Istorijska preplitanja dva San Martina

Jedanaesto izdanje Kupa Argentine, a deveto od kada je ponovo pokrenut turnir 2011. godine, kako trenutno stvari stoje završiće se tek krajem 2021. Takmičenje za sezonu 2019/20 počelo je 15. januara 2020, a Argentinski fudbalski savez prekinuo ga je 17. marta, kako bi sprečio širenje korona virusa, pa je tek devet meseci kasnije, 23. decembra 2020. ono ponovo nastavljeno.

Takmičenje je započelo 77 timova iz čitave Argentine, među koje je uključeno svih 24 učesnika Primera Divizije, 14 iz Primere B Nasional, šest iz Primere B Metro, četiri iz Primere C Metro, tri iz Primere D Metro i 26 iz Federalne lige A. Do sada su odigrane preliminarne runde, koje su broj klubova svele na paran broj, tačnije na 64 tima, koji u pohod na trofej kreću iz takozvane prve runde.

Veliki broj susreta je već odigran, gde su 24 ekipe obezbedile svoje mesto među 32 najbolji tima. Preostalo je još osam mečeva, nakon kojih ćemo dobiti isto toliko učesnika naredne runde takmičenja. Noćas je na programu jedan od preostalih okršaja, a po prvi put u istoriji ovog takmičenja sastaće se dve ekipe istog imena, ali sa potpuno različitih krajeva Argentine, to su San Martin iz Tukumana i San Martin iz San Huana.

Ovo nisu klubovi koji imaju globalnu popularnost u Argentini, ali su u svojim regijama neprikosnoveni. Smatra se da su njihove pristalice u matičnim provincijama daleko brojnije u odnosu na simpatizere velike petorke, kojih ima po čitavoj državi. Ono što privlači pažnju običnog posmatrača su zajednička imena za obe institucije. Mada je već bilo reči o tome ko je zapravo Hose de San Martin, nije na odmet ponovi neke teze vezane za ovu veoma bitnu istorijsku ličnost.

Hose de San Martin je bio argentinski general, čiji su vojni pohodi bili presudni za pobedu pobornika za nezavisnost u Argentini, Čileu i Peruu. Smatra se najznačajnijim borcem Južne Amerike protiv španske kolonijalne vlasti. U Argentini je stekao titulu "Oca nacije" i doživljava se nacionalnim herojem. Vojno obrazovanje sticao je u Madridu, a služio je u Evropi i Africi, a nakon dostizanja čina potpukovnika, vratio se u Buenos Ajres, gde se stavio u službu nezavisnosti Ujedinjenih provincija Rio de la Plate, države koja je nastala u procesu borbe za nezavisnost, a obuhvatala je teritorije današnje Argentine, Urugvaja i bolivijskog departmana Tariha. Povereno mu je stvaranje grenadijerskog konjičkog puka i vođstvo Severne armije. Takođe, bio je organizator čuvene Andske vojske i velikog vojnog podviga, kada je prešavši Ande oslobodio Čile i postao šef države. Posle nesuglasica sa Simonom Bolivarom povukao se u privatan život u Francusku, u kojoj je, naposletku, umro slep i zaboravljen 1850. godine. Njegovim imenom danas se naziva veliki broj fudbalskih klubova u Argentini, Čileu i Peruu, kao i pojedini kvartovi u prestonicama ovih država, brojne državne, vojne i obrazovne ustanove.

(2,90) San Martin Tukuman (2,70) San Martin San Huan (2,75)

No, vratimo se klubovima. I jedni i drugi spadaju u grupu onih koji su indirektno preko svojih provincijskih sveza povezani sa AFA. Treba napomenuti da je klubovima iz unutrašnjosti omogućeno da se bore za nacionalnu titulu tek od 1967. godine i uspostavljanja dva prvenstva na godišnjem nivou kroz forme Metropolitan, koji je kao i do tada okupljao samo klubove iz regije Buenos Ajresa, i Nasional, gde su učestvovali i prvaci određenih provincija. Stoga ne bi trebalo da čudi što oba kluba u svojoj preko 110 godina dugoj istoriji nemaju veći broj nastupa u najelitnijem rangu takmičenja.

Međutim, jedan od njih uspeo je da se izdvoji iz mora provincijskih klubova, još davnih godina, upravo u takmičenju koje je predstavljalo preteču današnjeg Kupa Argentine. San Martin iz Tukumana jedini je klub do danas, od onih indirektno povezanih sa AFA, koji je osvojio nacionalni kup. Od 1943. do 1945, tadašnje Kup takmičenje, oslovljeno je kao Copa General Pedro Ramirez, a trofej je dobio ime nakon što ga je poklonio AFA tadašnji predsednik Argentine, general Pedro Ramirez. U drugom izdanju održanom 1944. godine, San Martin iz Tukumana postao je šampion Republičkog kupa, pošto je u četvrtfinalu pobedio Boku Juniors, u polufinalu Sarmijento iz Resistensije, a u samom finalu bio je bolji od Njuels Old Bojsa rezultatom 3:1.

