Izvor: Večernje novosti, 17.Jun.2015, 23:13   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Srbi i Hrvati mogu zajedno

VEST o izgradnji kosmičke luke EU na Krbavskom polju, uz već postojeći vojni i civilni aerodrom, u režiji švajcarske korporacije Swiss Space Systems, lansirala je lički gradić Udbinu iz anonimnosti i zaborava. Prvi letovi spejs-šatlova i lansiranja satelita u svemir, kako je najavljeno, očekuju se već 2019. godine, a za prvu fazu gradnje, Evropska unija će izdvojiti 250 miliona evra. I bez svemirskih letelica, povratnike >> Pročitaj celu vest na sajtu Večernje novosti << i retke posetioce Udbine začudiće sadašnja slika gradića sa većinskim srpskim stanovništvom u istočnoj Lici u Hrvatskoj, jer vrvi od pozitivnih paradoksa. Novi grb Udbine, mitska ptica feniks koja se iznova rađa iz pepela, verno izražava njen nagli preokret: od varošice zamrle početkom rata 1991. godine, koja je 1995. posle progona Srba izgledala avetinjski, u mesto kojem sada zavidi čitava Hrvatska, zbog ubrzanog industrijskog i poljoprivrednog oporavka. Novi uzlet te male opštine biće uskoro krunisan - gradnjom centra za svemirske letove baš tu, iz fondova Evropske unije! Dok druga naselja u Hrvatskoj i uopšte na Balkanu muče muku sa viškovima radne snage, Udbina za njom, zbog privrednog "buma" - vapi. Od 4.900 predratnih stanovnika sada po popisu ima 1.909, a mnogi Srbi izbegli u Srbiju dvoume se oko povratka. Starosedelaca Srba povratnika ima 968, Hrvata domaćih i doseljenih posle rata iz Bosne i krajeva u Hrvatskoj 844. Treća je to opština po površini u Hrvatskoj, sa 683 kvadratna kilometra. Okružuje je pet nacionalnih parkova: Plitvička jezera pod zaštitom Uneska, Severni Velebit, Paklenica, Krka i Kornati. Odgovorno i korektno, vlast dele Samostalna demokratska srpska stranka (SDSS) i Hrvatska demokratska zajednica (HDZ). - Koaliciono, HDZ-u pripada funkcija načelnika opštine (predsednik opštine), SDSS-u njegovog zamenika i predsednika Opštinskog veća, čiji potpredsednik je iz HDZ. Od 11 većnika, SDSS ima pet, HDZ tri, a po jednog Hrvatska seljačka stranka, Hrvatska stranka prava "Ante Starčević" i Socijaldemokratska partija (stranka premijera Zorana Milanovića). Od 2001. SDSS je držao većinsku vlast, do 2009, kada je izbor načelnika opštine zavisio od jednog jedinog glasa, što je rešavao i Ustavni sud Hrvatske, a Udbina bila jedina lokalna samouprava sa tri izborna kruga. Napeto međunacionalno stanje bilo je "uvezeno" iz drugih krajeva, ekstremističke strasti su bile usijane... Razmirice nikom ne koriste, pa smo na izborima 2013. mi Srbi i HDZ nastupali koaliciono. Sve odluke donosimo saglasno - objašnjava Milan Uzelac (34) zamenik prvog čoveka opštine, iz redova SDSS, diplomac Poljoprivrednog fakulteta u Novom Sadu i odmah zatim povratnik u rodni gradić, gde živi sa suprugom i dvoje male dece. Odnosi lokalnih Srba i Hrvata, kako u vlasti tako i čitavog življa, izuzetno su dobri, kao retko gde, ocenjuju Uzelac i drugi funkcioneri obeju nacija. Ali, ne lezi vraže... - Slogu i saradnju koju gradimo godinama, ekstremisti, ultradesničari, inače politički marginalci, nastoje da naruše, organizuju tribine, dovode na njih čak i ratne zločince... Neće uspeti, jer narod Udbine beži od njih - uvereni su naši sagovornici. Da je Udbina feniks u međunacionalnom i razvojnom smislu, presedan u Hrvatskoj, potvrđuje i gradonačelnik, inženjer Ivan Pešut (64), član HDZ. Ivan Pešut i Milan Uzelac- Nakon svih nesreća, stradanja oba naroda, počeli smo novi život, bez intriga. O svemu se dogovaramo. Mi, Hrvati, po popisu