Izvor: Politika, 11.Nov.2015, 23:07 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Na kovinskom groblju zajedno počivaju srpski, nemački i austrougarski vojnici
Ranjenici iz bitke za Smederevo, koji su preminuli u kovinskoj vojnoj bolnici 1915. godine, naredbom komandanta austrougarskih vojnih snaga sahranjeni su jedni kraj drugih
Na Vojničkom groblju u Kovinu, jedni pored drugih leže austrougarski, nemački i srpski vojnici, umrli u improvizovanoj ratnoj bolnici od posledica ranjavanja u borbama oko Smedereva 1915. godine. Njima u počast i slavu, povodom stogodišnjice stradanja i 97 godina od oslobođenja Kovina u Prvom svetskom ratu, >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << vence će na spomenik položiti predstavnici opštine i Udruženje potomaka ratnika oslobodilačkih ratova Srbije 1912–1918.
– Vojničko groblje prostire se na 50 ari i na njemu je 60 nadgrobnih ploča. Na pločama iznad humki austrougarskih i nemačkih vojnika ispisana su njihova imena, dok je nad srpskim ispisan samo broj sahranjenih. Prema prikupljenim podacima, na kovinskom groblju počiva 195 nemačkih i austrougarskih vojnika i 305 srpskih. Vreme i nedovoljna briga učinili su da se sa osam nadgrobnih ploča ne može ustanoviti koliko je ljudi pod njima sahranjeno i koje su nacionalne pripadnosti – objašnjava Milan Divac, predsednik Udruženja potomaka ratnika oslobodilačkih ratova Srbije 1912–1918. godine u Kovinu.
Nastanku Vojničkog groblja u ovom banatskom gradu prethodila je ogorčena bitka za Smederevo, uz velike obostrane gubitke. Smederevo su zauzele austrougarske i nemačke trupe, a srpska vojska bila je prinuđena na povlačenje prema Mladenovcu i dalje ka Kosovu.
– Svi ranjeniciiz ove bitke prebačeni su u Kovin i smešteni u improvizovanu bolnicu Crvenog krsta, nekadašnju kasarnu. U toj zgradi je danas Specijalna bolnica za neuropsihijatrijske bolesti. Svi preminuli vojnici, bez obzira u čijoj su vojsci bili, sahranjeni su na istoj parceli gradskog groblja u Kovinu. Takvu naredbu izdao je komandant Austrougarskih vojnih snaga. Iako svojevrstan kulturno-istorijski spomenik, ovo groblje bilo je zanemareno gotovo 60 godina. Udruženje potomaka ratnika je, uz pomoć organa lokalne samouprave i Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike, tamo gde je to bilo moguće, obnovilo nadgrobne ploče i uredilo čitavu površinu u skladu sa kulturno-istorijskim značajem ovog mesta – kaže Nataša Maoduš, pi-ar opštine i dugogodišnji saradnik Crvenog krsta.
Sa uređenjem Vojničkog groblja počelo se 2003. godine, a Udruženje potomaka ratnika je 2005. pokrenulo inicijativu da se podigne zajednički spomenik svim vojnicima sahranjenim na kovinskom groblju, bez obzira kojoj su vojsci, državi i naciji pripadali. Zahvaljujući velikim naporima Udruženja, ali i pomoći sa raznih strana, granitni spomenik „Mira i razumevanja”, kako je nazvan, svečano je otkriven 12. novembra 2009.
B. Vasiljević
----------------------------------------------------------
Spomenik Mira i razumevanja
Spomenik„Mira i razumevanja” delo je umetnika Ljubiše Mančića iz Beograda. Na obeležju dominiraju dva reljefa – srpska šajkača i nemački šlem uztekst: „Ovde počivaju sjedinjeni u smrti srpski, nemački i austrougarski ratnici pali u borbama za Smederevo i okolinu 1915. godine”.
Vlada Republike Srbije je 29. jula ove godine Vojničko groblje u Kovinu proglasila za znamenito mesto.
----------------------------------------------------------
Krvava bitka na Vrbovskim kosama
Napad na Smederevo počeo je 6. oktobra 2015. snažnom višednevnom artiljerijskom vatrom. Desant nemačkih trupa započeo je 9. oktobra iz dva pravca. Najžešće borbe vođene su tih dana oko sela Lipe, koje je više puta prelazilo iz jednih ruku u druge. Smederevo je zaposednuto 11. oktobra, a srpska vojska se povukla na rezervne linije izvan grada. Na Vrbovskim kosama, kod sela Vrbovac, Šumadijska divizija prvog poziva pružila je žestok otpor, obe strane su imale velike gubitke i mnoštvo ranjenih.
Herojska odbrana sprečila je da nemačke i austrougarske trupe preseku odstupnicu srpskoj vojsci i Vrhovnoj komandi, onemoguće im povlačenje prema jugu i na taj način prisile Srbiju na kapitulaciju.
D. P.
.jpg)
