Izvor: Radio Televizija Vojvodine, 10.Avg.2008, 11:37   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Surova statistika: (Iz)umiranje srpskih sela

BEOGRAD - Svako četvrto od 4.800 sela u Srbiji je u fazi nestajanja i za deceniju i po ćemo imati 1.200 sela manje nego sada, izjavio je danas Tanjugu saradnik u Privrednoj komori Srbije Branislav Gulan.

On je upozorio da je vrlo malo urađeno da se srpsko selo zaštiti i aktivira, iako predstavlja veliki potencijal. Iz sela su se godinama prelivala velika sredstva u razne grane industrije, a ništa se nije vraćalo. "Rezultat takvog odnosa vlasti prema selu je bio beg ljudi >> Pročitaj celu vest na sajtu Radio Televizija Vojvodine << u grad", istakao je Gulan.

Nisu htele cure za seljake

Prema rezultatima popisa, poljoprivredno stanovništvo je 1948. u ukupnom stanovništvu učestvovalo sa 68 odsto, dok je 1991. taj udeo opao na 17 odsto. Te godine u Srbiji je bilo nešto više od 900.000 aktivnog poljoprivrednog stanovništva, dok je 2002. taj broj opao na oko 520.000.

Srbija ima više od 200 sela bez stanovnika mlađih od 20 godina, a srpsko selo karakteriše i sve veća beda ostarelih ljudi, koji su ostali u njima kao njihovi poslednji stanovnici.

U samo 12 odsto srpskih sela broj stanovnika raste, dok u 86 odsto opada, a istraživanja pokazuju da u selima ima oko 260.000 momaka, koji imaju skoro po 50 godina, a nisu zasnovali porodice. "Devojke nisu htele da se udaju za seljake i da žive na selu, već su radije odlazile u gradove, udavale se za portire u fabrikama i živele mnogo siromašnije nego da su ostale u selu", rekao je on.

Da je svaki od tih momaka imao ženu i samo jednog potomka to bi bilo 500.000 novih stanovnika u tim selima, dodao je Gulan.

Spala škola - sa 100 na devet đaka

U selu Vlasina Stojkovićeva na Vlasinskom jezeru 1928. je izgrađena škola u kojoj je tada bilo 100 đaka, a pre 45 godina izgrađena je i nova škola za 200 đaka ali u njoj danas ima samo devet učenika u četiri razreda. To selo je pre pola veka imalo 2.700, a sada ima samo 260 stanovnika.

Uzimajući za primer region Kraljeva, Gulan je kazao da u će u planinskim selima te opštine kao što su Bojanići, Stanča, Tepeče, Vrh, Gokčanica, Đakovo, Orlja, Glava ili Plana, najviše za deceniju i po biti 20 do 70 stanovnika.

U većem broju domaćinstava u tim selima će živeti po jedan ostareli član, dok u školama već sada nema đaka, kazao je on i dodao da se, nasuprot tome u poslednje dve decenije u urbanim delovima kraljevačke opštine povećava broj stanovnika, i to u prigradskim naseljima za 11 odsto godišnje, a u samom gradu za devet odsto.

Prepušteni stihiji tržišta

"Da bi se zaustavili negativni trendovi, srpskom selu potrebna je nova i ofanzivna politika ruralnog razvoja", istakao je Gulan i dodao da bi Srbija trebalo da iskoristi evropska iskustva, koja se odnose na ruralni razvoj.

Da bi se život vratio u selo neophodno je obnoviti zadrugarstvo, jer će u suprotnom seljaci biti prepušteni stihiji tržišta, raznim nakupcima i prekupcima, a potrebno je stvoriti uslove za život i rad kao u gradu, izgraditi, puteve, škole, vrtiće, naveo je Gulan.

Nastavak na Radio Televizija Vojvodine...