Selo Štitkovo se nalazi na padinama Javora i Zlatara, jednom od najživopisnijih predela u Srbiji.
Okruženo je brdima sa tri strane, koja selo štite od vetrova a sa središnje strane se uzdiže litica ispod koje izvire jak izvor, poznatiji kao “Vrelo”.
Naime, voda izvire iz pećine, koja je duga oko kilometar ali je za sada neistražena. Nekada se prema reci Tisovici spuštao vodopad nastao od štitkovačkog “Vrela” ali je zahvaljujući ljudskom faktoru nestao. Voda je tekla niz stenu od kamena travertina koji su meštani koristili za gradnju domova, pa je usled preteranog odnošenja kamena vodopad nestao a voda je počela da izvire iz pećine.
Štitkovo je postojalo za vreme dinastije Nemanjić a meštani su se bavili kovanjem oružija i štitova odakle po predanju potiče ime sela.
Prema drugom verovanju, selo je dobilo ime po obliku reljefa, odnosno čudesnoj prirodnoj zaštiti sa tri strane koja u nekoj formi podseća na štit.
Čkonjevića kuća
U samom centru sela nadomak škole i crkve je imanje u vlasništvu porodice Čkonjević, stare trgovačke porodice ovog kraja. Radi se o autentičnoj gradnji iz 1898. godine.
View this post on Instagram
Etno selo “Štitkovo” su potpuno autentične kuće sazidane krajem 19. veka koje su u fazi adaptacije kako bi služile za izdavanje. Za sada ako vas put ili namera nanesu u ovo selo na Zlataru, na kapiji će vas dočekati Kristina, domaćica etno sela “Štitkovo” koja nas je provela kroz istoriju ovog sela.
– Centralni objekat etno sela Štikovo je ‘Čkonjevića kuća’ sazidana 1898. godine čemu svedoči godina izgradnje, uklesana iznad vrata. Nekada je prizemlje ove kuće bilo dućan i kafana koja je imala ognjište na kom se kuvalo i koje je služilo za zagrevanje prostorije.
Pored nje nalazi se manja kuća u kojoj žive domaćini etno sela, koja je takođe izgrađena u autentičnom stilu.
View this post on Instagram
Nadomak imanja Čkonjevića su crkva i osnovna škola, pored kojih protiče “Vrelo”.
Patrijarh Gavrilo Rašković je ktitor ove crkve, posvećene Blagoveštenju, starom sedištu kneževa Raškovića. Crkva je osveštana 1655. godine a potpuno razorena 1813. godine, kada je posle sloma ustanka selo Štitkovo spaljeno.
Spaljivanje zadužbine patrijarha Gavrila je bio osvetnički čin zapovednika turske vojske zbog učešća kneza Maksima Raškovića u Prvom srpskom ustanku.
Obnova zadužbine patrijarha Gavrila započeta je 1857. na inicijativu pop Sima Čakarevića koji je uspeo da dobije dozvolu od turskih vlasti za obnovu hrama.
Nakon velikih pauza u gradnji, crkva je osveštana na Blagovesti 1868. godine. Ono sto svedoči da je crkva podignuta na temeljima spaljenog hrama jesu freske koje su pronađene u neposrednoj blizini.
Najnovija obnova Crkve Blagoveštenja rađena je u periodu 2016-2019. godine, zahvaljujući brojnim donacijama i prilozima.
Nekada je školu pohađalo više od 500 učenika
Prva škola u Štitkovu je otvorena u kući Vasilija Čkonjevića, jer su se skrivali od Turaka. Kasnije je podignuta škola koju su pohađali učenici iz okolnih sela, Debelja, Božetiči, Akmačići.
Kada je Milojko, domaćin etno sela, koga u selu znaju kao Mocu, krenuo u školu, šezedesetih godina, škola je brojala oko 500 učenika.
Poslednju deceniju je škola zatvorena u veoma lošem stanju, a selo jedva da ima 90 stanovnika.
Staro zdanje škole je u jednom trenutku zamenila mala zgrada-učionica, arhitekture koja drastično odskače od nekada velelepnog zdanja OŠ “Knezova Raškovića”, koja je trebala da posluži malom broju preostalih đaka. Međutiim, ni u njoj se školsko zvono više ne čuje.
Kristina, domaćica etno sela Štitkovo je profesionalnu karijeru odbojkašice zamenila za život na selu. Zajedno sa svekrom i svekrvom leti otvara kapiju etno sela za sve putnike namernike.
View this post on Instagram
U ponudi imaju samo domaću hranu koju proizvode sami ili njihove komšije iz sela. Milojko Čkonjević vlasnik, se u selo vratio iz obližnje Nove Varoši a pripreme za novu sezonu počinje već sada, radovima na njivi i u bašti.
Milojko se godinama bavi uzgajanjem heljde koja dobro uspeva na Zlataru, od koje pravi brašno koje takođe nudi turistima.
Selo Štitkovo odiše istorijom i kao da je na kraju sveta, neodvojivo od živopisne prirode, nosi svoju bogatu istoriju, ponosno, velikodušno i spremno da ugosti svakog ko zna da voli i poštuje tradiciju.
Valja čuvati porodično nasleđe. Treba živeti u skladu sa prirodom i poštovati je. Sreća je radovati se suncu i udisati svež vazduh.
Ko je željan gore navedenog, nek pohita u Štitkovo.
Skriveni i prelepi Kosmaj: Čist vazduh, zelenilo i kvadrat od 150 evra na pola sata od Beograda
Dodaj komentar