Izvor: Arte, 03.Okt.2023, 12:11
Ivana Aranđelović: Sveske, krpe i balade
Ivana Aranđelović: Sveske, krpe i balade 26. septembar - 14. Oktobar 2023. Centralna galerija Šok ZaDruge, Novi Sad
SVESKE, KRPE I BALADE predstavljaju seriju crteža rađenih vizuelnog dnevnika, crtačkih intervencija unutar knjige, tekstilnih crteža i akvarela na pamučnim papirima.
Forma umetničke sveske počela je da me zanima paralelno sa istraživanjem minijatura i srednjovekovnih iluminiranih rukopisa. Težila sam ka tome da kroz svet minijatura i iluminiranih >> Pročitaj celu vest na sajtu Arte << rukopisa, koji su postali moja stilistička i idejna inspiracija, prikažem savremeni trenutak. Interesovalo me je da otkrijem da li je moguće “oživeti” logiku koja postoji u okviru minijatura i koristiti je kao deo savremenog crteža.
Crtež kojim se bavim je introspektivna naracija i intimna vizuelizacija najčešće bola, telesnog ili mentalnog, nastalog fizičkim uticajem ili apsorpcijom društvenog i globalnog okruženja. Suočavanje sa bolom povlači sa sobom slikanje tela, njegovo seciranje direktno na stolu, a takva tema zahtevala je motive koji to mogu da iznesu. Motivi hibrida između ljudi i životinja, ljudi sa maskama, androgin autoportret, divlje svinje, lavovi, ptice, duge, floralna i geometrijska dekoracija omogućili su mi stvaranje scena unutar kojih ispitujem trenutne događaje. Stvaranjem paramitološkog sveta poigravam se sa konkretizacijom i interpretacijom savremenih događaja. Ovaj pristup dobio je šire dimenzije tokom pandemije COVID – 19 virusa, navevši me da uvedem i neke konkretnije reference na društvene okolnosti i time učvrstim trenutak koji želim da prikažem. Nekoliko mojih umetničkih svezaka prikazuju teme vezane za društvene i kulturološke narative nekog mesta, uglavnom onih gde sam živela. Tako su nastale sveske koje obrađuju trenutke iz Smedereva, Novog Sada, Beograda i Istanbula. Sveska “Neuropatologija Beograda” sadrži konkretne reference koje povezuju vreme i mesto, ljude i trenutak, identitet i mentalitet. Ovaj rad nastao je kao crtačka intervencija unutar medicinskog udžbenika iz neuropatologije štampanog sedamdesetih u Belorusiji. Zajedno sa sveskom “Dnevnik ptice rugalice” u izvesnoj meri čine “centralni nervni sistem” izložbe, te sa sobom povlače crteže van formata sveske i tekstilne crteže ka formiranju celine.
Tehnika veza i tekstilnih kolaža za mene je neistražena mogućnost tekstila kao materijala za rad a ujedno i kao oblik reciklaže. Inspiraciju za tekstilne crteže pronašla sam u srednjovekovnoj heraldici. S obzirom da su mi srednjovekovni crteži inspirativni i stvaralački pokretači osetila sam prirodnim okretanje ka srednjovekovnim zastavama. Pojednostavljene forme, žive boje, simboli, tekst na latinskom, su elementi koje sam želela da usvojim i da primenim na svom radu. Tekstilni crteži nastaju parcijalno, šivenjem, tekstil je korišćen kao što bi se papir koristio u tehnici kolaža. Vez je korišćen za potrebe teksta i za “iscrtavanje” kontura i detalja. Kombinacija veza i tekstila je korišćena kao crtačka i stilska dinamika. Upotreba teksta na nekim crtežima je oblik nadopunjavanja, tekstom prenosim detalj koji crtežom ne mogu.
Izložba SVESKE, KRPE I BALADE preispituju mogućnost da li minijature i srednjovekovna umetnost imaju potencijal da opet postanu svedoci društvenih događaja, samo što bi ovoga puta njihova pozicija bila odozdo umesto iz perspektive dvorske umetnosti. S obzirom na format i strukturu minijatura, ova izložba preispituje i mogućnost interakcije odnosno intiman kontakt između publike i dela.
P.S: Na izložbi “Dnevnici ptice rugalice- umetničke sveske” održanoj tokom aprila-maja 2023. u galeriji Atrijum Biblioteke grada Beograda ukraden je rad. U pitanju je umetnička sveska “Balada o tigru”. Tim činom onemogućeno je da se rad ikada ponovo izloži, kao i da se zna šta se sa njim dogodilo i gde je završio. Umetnička sveska bila je zamišljena kao deo celine “O tigru”, koja do sada nije izlagana kao takva. Krađom rada, neažurnošću i nedelovanjem institucije, neprofesionalizmom zaposlenih u biblioteci zaduženim za likovni program onemogućeno je izlaganje umetničke sveske. Planirano je da celina “O tigru” bude izložena u galeriji Šok ZaDruga u Novom Sadu. S obzirom da je rad ukraden i da se njegova sudbina i dalje ne zna, rad pod nazivom "Ukradena Balada o tigru" trebalo bi da bude u izvesnom smislu rekonstrukcija događaja i ishoda. Odnos Biblioteke grada Beograda prema krađi i prema autoru reflektuje odnos institucija gradskih i državnih prema umetnicima i njihovom radu.
Ivana Aranđelović, Beograd, 2023.
