Izvor: Press, 26.Avg.2015, 13:00   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Kulturna blaga uvek su stradala u verskim ratovima

Gotovo 2.000 godina star hram u sirijskom gradu Palmiri ove sedmice postao je najnovija žrtva kampanje Islamske države da uništi istorijske lokalitete na teritoriji koju kontroliše u Iraku i Siriji.
Foto:B92.net
Grupa je uništila drevne zgrade i predmete kao i hramove posvećene šiitskim i sunitskim svecima, neke lokalitete su >> Pročitaj celu vest na sajtu Press << opljačkali a sve u ime "čišćenja" simbola idolopoklonstva i stvaranja društva isključivo posvecenog ekstremnoj i nasilnoj interpretaciji islama. 

Kampanja IS užasnula je mnoge širom sveta širinom uništenja kakvo nije viđeno decenijama. Ipak, takav zločin nije bez presedana, piše AP. 

Kroz vekove, osvajači, verski fanatici i kolonizatori ciljano su uništavali umetnička dela, hramove i druge predmete nasleđa. Cilj je često bio da eliminišu, iskorene, zamene ili nametnu kontrolu nad kulturom i nasleđem njihovim protivnika. Gotovo svaki etnički ili verski konflikt u istoriji bio je neka vrsta kulturnog uništavanja. Američka agencija prenelaje neke, ključne predmete, tog "kulturnog genocida".
Vehabije Ideologija Islamske države protiv hramova i istorijskih mesta ukorenjena je u vehabizmu, ultrakonzervativnoj sunitsko-muslimanskoj interpretaciji Islama koju je poropovedao šeik Muhamed Abdul Vahab koji je živeo u 18. veku u današnjoj Saudijskoj Arabiji. Vahabove pristalice uz podrsku saudijskih porodica uništile su sve što su smatrale idolopoklonstvom ili politeizmom uključujući hramove šiitskih i sunitskih svetaca, veliki šiitski hram u Karbali. Danas savez sa vehabijama jedna je od osnova vladavine kraljevske porodice Al Saud.
Protestantska reforma Tokom reformacije u Evropi 16. veka, protestantski sveštenici pozivali su u svojim propovedima na uništavanje katoličkih statua svetaca i drugih relikvija koje su smatrali idolima. Grupe protestanata napadale su katoličke crkve, naročito u Francuskoj, Nemačkoj i Holandiji, uništavajući statue i freske a pod vladavinom engleskog kralja Henrija VIII, crkve su lišene svih svojih relikvija i blaga. Rezultat toga je nestanak nebrojenih evropskih umetničkih dela.
Španija
Santa Marija la Blanka, sinagoga pretvorena u crkvu u Španiji

Foto: Isabel Moguer/ Flickr.com 

Tokom muslimanske invazije na Španiju u 8. veku, crkve su često uništavane ili pretvarane u džamije. Kada su hrišćani preuzeli poluostrvo u viševekovnoj rekonkvisti koja je završena u 15. veku. uništili su džamije ili su ih pretvorili u crkve. Takođe, kralj Ferdinand II i kraljica Isabela naredili su izbacivanje Jevreja iz Španije 1492, a tada su sinagoge pretvorene u crkve.
Drugi jevrejski hram u Jerusalimu Rimska vojska uništila je jevrejski hram u Jerusalimu 70. godine nove ere posle pobune protiv rimske vlasti. Hram, izgrađen 500 godina ranije na mestu prvog hrama koji su uništili Vavilonci bio je srce judaizma. U prvom hramu se nalazio zavetni kovčeg koji je nestao posle pohoda Vavilonaca. Sve što je ostalo od drugog hrama je zapadni zid koji je danas najsvetije mesto u judaizmu i koji se nalazi u podnožju jerusalimskog brda hramova.
Astečki Templo Major
Model nekadašnjeg Tenočtitlana