Ovaj susret odigran je pred 18.000 gledalaca, na Monumental Hose Fijero u San Migelu, inače stadionu gradskog rivala Atletiko Tukumana, koji je tih godina imao kapacitet od svega 12.000 mesta. Kup je trajao gotovo godinu dana i igrao se istovremeno sa ostalim turnirima u državi. Sa ovim dostignućem San Martin je postao jedan od tri kluba pored dvojca iz Rosarija, koji su uspeli da pehar namenjen osvajaču nacionalnog kupa izmeste iz Buenos Ajresa. Međutim, AFA je tek 2013. godine, posle programa istorijskog revizionizma, ozvaničila naslov koji je osvojio, dodeljujući mu priznanje, čime je prišivena zvezdica na grb kluba.

Pored ovog uspeha, San Martin je postao prvi klub iz Tukumana koji je učestvovao na nacionalnom turniru koji je stvoren 1967. godine i igrao je svake sezone u Nacionalnom šampionatu od osnivanja do 1985. El Santo, kako glasi popularan nadimak ovog kluba, posle reforme ligaških sistema 1986. učestvovao je još četiri sezone u Primera Diviziji (1988/89, 1991/92, 2008/09 i 2018/19). Najznačajnija pobeda u istoriji kluba, pored naravno one u finalu Kupa 1944, jeste trijumf na Bombonjeri od čak 6:1 nad ekipom Boke Juniors, 20. novembra 1988. godine.

Sa druge strane, nalazi se istoimeni klub zeleno-crnih obeležja, čije je mesto prebivališta na samom zapadu Argentine, podno Anda, u San Huanu. Za razliku od svog imenjaka, San Martin iz San Huana nije imao značajnijih uspeha na globalnom nivou. Prvo pojavljivanje u nacionalnom prvenstvu imao je 1970. godine, završivši na dnu grupe, posle samo jedne pobede u dvadeset odigranih mečeva. Od reforme sistema, bio je član Primera Divizije u nekoliko navrata, a u istoj se najduže zadržao u periodu od 2015. do 2019. godine. Iako je u poslednjoj sezoni završio na 21. mestu od 26 timova, na tabeli koja je prikazivala prosečan koeficijent učinka iz prethodne tri sezone, San Martin je zauzeo 24. mesto, što je značilo ispadanje u niži rang, gde se nalazi i danas. Međutim, u pomenutom periodu ovaj klub je stekao reputaciju najvećeg u San Huanu, pošto je jedini iz ove provincije koji je pobedio sve klubove iz velike petorke argentinskog fudbala. Ono što mu je, pored imena, još zajedničko sa timom iz Tukumana, jeste identičan trijumf nad Bokom Juniors, rezultatom 6:1, na meču održanom 13. aprila 2013. godine.

Oba San Martina trenutno su učesnici Primere B Nasional, koja startuje 13. marta, a povrh svega, nalaze se i u istoj zoni. Standardni su učesnici Kupa u prethodnih devet izdanja, otkada je ponovo uspostavljeno ovo takmičenje, ali bez nekog naročitog uspeha. Za tim iz San Huana najveći domen bila je osmina finala u sezonama 2011/12 i 2012/13, dok je za ekipu iz Tukumana to plasman među 32 najbolja kluba u proteklom izdanju takmičenja.

Što se tiče međusobnih duela, ima ih tek sedam, s obzirom na to da se pišu tek od 2006. godine, barem onih zavaničnih, od kojih se većina vodila u drugom po jačini rangu takmičenja. Tri pobede imaju zeleno-crni, dok crveno-beli imaju jedan trijumf manje, a dva puta susret je završen bez pobednika, i to oba puta bez postignutih golova. Poslednji njihov meč odigran je 5. novembra 2018. u elitnom rangu, kada je tim iz Tukumana bio uspešniji rezultatom 2:0.

U večerašnjem obračunu, koji je na programu od 01.30 po srednjoevropskom vremenu, na praznoj La Sitadeli u Tukumanu, nastupiće i neka poznata imena. Za ekipu iz San Huana to su vezista Martin Rodrigo Rivero , nekadašnji član MLS timova Kolorado Rapids i Čivas USA, i Esikel Reskaldani koji je prošao školu španske Malage, a potom bio član meksičke Pueble i šampionske generacije Atletiko Nasionala 2016. u pohodu na trofej Oslobodioca Amerike. I tim iz Tukumana ima svoje zvezde u vidu iskusnog Ernana Peljerana (36), bivšeg člana španske Almerije, Veleza, Independijentea, paragvajske Olimpije, LDU Kita i peruanskog Melgara, odakle je i stigao u tim El Santa. Još jedno upečatljivo ima pojavljuje se na spisku crveno-belih, a to je Alberto “Tino” Kosta, igrač koji ima ogromno evropsko iskustvo, nastupajući za Monpelje, Valensiju, Spartak iz Moskve, Đenovu, Fiorentinu, Almeriju,a bio je i član San Lorenca i Atletiko Nasionala.

KUP ARGENTINE - 1/32 FINALA

Utorak

01.30: (2,90) San Martin Tukuman (2,70) San Martin San Huan (2,75)

PIŠE: ĐORĐE RADONJIĆ