Azerbejdžanske i armenske snage nastavile su intenzivne bitke oko Nagorno-Karabah teritorije tokom kojih je pogođen i glavni grad ove regije.
Svaka strana optužuje onu drugu da su ciljali civile, dok sa druge strane borbe koje su se rasplamsale 27. septembra ne pokazuju znake usporavanja.
Međunarodni crveni križ je 4. oktobra osudio izvještaje o “neselektivnom granatiranju i drugim navodnim nezakonitim napadima upotrebom eksplozivnog oružja u gradovima i drugim naseljenim mjestima.”
Više od 200 ljudi je ubijeno od kako su prošle sedmice izbile borbe, uključujući brojne civile. Vjeruje se da je stvarni broj žrtava i veći jer Azerbejdžan nije objavio svoje vojne gubitke.
Ove brobe su najveća eskalacija nasilja u višedecenijskom sukobu oko regije, koja je međunarodno priznata kao azerbejdžanska teritorija, ali je pod kontrolom etničkih Armenaca. Armenske snage također imaju kontrolu nad sedam teritorija koje se nalaze do Nagorno-Karabaha.
Vlasti Nagorno-Karabaha saopštile su 4. oktobra da su raketni i artiljerijski udari na glavni grad Stepanakert kao i obližnji Shusi nastavljeni i treći dan, te da je povrijeđen, još uvijek, neutvrđen broj civila, a da je brojna infrastruktura uništena.
U međuvremenu je azerbejdžansko ministarstvo odbrane reklo da su armenske snage gađale Gancu, drugi po veličini grad u zemlji. Azerbejdžan također navodi da su tri rakete pogodile grad Mingacevir, stotinu kilometara udaljen od linije fronta u kojem se nalazi najveća brana Kavkaza.
Vlasti su saopštile da je jedna raketa ranila pet civila, dok druge dvije nisu eksplodirale. Druge dvije rakete došle su do okruga koji se nalazi u blizini glavnog grada Bakua.
Azerbejdžanski ministar odbrane Zakir Hasanov rekao je da je granatiranje azerbejdžanskog teritorija iz Armenije otvorena provokacija koja širi područje bitke, te da je Azerbejdžan započeo sa “odmazdom”.
Armensko ministarstvo odbrane poriče tvrdnje da su rakete ispaljene sa njihove teritorije ka ovim gradovima.
Napad kao 'upozorenje'
No, de facto lider Nagorno-Karabaha Arajik Harutiunian je rekao da su njegove snage gađale vojnu bazu u Ganaci i da je kasnije naredio zaustavljanje napada kako bi izbjegli civilne žrtve.
On je rekao da je napad bio “upozorenje” te da će se “nastaviti u drugim gradovima” kao odgovor na azerbejdžansku ofanzivu.
Azerbejdžan je 4. oktobra tvrdio da su ranili Harutinuana u znak odmazde za napad na Gancu, izvijestila je azerbejdžanska služba RFE/RL.
Pomoćnik azerbejdžanskog predsjednika Ilhama Alijeva, Hikmat Hadžijev, rekao je da se Harutiunian skrivao u bunkeru te da je ranjen u ciljanom napadu. Ova tvrdnja nije potvrđena.
Obje strane uključene u sukob redovno pretjeruju sa brojkama o gubicima nanesenim protivniku u sklopu paralelnog informacijskog rata kojeg vode.
Civili žestoko pogođeni borbama u Nagorno-Karabahu
U televizijskom obraćanju 4. oktobra Alijev je izdao niz zahtjeva za zaustavljanjem borbi koje bi bilo gotovo nemoguće za Armeniju da prihvati.
Azerbejdžanski predsjednik tražio je da Armenija odredi raspored povlačenja iz Nagorno-Karabaha i okolnih azerbejdžanskih teritorija, rekavši da Azerbejdžan neće okončati vojnu akciju dok se to ne dogodi. Alijev je rekao da su azerbejdžanske snage napredovale u ovoj sedam dana dugoj ofanizivi kako bi povratile teritorije koje su 1990-ih izgubili od etničkih Armenaca. Azerbejdžanska vojska tvrdi da su od kada su krenule borbe, zauzeli kontrolu nad sedam sela.
“Azerbejdžan ima jedan uslov, a to je oslobađanje svojih teritorija”, rekao je.
“Nagorno-Karabah je azerbejdžanski teritorij. Moramo ga vratiti i vratiti ćemo ga.” Turska koja otvoreno podržava Azerbejdžan uputila je slične zahtjeve.
Svjetske sile pozivaju na prekid vatre usred zabrinutosti da bi nasilje moglo prerasti u rat, što bi potencijalno moglo dovesti do privlačenja drugih regionalnih sila poput Turske i Rusije.
Sjedinjene Države, Francuska i Rusija zajedno predsjedavajući takozvanom Minsk grupom koja je ranih devedesetih predvodila mirovne napore oko Nagorno Karabaha pod pokroviteljstvom OSCE-a, također su pozvali na prekid vatre i nastavak pregovora. Armenija kaže da su spremni da sudjeluju u mirovnim pregovorima pod pokroviteljstvom OSCE-a.
Sukob između dvije zemlje izbio je 1988. godine uslijed zahtjeva etničkih Armenaca za neovisnošću Nagorno-Karabah regije u Azerbejdžanu i ujedinjenju sa Armenijom u momentu kada se rušio Sovjetski savez.
Sam rat oko teritorije trajao je od 1992. do 1994. godine.
Prekid vatre dogovoren je 1994. godine čime su okončana krvoprolića koja su odnijela živote 30.000 ljudi. Više od milion ljudi je raseljeno. Azerbejdžanci su napustili Armeniju, Nagorno-Karabah i pridružene teritorije, dok su Armenci napustili svoje domove u Azerbejdžanu.
Od tada počinju decenije manjih, ali smrtonosnih sukoba duž linije kontakta i zajedničke granice.
