64. Berlinale
Berlinski filmski festival predstavlja od 6. do 16. februara oko 400 igranih i dokumentarnih filmova iz celog sveta, od kojih su 23 u glavnom programu, a 20 su u trci za Zlatnog medveda, uključujući i debitantska i ostvarenja renomiranih autora, poput Alena Renea (Alain Resnais), Klaudije Ljose (Claudia Llosa) ili Vesa Andresona, čijim filmom “The Grand Budapest Hotel” 64. Berlinale svečano i počinje.
Glavni takmičarski program nudi 18 svetskih premijera, među kojima je i originalna verzija kontroverznog filma “Nimfomanka” Larsa fon Trira, koja je van konkurencija. Fon Trirov film imaće priliku da vidi početkom marta i punoletna publika 42. FEST-a u Beogradu, koji će prikazati i Andersonov film “The Grand Budapest Hotel”.
Svetsku premijeru na 64. Berlinalu imaće i film francuskog veterana Renea “Life of Riley” o čoveku na samrti, kao i britanski “‘71” Jana Demanžea (Yann Demange), španski “Visina” Klaudije Ljose, nemački “Die geliebten Schwestern” Dominika Grafa, grčki “Stratos” Janisa Ekonomidesa (Yannis Economides), “Dva čoveka u gradu” Rašida Bušareba (Rachid Bouchareb) s Forestom Vitakerom (Whitaker) i Harvijem Kajtelom (Harvey Keitel) u glavnim ulogama, te francusko-nemačka ekranizacija popularne bajke “Lepotica i zver” Kristofa Gansa (Christophe Gans) sa Vensanom Kaselom (Vincent Cassel) i Leom Sejdu (Léa Seydoux), jednom od glumica i u Andersenovom filmu.
Među atrakcijama Berlinala je i film “Operacija: Čuvari nasleđa” holivudskog glumca Džordža Klunija (George Clooney) o spasavanju evropskog kulturnog nasleđa od nacista, koji će imati međunarodnu premijeru na Berlinalu, a nije u trci za Zlatnog medveda.
Iz SAD učestvuje i Ričard Linklejter (Richard Linklater) filmom “Boyhood”, a glavni program Berlinala obuhvata i kineske filmove “Black Coal, Thin Ice” (Yinan Diao) i “No Man’s Land” (Hao Ning), kinesko-francuski “Blind Massage” (Ye Lou), kao i film “The Little House” japanskog veterana Jođija Jamade (Yoji Yamada) o životu jedne porodice u Tokiju pre i za vreme Drugog svetskog rata.
Nemačka predstavlja filmove “Jack” (Edward Berger), “Stations of the Cross” (Dietrich Brüggemann) i “Inbetween Worlds” (Feo Aladag), a u glavnom programu su i norveški “In Order of Disappearance” (Hans Petter Moland), brazilsko-nemački “Praia do Futuro” (Karim Aïnouz), argentinsko-nemačko-holandski “The Third Side of the River” (Celina Murga), kao i debitantski filmovi “History of Fear” mladog Benjamina Naištata (Naishtat) iz Argentine i austrijski “Macondo” (Sudabeh Mortezai).
Međunarodnim žirijem 64. Berlinala predsedava američki producent Džejms Šejmus (Schamus), poznat po dugogodišnjoj saradnji sa Angom Lijem, ali i veštom balansiranju između holivudskog sistema velikih studija i umetničke filmske produkcije.
U žiriju takmičarskog programa su i američka producentkinja Barbara Brokoli (Broccoli), koja stoji iza nekoliko filmova iz serijala o Džejmsu Bondu, zatim danska glumica Trine Dirholm (Dyrholm), iranska filmska autorka i slikarka Mitra Faharani, američka glumica Greta Gervig (Gerwig), francuski reditelj Mišel Gondri (Michel Gondry), hongkoški glumac Toni Leung i austrijski glumac i dvostruki oskarovac Kristof Valc (Christoph Waltz).
Takmičarski program kratkih filmova nudi 25 ostvarenja iz 21 zemlje, među kojima je i srpski eskperimentalni “Sky Lines” autorke Nadin Pulen (Nadin Poulain) u produkciji Akademskog filmskog centra Doma kulture Studentski grad u Beogradu.
