Srbi jevrejsku svetu knjigu spasli od nacista!

JEVREJSKA sveta knjiga Tora koja se čuva u Hramu Svetog Ilije potiče još iz 16. veka, utvrdili su stručnjaci tokom pisanja upravo objavljene monografije "Letopisi crkvenog i društvenog života sela Vranić kod Beograda". Dva drevna svitka pergamenta Mojsijevog petoknjižja, koje je temelj judaističkog pravnog i etičkog učenja, beogradski rabini predali su na čuvanje srpskom svešteniku tokom Drugog svetskog rata.

- Toru je moj prethodnik dobro sakrio i zaštitio na tavanu stare crkve brvnare, gde sam je pronašao zajedno sa skrivenim fotografijama srpskih kraljeva - kaže protojerej-stavrofor Radivoj Mitrović, sada u penziji, osnivač jedinstvene riznice-muzeja pri crkvi u Vraniću. - Srpsko sveštenstvo je i na ovaj način pomagalo svojim sugrađanima Jevrejima kojima je masovno izdavalo krštenice, bez pravog krštenja, posle čega su s promenjenim identitetom mogli da se presele i spasu glavu. To su radili čak i srpski sveštenici u Beču.

Sagovornik "Novosti" kaže da ne postoji pisani trag ko je doneo kaligrafski ispisane svitke u Vranić.

- Ostavljanje pisanih tragova bilo je vrlo opasno u vreme progona Jevreja, jer bi se u slučaju da Nemci nađu takav dokument otkrio i novi identitet vlasnika - objašnjava protojerej Mitrović. - Ipak, sećanje se nije ugasilo i 2009. je grupa naših starih beogradskih Jevreja posetila riznicu. Bili su veoma srećni što je Tora pažljivo čuvana i izložena.

JEVREJI-SRPSKI RATNICI

JEVREJI su u predratnoj Srbiji bili nerazdvojni deo srpskog društva i često su pomagali svoju otadžbinu - kaže protojerej stavrofor Radivoj Mitrović. - Veliki poklon vranićkoj parohiji dao je Mika Kojadinović Koen, srpski vojnik u balkanskim i Velikom ratu, kao i mnogi njegovi sunarodnici. On je 1936. izgradio i poklonio školu u Meljaku. Meštani Velikog Borka su tokom Drugog svetskog rata sačuvali Jevrejina Stevana Aduta.