Izvor: Politika, 13.Apr.2014, 13:15 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Imena poginulih srpskih vojnika na internetu
Vojni arhiv, uprkos problemima, sprovodi višegodišnji posao popisivanja žrtava Prvog svetskog rata
Kapetan druge klase Božidar Dimitrijević, iz Petog prekobrojnog puka prvog poziva, poginuo je 8. oktobra 1914. godine na Mačkovom kamenu. On je jedan od blizu 150.000 popisanih srpskih vojnika koji su izgubili život u Prvom svetskom ratu.
Njegova pogibija uredno je zabeležena u tadašnjim vojnim dokumentima, a danas, vek kasnije, ime Božidara Dimitrijevića uneto >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << je u elektronsku bazu podataka koju stvara Vojni arhiv u sklopu projekta „Popis vojnih žrtava u Prvom svetskom ratu”.
Ova institucija, koja se nalazi u krugu vojnog kompleksa u beogradskom naselju Žarkovo, prihvatila se izuzetno važnog posla, pravljenja jedinstvenog spiska stradalih vojnika čija imena su zabeležena u dokumentima sačuvanim kroz sve ratove koji su zadesili Srbiju u 20. veku.
Značajan izvor podataka je „Srpski narodni panteon”, u kojem je u periodu između dva svetska rata popisan značajan broj poginulih vojnika. Poseban softver onemogućava dupliranje upisivanja poginulih, budući da se podaci koji se odnose na iste osobe mogu naći i u dokumentima ratnih jedinica i pomenutom posleratnom popisu žrtava.
Iako se ovaj posao obavlja sa sa nedovoljnim brojem ljudi i bez poželjne računarske tehnike, u Vojnom arhivu istrajavaju na njemu svesni njegovog, slobodno se može reći, nacionalnog značaja – da se bar posle sto godina dođe do što je moguće sveobuhvatnijeg spiska poginulih vojnika.
Iako je izvesno da sve žrtve neće biti popisane, bar će se znati broj stradalih koji niko neće moći da ospori. Glavni izvori podataka jesu borbeni izveštaji jedinica srpske vojske i bolničke knjige koje, nažalost, nisu kompletne.
Osim stradalih srpskih vojnika, popisivaće se i poginuli neprijateljski vojnici – austrougarski, bugarski i nemački. Ima i podataka o stradalim Rusima u Srbiji, vernim srpskim saveznicima.
– Ovaj posao potrajaće dve-tri godine, bilo bi dobro da se najkasnije 2018. godine, kada se bude obeležavala stogodišnjica završetka rata, odštampa knjiga sa spiskom poginulih srpskih vojnika, sa pratećim podacima o njima. Ovaj spisak trebalo bi da bude dostupan svima na internetu – kaže pukovnik Milorad R. Sekulović, direktor Vojnog arhiva.
Druga aktivnost ove institucije u ovoj godini kojom se obeležava stogodišnjica Prvog svetskog rata jeste priprema izložbe „Veliki rat kroz arhivske fondove i zbirke” i objavljivanje prateće monografije.
– Cilj izložbe je da se prikažu golgota i vaskrs srpske vojske i naroda u Prvom svetskom ratu kroz prizmu evropske i svetske javnosti, kao i da se uz odabir arhivskih dokumenata ukaže na povezanost opšteg i lokalnog kroz prikaz ratne situacije u Braničevskom okrugu. Najvećim delom u izložbenoj postavci, kao i u planiranoj monografskoj publikaciji, biće korišćena arhivska građa Vojnog arhiva i fotografije Vojnog muzeja, te samim tim smatramo da Vojni arhiv, kao čuvar arhivske građe vojne provenijencije, treba da bude i nosilac i realizator izložbe o učešću Vojske Kraljevine Srbije u Prvom svetskom ratu – objašnjava pukovnik Sekulović.
Ova izložba obuhvatiće 16 strukturnih celina, grupisanih po hronološko-tematskom principu, počevši od događaja koji su prethodili ratu, uključujući i delovanje organizacije „Ujedinjenje ili smrt” u Bosni i Hercegovini, preko velikih srpskih pobeda na početku rata, epidemije tifusa, povlačenja preko Albanije, oporavka na Krfu, Solunskog fronta do pobede i Mirovne konferencije u Parizu.
Posebnu celinu predstavljaće izložena odlikovanja, zastave, oružje i uniforme koje se čuvaju u Vojnom muzeju.
M. Galović
objavljeno: 13/04/2014
.jpg)