Foto: Xuan Che/ Flickr.com 

Španski osvajač Ernan Kortes pokorio je asteški glavni grad Tenočtitlan 1521. godine okončavši tako vladavinu carstva koje je pokrivalo današnji Meksiko. Kako bi iskorenio lokalnu religiju, Kortes je naredio da se hramovi unište uključujući Templo Major, ogromnu stepenastu piramidu u centru asteške duhovne kulture i mesto gde su ljubi bili žrtvovani. Hram je sravnjen sa zemljom a katolička crkva izgrađena je na njegovim sotacima. Delovi hrama otkriveni su 1970ih tokom rada na metrou u Meksiko Sitiju.
Benin Od 15. do 17. veka Benin - u današnjoj Nigeriji - bio je jedan od najvećih gradova u Africi. Krajem 19. veka pregovori sa Britancima koji su želeli da vladaju oblašću i trgovinom pretvorili su se u krvave sukobe. Beninske snage ubile su britansku ekspediciju i u znak odmazde, britanska vojska zauzela je grad i spalila ga do temelja uništivši nejgove palate i mesta obožavanja. Takođe su pokupili i oko 2.500 umetničkih predmeta uključujući bronzane i figure od slonovače i ploče, kao i velika vrata palate ukrašena drvorezom.
Pekinška Stara letnja palata

Foto: Ϲraig and Cathy / Flickr.com 

Tokom Drugog opijumskog rata koji su Britanija i Francuska vodile protiv Kine kako bi je primorali da otvori tržište i legalizuje trgovinu opijumom, britanske snage su 1860. uništile raskošnu Staru letnju palatu u znak odmazde pošto su Kinezi mučili i ubili članove britanske diplomatske misije. Izgrađena 100 godina ranije, palata je zapravo bila raskošan kompleks palata, paviljona i bašti ispunjenih umetničkim delima. Pošto su od britanskog visokog komesara u Kini Lorda Elgina - poznatog po pljački mermera sa grčkog Partenona - stigla naređenja, 3.500 vojnika je tri dana uništavalo palatu.
Babri džamija
Foto: مستخدم:سبأ/ Wikimedia commons

 
Hindu ekstremisti uništili su 16-vekovnu Babri džamiju u severnoj Indiji 1992. izazvavši nerede širom zemlje u kojima je najmanje 2.000 ljudi nastradalo. Hindu grupe tvrdile su da je džamija izgrađena posle hrama posvećenog hindu bogu Rami i da su ga muslimanski napadači uništili, što istoričari demantuju. Ono što je nesumnjivo je da su tokom vekova muslimanski osvajači Južne Azije uništavali hinduistička sveta mesta. Na primer, Somnat hram u zapadnoj Indiji muslimanski vladari su više puta uništili, prvi put još u 11. veku.
Moderni islamski ekstremisti Decenijama u 20. veku, ekstremne islamske grupe na Bliskom istoku, uključujući Al Kaidu, nisu previše uništavali hramove ili istorijska mesta. Ali saveznici Al Kaide - talibani promenili su taktiku 2001. uništivši dve ogromne, predivne 1.500 godina stare statue Buda isklesanih u planini avganistanskog regiona Bamija. Od tada, ova taktika je postala sve popularnija među islamskim ekstremistima kao način "čišćenja" društva i stvaranja nove Islamske države. Pojedine grupe sunita sve češće su počeli da napadaju hramove duž Bliskog istoka. 
U zapadnoafričkoj državi Mali, islamski ekstremisti su 2012. zauzeli Timbuktu, istorijski grad islamske kulture. Tada su uništili 14 od 16 grobnica istaknutih figura i mislilaca i napali i biblioteku prepunu neprocenjivih rukopisa iz 13. veka koji se bave temama od astronomije i zakona do istorije i filozofije. Zapalili su institut gde su mnogi rukopisi, uvezeni kamiljom kožom, bili čuvani i uništili oko 4.000 tekstova, ali je većina spašena zahvaljujući reakciji bibliotekara.

Nastavak na Press...