smo tu manjina. Do 1991. Udbina je u bivšoj SFRJ bila druga po broju zaposlenih u odnosu na broj stanovnika, posle Velenja. Taj standard vraćamo reindustrijalizacijom. Prva je po zaposlenosti u Ličko-senjskoj županiji i u pola Hrvatske. Nezaposlenih ima manje od pet odsto, onih koji traže posao, a mole Boga da ga ne nađu. Naše drvno-prerađivačke fabrike izvoze sve što proizvedu. Novost je pogon za preradu duvana, koji se dovozi iz Hercegovine, Podravine i Makedonije. Iz fonda EU, ledinu smo pretvorili u novu industrijsku zonu, pregovaramo sa krupnim ulagačima. Biće mnogo novih radnih mesta - najavljuje Pešut i dodaje: - Na Krbavskom polju su tri farme, najveće u Hrvatskoj, za goveda rase obrak, simental i ličke autohtone buše. Biznismen, Srbin rodom odavde, ugovara podizanje farmi sa kooperantima, za ukupno deset do 50.000 ovaca. Gradiće se pogoni za preradu mesa i vune. Da oživimo sela, jer od njih 26 u ataru Udbine samo dva, Bunić i Podlapača, imaju više od 70 stanovnika, dok su Vedašić i Klašnjica ostali bez ijednog... Za privrednu ekspanziju fali puno radne snage. Zato molim "Večernje novosti" da prenesu svim Srbima iz ovog kraja koji žive u Srbiji, moj i naš najiskreniji poziv: vratite se, sami se uverite u solidan suživot, u nove egzistencijalne prednosti na svom ognjištu! Potvrđuje to i predsednik Opštinskog veća, Slobodan Bjelobaba (69), član SDSS. Sloga Srba i Hrvata, možda najjača u Hrvatskoj, tu je uz razvojni "bum" najveće dostignuće. Svi mi, u svakoj sferi vlasti, činimo sve da tako ostane. Srbi odlično čuvaju nacionalni identitet, tradiciju, slave pravoslavne svetkovine. Vrlo su aktivni Srpsko kulturno društvo "Prosvjeta" i Kulturno-informacioni centar "Nikola Tesla". Uredili smo svih 50 grobalja u ataru Udbine, pravoslavna i katolička, civilizacijska je to obaveza. Obnovićemo spomenike iz NOB, i Srbima i Hrvatima. Svi moramo prihvatiti istorijske istine onakve kakve jesu, suočiti se s prošlošću i pravilno je definisati, kao temelj bolje, mirne budućnosti! - kategoričan je Bjelobaba, po struci istoričar. STRUJA OD SUNCA, VETRA I – DRVA NOVI zamah Udbine bazira se i na obnovljivim izvorima energije, naročito sunčeve, jer je to drugo mesto u bivšoj SFRJ po broju sunčanih sati godišnje, iza Hvara. Pešut i Uzelac se žale da hrvatska država još ćuti na nameru Udbine za izgradnju solarnih elektrana, ali veruju da će je ubrzo odobriti. I gradnju najvećeg vetroparka u Hrvatskoj za proizvodnju električne struje, blizu Udbine, jačine 120 megavata, još koči birokratija, iako je EU za njega već obezbedila potrebnih 160 miliona evra. Odobrenje čeka i projekat energane na bioplin, dok ona na biomasu, to jest drva jer su u tom kraju šume nepregledne, već radi kao deo sistema "Hrvatske elektroprivrede". PALESTINAC JEDNA od živih legendi Udbine i kraja oko nje već godinama je lekar dr Ahmad Mahd, Palestinac, nekadašnji zagrebački student. Liku voli kao svoj zavičaj, i Lika njega. ĆIRILIČKE TABLE UZ Vukovar i još neke gradove, Udbina je nedavno bila u žiži hrvatske, srpske i javnosti EU, zbog nasilnog skidanja dvojezičnih, latiničkih i ćiriličkih tabli sa zgrade opštine i KIC "Nikola Tesla". Zbog javne osude tog čina, gradonačelnik Pešut je, kao Hrvat i član HDZ, imao grdnih javnih neprijatnosti od (ultra)desničara raznih sorti. - Sigurni smo da ih nije skinuo niko od Udbinjana! Opet ćemo ih staviti, jer nacionalna prava se moraju poštovati. Neće to izazvati kontrareakcije Udbinjana. I one će, ako ih ne daj bože bude, biti "uvezene" iz drugih krajeva - ističe Pešut.

Nastavak na Večernje novosti...