Izvor: Blic, 28.Jun.2017, 15:21 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Ovo antičko mesto su stručnjaci želeli da ZAKOPAJU, ali sada od njega prave AMFITEATAR Sremske Mitrovice
Arheološki lokalitet Žitna pijaca iz perioda carskog Sirmijuma, koji su zbog zaštite stručnjaci nameravali da zatrpaju, uskoro će postati amfiteatar i centralno mesto kulturnog života savremene Sremske Mitrovice.
Žitna pijaca datira iz perioda kada je Sirmijum, krajem trećeg i početkom četvrtog veka, u periodu tetrarhije, bio jedna od prestonica Rimskog carstva, a značajan arheološki lokalitet u centru savremene Sremske Mitrovice, koji turisti redovno posećuju prilikom >> Pročitaj celu vest na sajtu Blic << obilaska Sirmijuma, već decenijama nezaustavljivo propada. Nakon završetka obnove sadašnja Žitna pijaca sinuće punim sjajem i postati jedinstvena letnja pozornica na kojoj će se održavati pozorišne, muzičke i druge svečanosti.
O značaju Žitne pijace u carskom Sirmijumu svedoče i brojni pisani izvori rimskih istoričara u kojima se opisuje obezbeđenje velikih stovarišta žita masivnim bedemima, jer su po važnosti bili odmah iza bezbednosti cara i dvora. Žitarice su u Rimskom carstvu bile vredne poput zlata, a prikupljale su se kao porez od lokalnog stanovništva i dalje delile carskim službenicima i vojnim posadama u regionu.
- Na lokalitetu otkrivenom u iskopavanjima 50-ih i 60-ih godina prošlog veka pronađeni si ostaci odbrambenog bedema Sirmijuma iza kojeg se nalazila žitnica ili horeum sa, kako se pretpostavlja, dva stovarišta žita. Nađeni su i ostaci popločane rimske ulice, kao i rimske kanalizacije, što sve ukazuje na to da je Sirmijum bio metropola antičkog sveta - kaže dr Majkl Verner, profesor arheologije na Univerzitetu u Olbeniju, SAD, koji se već decenijama bavi istraživanjem Sirmijuma.
Ljubiša Šulaja, direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Sremskoj Mitrovici, kaže da je Ministarstvo kulture prepoznalo značaj arheološkog lokaliteta antičke Žitne pijace i potrebu da ona bude konzervirana, zaštićena i predstavljena.
- To će biti urađeno zahvaljujući našem projektu "Svetlosti Carskog grada". U okviru konkursa "Gradovi u fokusu 2017". Za realizaciju projekta Ministarstvo je obezbedilo 24 miliona dinara, dok će lokalna samouprava učestvovati sa tri miliona - kaže Šulaja.
On dodaje da je Žitna pijaca vremenom znatno oštećena i da su zbog atmosferskog uticaja na udaru bili opeka, kamen i malter.
- Zidovi su u trošnom stanju, prekriveni travom i lišajevima, te su prethodnih godina stručnjaci kao meru zaštite čak predlagali zatrpavanje lokaliteta. Ovo je poslednji momenat da se lokalitet konzervira i zaštiti, ali ujedno i prezentuje turistima na atraktivan način - naglašava Šulaja, čiji tim čeka veliki posao čišćenja vegetacije, konsolidovanja zidova i izgradnje tribina.
Ne samo u antičko doba, već i kasnije kroz vekove, Žitna pijaca bila je gradska žila kucavica, u 18. i 19. veku trgovačka i zanatska četvrt, da bi šezdesetih godina prošlog veka stavljena pod zaštitu države kao kulturno-istorijska celina od posebnog značaja.
U Sirmijumu živelo 100.000 stanovnika
U doba najvećeg procvata, Sirmijum je imao 100.000 stanovnika, dva i po puta više od sadašnje Mitrovice. U gradu i njegovoj okolini rođeno je šest rimskih careva. Prema pisanju rimskog istoričara Amijana Marcelina, osim Carske palate i hipodroma, Sirmijum je imao forum, hramove, žitnicu, granitom popločane ulice, vodovod, kanalizaciju, javna kupatila i toalete, dok su kuće imale podno grejanje.
.jpg)
