladih da osnuju porodicu usled loše materijalne situacije, ali isto tako i zbog sve većeg broja vanbračnih zajednica kao nove osobine sklapanja brakova razvijenih zemalja.
Žene duže žive
Po rečima ovog istraživača, prostor sa najmanje neudatih žena se jasno razaznaje – to je Potisje (opštine sa većinskim ili preovladavajućim udelom Mađara) i još neke opštine u Podunavlju, koje su patrijarhalnije. Najmanje neudatih je u opštini Kanjiža (16,2 odsto). Prostor sa najmanje neoženjenih su većina opština jugozapadne Bačke i severno Potisje, gde prednjači Ada sa 28,6 odsto neoženjenih.
Većina opština jugozapadne Bačke ima visok udeo oženjenih. Najviše oženjenih je u Temerinu – 63,5 odsto od ukupnog broja stanovnika starijih od 15 godina. Najmanje oženjenih je u opštinama na prostoru srednje i severne Bačke, na primer u Senti (58,9 odsto).
„Najmanje sklopljenih brakova je u opštinama Subotica i Vrbas, dok se institucija braka najviše održala u opštinama Ada, Temerin, Odžaci, Bačka Palanka i Bački Petrovac”, kaže Cvetanović.
Udovaca je u celini malo s obzirom na to da žene imaju duži životni vek od muškaraca. Pojedine opštine Podunavlja i Potisja imaju najviše udovaca. Najviše ih je u opštini Odžaci 5,1 odsto, a najmanje u delovima južne Bačke, na primer u Novom Sadu (3,6 odsto).
Veći deo Bačke spada u kategoriju sa visokim procentom udovica, pogotovo opštine Potisja i zapadne Bačke. Najviše ih ima u opštini Bač, gde je u proseku svaka peta žena, starija od 15 godina, nadživela svog muža. Najmanje ih je u opštinama Novi Sad (14,7 odsto) i Temerin.
Najviše razvedenih muškaraca imaju opštine severne Bačke i Potisja, u nizu od Subotice do Bečeja. To su opštine sa većinskim ili značajnim udelom Mađara. Po broju razvoda prednjači opština Senta sa 5,7 odsto, dok ih je najmanje u opštini Bač (2,5 odsto).
Najviše razvedenih žena je na prostoru severne Bačke i Potisja. Najviše ih je u opštini Subotica 7,4 odsto, a takođe je mnogo razvedenih žena u opštini Novi Sad. Najmanje razvoda je u opštini Titel, tri odsto.
U krajevima u kojima se institucija braka „dobro drži” (opštine Odžaci, Bač, Bačka Palanka, Temerin, Žabalj i Titel), pretpostavka je da je reč o patrijarhalnijim sredinama, gde se ne poseže toliko za razvodom, iako brak možda nije idiličan, komentariše Cvetanović.
Najveći udeo neoženjenih Srba nalazimo većinom u opštinama severne i srednje Bačke, na osi Subotica-Vrbas, te u nekim opštinama Potisja. Sve su to opštine gde je udeo Srba u ukupnom stanovništvu manji od 50 odsto. Izuzetak je opština Kula, gde je njihov udeo tek nešto iznad 50 odsto.
Po broju neoženjenih Srba prednjači opština Mali Iđoš (34,8 odsto), a najmanje ih je u opštini Ada (28,8 odsto).
Kada se posmatra nesrpsko stanovništvo oba pola, u opštinama Sombor, Apatin, Odžaci i Bačka Palanka je najmanje Mađara i Mađarica koji nisu ušli u bračnu zajednicu.
Najmanje oženjenih Roma
Crnogorke se nerado odlučuju na brak, pošto je u većini bačkih opština broj neudatih Crnogorki prilično visok – 23,9 odsto i više, naročito u Severnoj Bačkoj, te u opštinama na potezu Sombor–Novi Sad. Maksimum se javlja u opštini Senta, 39,5 odsto. Opština Vrbas, gde imamo najveći udeo Crnogoraca u Bačkoj, spada takođe u ovu kategoriju. Najmanji udeo neudatih Crnogorki je u opštini Žabalj, 8,3 odsto.
Podaci pokazuju i da je najmanji udeo neudatih Slovaka i Slovakinja u opštini Bečej, dok je najviši udeo onih koji nisu ulazili u bračnu zajednicu u opštinama Kanjiža, Ada i Žabalj.
Od svih etniciteta obrađenih u ovom istraživanju, Romi najviše odskaču sa svojim niskim udelom oženjenih. Udeo oženjenih Roma je najmanji u srednjoj Bačkoj i još nekim perifernim opštinama Bačke, a najmanje ih je u opštini Vrbas, gde je tek svaki treći Rom u braku.
N. Kovačević
[objavljeno: 25/05/2008]
.jpg)
