JUBILARNA GODIŠNJICA BRUKE EVROPSKE UNIJE: Decenija dijaloga u Briselu, od rešenja ni traga ni glasa
Delegacije Beogrda i Prištine sastale su se u Briselu prvi put 8. marta 2011. godine u okviru tehničkog dijaloga kome posreduje Evropska unija, a u narednih deset godina dijalog je prošao je kroz više faza, ali i blokada, menjani su pregovarači i formati, a među postignutim dogovorima i dalje postoje oni, na prvom mestu Zajednica srpskih opština, koji još čekaju svoju implementaciju.
Naravno, među njima su oni koje treba da ispuni albanska strana, jer je srpska svoje obaveze ispunila, a za to što terorističke vlasti u Prištini mogu da se ponašaju nonšalantno prema celoj situaciji "zaslužna" je upravo EU, koja pristrasno, neubedljivo i bez ikakve želje za kompromisom vodi čitav proces.
Kada uzimate ANTIBIOTIK obavezan je i neki probiotski proizvod: Prof. Đorđević savetuje kako da izaberete NAJEFIKASNIJI I NAJBEZBEDNIJI!
"Polako komšije! Ne može samo da se uđe, da se ruši tuđe": Albancima dve i po države, a Srbi da se odreknu jedne
TEŠKE REČI DANIJELA SERVERA: "Grenel je budala, a ambasada Kosmeta ne bi trebalo da se nalazi u Jerusalimu"
Nakon što je 2010. godine EU dobila mandat od Ujedinjenih nacija da posreduje u dijalogu Beogrda i Prištine, prvi tehnički dijalog započet je u martu 2011. godine.
Na čelu delegacije Beogrda nalazaio se Borislav Stefanović, prištinsku delegaciju predvodila je Edita Tahiri, a i ume EU pregovorima je posredovao savetnik u Evropskoj službi za spoljne poslove, Robert Kuper.
Tokom godinu dana, koliko je trajao početni tehnički dijalog Beogrda i Prištine, došlo je do dogovora o slobodi kretanja, o matičnim i katastarskim knjigama, carniskim pečatima, priznaju diploma i zajedničkom upravljnju administrativnim prelazima.
Nakon izbora i promene vlasti u Srbiji, 2012. godine, dijalog Beograda i Prištine ušao je u novu fazu kada je sa tehničkog podignut na visoki politički nivo.
Delegacije Beograda i Prištine predvodili su premijeri Ivica Dačić i Hašim Tači, a pregovorima je posredovala prva šefica EU diplomatije, Ketrin Ešton.
Tokom ove faze dijaloga, 19. aprila 2013. godine potpisan je Briselski sporazum kojim su se dve starne dogovorile integraciju pravosuđa kao i policijskih i bezbednosnih struktura na Kosovu, dogovoreno je forimiranje Zajednice srpskih opština, kao i održavanje loklanih izbora na Kosovu i međusobno neometanje na putu evrointegracija.
Prištinska strana do današnjeg dana nije ispunila svoju obavezu iz ovog sporazuma i formirala ZSO.
Tokom ove faze dijaloga postignuti su i načelni dogovori o telekomunikacijma, energetici kao i dogovor o principima posete srpskih zvaničnika teritoriji Kosova.
Tadašnja šefica EU diplomatije, Ketrin Ešton, već je krajem 2013. godine najviljvala potpisivanje ”novog sporazuma” o normalizaciji odnosa Beograda i Prištine, a Briselski sporazum je nazivan i kao ”prvi sporazum” o principima normalzacije odnosa dve strane.
Početkom 2015. godine dolazi do nove faze u dijalogu Beograda i Prištine i do promene sva tri glavna aktera.
Federika Mogerini menja Ketrin Eštion na mestu šefice EU diplomatije, a samim tim i glavnog posrednika u dijalogu Beogrda i Prištine.
Delegaciju Beograda ovoga puta predvodi novi premijer, Aleksandar Vučić, a Prštinu premijer, Isa Mustafa. Kao najznačajniji uspeh ove faze dijaloga vidi se dogovor iz avgusta 2015. godine koji je trebalo da se premosti blokade u primeni posrazuma o ZSO, energetici i komunikacijama, kao i sporazum o otvaranju mosta u Kosovskoj Mitrovici.
Iako je Federika Mogerini početkom 2018. godine najvaljivala da će do kraja njenog madata biti moguće postići pravnoobavezujući sporazum o svim otvorenim pitanjima između Beogrda i Prištine, do toga nije došlo.
Umesto sporazuma, Priština je u novembru 2018. godine uvela takse na robu iz Centralne Srbije što je dobvelo do, za sada, najduže bolokade u dijalogu Beogrda i Prištine.
Beograd je odbijao da učetvuje u nastavku dijaloga sve do ukidanja taksi do čega je došlo nakon američkog pritiska na Prištinu početkom 2020 godine.
U međuvremenu, Federiku Mogerini je na mestu šefa diplomatije EU zamenio Žosep Borelj, a Savet EU je početkom aprila 2020. godine imenovo specijalnog predstavnika EU za dijaloga Beogrda i Prištine, Miroslava Lajčka.
Dijalog Beograda i Prištine, pod pokroviteljstvom EU, obnovljen je u julu 2020. godine kada su se u Briselu sastali predsednik Srbije Aleksandar Vučić i premjer privremenih kosovskih institucija Avdulah Hoti, koji je u pregovorima zamenio dotadašnjeg kososvkog predsednika Hašima Tačija nakon što je Taći optužen za ratne zločine pred Specijalnim sudom u Hagu.
Nova faza dijaloga započeta je razgovorima o nestalim i raseljenim licima i ekonomiji, a zatimi i o međusobnim finasijiskim potraživanjima, imovini i manjinskim zajednicama što je podrazumevalo ponovno instsiranje na odgovornosti Prištine da formira dogovorenu Zajednicu srpskih opština.
ZSO je i ovoga puta bila ”kamen spoticanja” za dijalog zbog neogućnosti prištinskih političkih aktera da se dogovore oko ispunjavanja obaveze preuzete još 2013. godine.
Ubrzo dolazi i do pada vlade Avdulaha Hotija i novih izbora na Kosovu, zbog čega se nastavak dijaooga Beogrda i Prištine u Briselu očekuje u maju 2021. godine.
Iako je specijalni predstavnik EU, Miroslav Lajčak, na početku svog jednogodišneg mandata, u apriliu 2020. godine, najavio mogućnost postizanja sveobuhvatnog dogovora u ”narednim mescima”, EU trenutno radi na produžetku njegovog mandata kako bi i u narednoj godini mogao da nastavi da posreduje u dijalogu Beogrda i Prištine.