Soroš: Svijetu prijeti Velika depresija

01.10.2011. / 8:55

LONDON, Ugledni investitor i milijarder Džordž Soroš predlaže radikalan plan za spas evrozone koji zahtjeva tri odvažna koraka.
U tekstu Fajnenšel tajmsa pod naslovom “Kako zaustaviti veliku depresiju” ovaj kontroverzni investitor analizira zabrinjavajuće stanje globalne ekonomije.
Soroš kaže da “finansijska tržišta guraju svijet prema novoj Velikoj depresiji, sa nesagledivim političkim posljedicama”.
“Vlade, posebno evropske, izgubile su kontrolu nad situacijom. Moraju ponovo da steknu tu kontrolu i moraju to učiniti odmah”, kaže Soroš. Da ne bi sve ostalo samo na frazama, Soroš je predložio tri konkretne mjere koje evrozona, prema njegovom sudu, mora pod hitno da primjeni.
On navodi da “najprije, vlade evrozone moraju da se dogovore oko principa novog sporazuma kojim će stvoriti zajedničko ministarstvo finansija”.

“U međuvremenu, velike banke moraju da se stave pod upravu Evropske centralne banke (ECB), a zauzvrat će im biti date privremene garancije i biće im omogućena rekapitalizacija. Treće, ECB mora da omogući zemljama kao što su Italija i Španija privremeno refinansiranje njihovog duga uz vrlo niske troškove”, tvrdi Soroš.

Ova tri koraka, vjeruje čuveni investitor, umanjila bi paniku na finansijskim tržištima i omogućila Evropi dovoljno vremena da razvije strategiju privrednog rasta bez koje se dužnička kriza dugotrajno ne može riješiti.

Soroš shvata da je najkontroverzniji njegov prvi prijedlog, zajednička evropska kasa, svojevrsni ekvivalent ministarstvu finansija. Ustanova kakvu on predlaže bila bi samo izvor sredstava za države članice i odlučivala bi na koji će se način ta sredstva trošiti. Soroš vjeruje da i ovu ulogu može preuzeti ECB, uz pomoć sredstava iz Evropskog fonda za finansijsku stabilizaciju (EFSF).

To bi zahtjevalo stvaranje nove evropske agencije, koja bi omogućila saradnju između EFSF-a i ECB-a. Takav bi potez prije svega morao da prihvati njemački Bundestag, a zatim vjerovatno i ostale članice evrozone. Radi se o procesu koji ne može biti obavljen preko noći i upravo zato Soroš napominje nužnost hitnog povlačenja odlučnih poteza.
Grčka ne mora da bankrotira
Soroš tvrdi da bi te mjere spriječile da grčki bankrot izazove globalni finansijski krah, ali i naglašava da to ne znači da bi Grčka nužno bankrotirala jer bi EFSF mogao da sprovede restrukturiranje grčkog duga po 50 evrocenta za evro, što znači da bi pola duga bilo otpisano. Tako bi EFSF-u ostalo dovoljno sredstava da rekapitalizuje evropske banke, dok bi MMF trebalo da rekapitalizuje grčke banke, a to kako bi se Grčka snašla u takvim okolnostima zavisilo bi isključivo od Grka. B92