Izvor: RTS, 04.Maj.2011, 08:43   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Vremeplov (4. maj 2011)

Holandski istraživač Peter Minuit je na današnji dan 1626. godine od domorodaca kupio ostrvo Menhetn. U Temišvaru je 1885. godine umro knez Aleksandar Karađorđević. Margaret Tačer je 1979. godine postala prva žena-premijer u britanskoj istoriji.

Na današnji dan 1885. godine u Temišvaru je umro knez Aleksandar Karađorđević, koji je vladao Kneževinom Srbijom od 1842 - 1858. godine. Na presto su ga doveli "ustavobranitelji" posle svrgavanja Mihaila Obrenovića. >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << Za vreme njegove vladavine učinjen je vidan napredak na zakonodavnom i prosvetnom planu. Donet je Građanski zakonik, objavljeno "Načertanije" Ilije Garašanina, reformisano sudstvo, a Srbiji su na Pariskom kongresu, 1856. godine date garancije velikih sila. Otvoreno je više od 200 škola, Licej je pretvoren u veliko učilište, počeli su sa radom Društvo srpske slovesnosti i Narodna biblioteka. U spoljnoj politici knez Aleksandar se sve više oslanjao na Austrougarsku. To, kao i suprostavljanje ustavobraniteljskom Savetu dovelo je do sazivanja Svetoandrejske skupštine, 1858. godine. Tada je knez zbačen, a na presto je vraćen Miloš Obrenović. 

Po zanimanju advokat i hemičar, Margaret Tačer je 1979. godine postala prva žena-premijer u britanskoj istoriji. Na položaju premijera bila je od 4. maja 1979. do 28. novembra 1990. godine, što je najduži mandat jednog predsednika vlade Ujedinjenog Kraljevstva od 1827. godine. Politička filozofija i ekonomska politika Čelične lejdi podrazumevala je deregulaciju, posebno u finansijskom sektoru, fleksibilno tržište rada, prodaju ili zatvaranje preduzeća u državnom vlasništvu, kao i ukidanje subvencija drugima. Ostaće zabeležena kao jedna od najkontroverznijih političarki 20. veka, sa podjednakim brojem onih koji je idealizuju i onih koji je osporavaju.

1493. - Ediktom pape Aleksandra VI Amerika  podeljena na špansku i portugalsku interesnu sferu

1494.  - Španski istraživač Kristifor Kolumbo otkrio Jamajku

1626.  - Holandski istraživač Peter Minuit kupio od domorodaca Indijanaca ostrvo Menhetn, na kome će kasnije izrasti Njujork

1825.  - Rođen Tomas Henri Haksli, engleski biolog i filozof (Iling, 04. 05. 1825 - Istburn, 29. 06. 1895)

1869. - Umro Jovan Hadžić (Miloš Svetić), književnik i prevodilac, prvi predsednik Matice srpske (Sombor, 19. 09. 1799 - Novi Sad, 04. 05. 1869)  

1885.   - Umro Aleksandar Karađorđević, knez, sin Karađorđa Petrovića 

1900.   - Rođen Antun Augustinčić, vajar, akademik (Klanjec, 04. 05. 1900 - Zagreb, 10. 05. 1979)

1903. - Poginuo Goce Delčev, makedonski revolucionar (Kukuš, 29. 01. 1872 - Banica, 04. 05. 1903)

1921. - Rođen Edo Murtić, slikar i grafičar (Velika Pisanica, 04. 05. 1921 - Zagreb, 02. 01. 2005)

1929. - Rođena Odri Hepbern , američka filmska glumica, dobitnica"Oskar"-a, ambasador UNICEF-a (Brisel, 04. 05. 1929 - Lozana, 20. 01. 1993)

1930. - Rođen Miljan Miljanić, fudbalski trener, selektor i sportski radnik (Bitolj, 04. 05. 1930)

1955. - Umro Žorž Enesku, rumunski violinista i kompozitor (Liveni - Virnav, 19. 08. 1881 - Pariz, 04. 05. 1955)

1960. - Počela sovjetsko - američka špijunska afera oko obaranja američkog aviona "U - 2" iznad Sovjetskog Saveza

1980. - Umro Josip Broz Tito, političar i državnik, maršal, predsednik SKJ i SFRJ  (Kumrovec, 25. 05. 1892 - Ljubljana, 04. 05. 1980)

1994. - Počela sa radom Novinska agencija BETA

1999. - Umrla Slavica Sretenović, pravnik, menadžer i generalni direktor BK TV (Beograd, 22. 01. 1952 - Beograd, 04. 05. 1999)

1999. - NATO bombardovao zgradu RTS-a u Novom Sadu, a u vazdušnoj bici iznad Valjeva, u avionu "Mig 29" poginuo pilot potpukovnik Milenko Pavlović, komandant 204. Lovačkog avijacijskog puka Vojske Jugoslavije

2005. - Umro Ivan Hajtl, pozorišni, filmski i TV glumac (Osijek, 19. 06. 1918 - Novi Sad, 04. 05. 2005)

2005. - Umrla Vida Pavlović, pevačica, "kraljica" romske muzike (Futog,  - Beograd, 04. 05. 2005)

2005. - Umro mr Branislav Brborić, sociolingvista, sekretar Odbora za standardizaciju srpskog  jezika Instituta za srpski jezik SANU (Pustipašići, 01. 02. 1940 - Beograd, 04. 05. 2005)

2007. - Umro dr Gašo Mijanović, profesor Pravnog fakulteta u Sarajevu, prvi  predsednik Ustavnog suda Republike Srpske (Mosko, 29. 01. 1924 - Mosko, 04. 05. 2007)

2007. - Umro Božo Švarc, pukovnik, novinar, jedan od osnivača SD "Partizan" (Zagreb,   1920 - Beograd, 04. 05. 2007)

2008. - Umro dr Sreten D. Martinović, istoričar (Kosovo Polje,     1920 - Beograd, 04. 05.2008)      

2008. - Umro Mihailo R. Mirić, književnik i izdavač (Trnavac,     1942 - Trnavac, 04. 05. 2008)

2010. - Umro Predrag Ivanović, džez-muzičar, trubač i kompozitor, član Kvarteta Ivanović, doajen srpske zabavne i džez muzike, savetnik Muzičke produkcije Radio Beograda (Beograd, 24. 07. 1930 - Beograd, 04. 05. 2010)

Nastavak na RTS...