Izvor: Politika, 05.Okt.2015, 08:54   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Islamisti srušili Trijumfalni luk u Palmiri

Na meti vandala Islamske države su i amfiteatar i kolonada, preostale poznate građevine „Peščane Venecije”

Divljaštvo Islamske države u Palmiri ne prestaje. Čuveni Trijumfalni luk, za koji se pretpostavlja da je sagrađen pre oko 2000 godina i koji je jedan od prepoznatljivih simbola grada koji zovu i „Peščana Venecija”, dignut je u vazduh, potvrdili su aktivisti koji pokušavaju da sačuvaju ovo drevno mesto. Potom se oglasila i >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << Sirijska organizacija za ljudska prava, smeštena u Londonu, koja je ocenila da je to nastavak zločina bez presedana. Čelnici Uneska, direktorka Irina Bokova na prvom mestu, ovaj vandalizam nazvali su ratnim zločinom, apelujući na svet da zaustavi Islamsku državu.

Momun Abdulkarim, sirijski zvaničnik zadužen za antikvitete, rekao je za Bi-Bi-Si da rušenje očigledno neće prestati i da je Palmira osuđena na propast ukoliko pripadnici Islamske države, koji su grad osvojili u maju ove godine, u njemu ostanu. On je dodao za „Izraelski tajms” da ga ne bi čudilo da su islamisti već minirali još neke građevine i da će sledeći biti amfiteatar i kolonada, podsećajući da je još u avgustu srušen drevni hram posvećen bogu Balšaminu, jedna od poznatih građevina Palmire. Tada je opljačkano i razrušeno još nekoliko grobnica. Islamisti svoje uništavanje kulturne baštine pravdaju takozvanim čišćenjem simbola idolopoklonstva, čime se, kako ističu, stvara društvo posvećeno ekstremnoj interpretaciji islama. U Palmiri su se, istovremeno, desila i pogubljenja. Čuvaru grada Kalidu el Asadu, osamdesettrogodišnjem naučniku i jednom od najstarijih arheologa, odsečena je glava jer nije želeo da otkrije gde se tačno nalaze najvredniji predmeti toga grada. Ista sudbina pre njega zadesila je još 25 zarobljenika – Rimski amfiteatar korišćen je tom prilikom kao gubilište.

Mesto je, inače, puno ostataka nekada impozantnog grada, koji je u svoje vreme bio jedan od najvažnijih kulturnih centara antičkog sveta. Reč je o arhitektonskim i kulturnim spomenicima koji datiraju iz prvog i drugog veka, na kojima je kombinovana grčko-rimska tehnika sa lokalnim tradicijama i persijskim uticajima. U gradu se nalaze ostaci preko 1.000 stubova, rimski akvadukt i velika nekropola, koja ima više od 500 grobnica. Do 2011. godine i početka konflikta u Siriji, Palmiru je godišnje posećivalo više od 150.000 turista.

Ni to što Palmira pripada svetskoj baštini Uneska nije prepreka za divljaštvo kao što to nije bila prepreka ni rušiteljima Starog mosta u Mostaru 1993. godine koji se nalazio na istom spisku kao i sirijski grad. Divaljčko rušenje mostarskog kamenog luka koji je sagrađen u 16. veku, naredile su hrvatske snage. Vekovima je bio simbol grada na Neretvi, jedinstven graditeljski poduhvat, inspiracija brojnih umetnika, ovekovečen na fotografijama, u knjigama... Obnovljen je 2004. godine.

Nastavak na Politika...