I ove godine očekuje se da će veliku pažnju izazvati i filmovi van glavnog takmičarskog programa, pa se tako nestrpljivo očekuje premijera filma “Diplomatija” nemačkog veterana Folkera Šlendorfa (Volker Schloendorff) i o razlozima zbog kojih su nacisti poštedeli Pariz od rušenja za vreme Drugog svetskog rata. Među specijalnim projekcijama 64. Berlinala je i Šlendorfov film “Baal” iz 1969. godine, u kojem učestvuju slavni Rajner Verner Fasbinder (Rainer Werner Fassbinder) i Margareta fon Trota (Margarethe von Trotta), a imaće festivalsku premijeru.
Najavljena je i velika evropska koprodukcija “Cathedrals of Culture”, koju potpisuju Vim Venders (Wim Wenders), Majkl Glavoger (Michael Glawogger), Majkl Medsen (Michael Madsen), Robert Redford…
Program Panorama predstavlja 36 igranih filmova iz tridesetak zemalja, od kojih 24 imaju svetske premijere, među kojima su i “Is the Man Who Is Tall Happy?” (Michel Gondry), “The Lamb” (Kutluğ Ataman), “Things People Do” (Saar Klein), “Triptych” (Robert Lepage, Pedro Pires), “Journey to the West” (Tsai Ming-liang), “Standing Aside, Watching” (Yorgos Servetas), “Nước (2030)” (Nghiêm-Minh Nguyễn-Võ), kao i film “Yves Saint Laurent” o slavnom francuskom modnom kreatoru (Jalil Lespert).
Dokumentarni segment programa Panorama predstavlja 16 filmova, od kojih deset premijerno, a počinje holandskom koprodukcijom “Last Hijack” (Tommy Pallotta, Femke Wolting) o motivima somalijskih pirata. Afrika je tema još nekoliko filmova, među kojima je i švedski “Concerning Violence” (Göran Hugo Olsson), snažan komentar o dekolonizaciji. Među najavljenim filmovima je i istorijski prikaz razvoja fotografije “Through a Lens Darkly: Black Photographers and the Emergence of a People” (Thomas Allen Harris), te “Is the Man Who Is Tall Happy?” Majkla Gondrija (Michel Gondry), zasnovan na seriji razgovora koje je vodio s Noamom Čomskim (Chomsky).
Panorama tradicionalno prikazuje i muzičke filmove, među kojima je kao posebna atrakcija najavljena evropska premijera britanskog filma “20,000 Days on Earth” o legendarnom australijskom muzičaru Niku Kejvu (Nick Cave), koji se i sam uspešno oprobao i u filmskoj umetnosti. Kejvov filmski portret imao je svetsku premijerju na proteklom 30. Sandensu, na kojem je nagrađen za režiju Ijana Forsajta (Iain Forsyth) i Džejn Polard (Jane Pollard).
Berlinale će, između ostalog, odati i počast nedavno preminulim velikanima filma - austrijskom reditelju Maksimilijanu Šelu (Maximiliam Schell), jednom od najvećih autora nemačkog govornog područja posle Drugog svetskog rata, uticajnom mađarskom reditelju i scenaristi Miklošu Janču (Miklos Jancso) i američkom glumcu Filipu Simoru Hofmanu (Philip Seymour Hoffman), koji je 2006. godine učestvovao filmom “Kapoti” Beneta Milera (Bennett Miller) za koji je dobio Oskara i nagradu Zlatni globus.
Na 63. Berlinalu 2013. godine, čijim je žirijem predsedavao kineski reditelj Vong Kar Vai, Zlatnog medveda osvojio je rumunski film “Pozicija deteta” Kalina Petera Necera, a trijumfovao je i sarajevski reditelj Danis Tanović filmom “Epizoda u životu berača željeza” za koju je dobio Gran pri žirija. Za ulogu u tom filmu Srebrnog medveda za najbolju mušku ulogu dobio je naturščik Nazif Mujić, koji u toj drami o diskriminaciji romske manjine u BiH igra samog sebe. Nagradu za najbolju režiju na 63. Berlinalu dobio je Dejvid Gordon za američki nezavisni film “Prince Avalanche”, dok je za scenario nagrađen iranski reditelj u kućnom pritvoru Džafar Panahi za film “Spuštena zavesa”.
Sajt Berlinala je www.berlinale.de
(SEEcult.org)
