Razgovarao: Veseljko Koprivica
Sagovornik Novog magazina bio je osnivač i predsjednik Jugoslovenske narodne stranke, koja je podržavala jugoslovensku reformsku politiku Ante Markovića. Koordinator antiratnog opozicionog pokreta “Građanski odbor za mir” u periodu raspada SFRJ (1991). Jedan je od inicijatora ujedinjenja proevropske i suverenističke opozicije, nakon čega je 1993. osnovana parlamentarna Socijaldemokratska partija Crne Gore. Bio je predsjednik IO SDPCG i njen poslanik u Skupštini SRJ (1992-1996). U periodu od januara 2005. do juna 2006, kao nestranačka ličnost, zajedno sa Brankom Lukovcem obavljao je dužnost koordinatora Pokreta za nezavisnu evropsku Crnu Goru. Osnivač je i predsjednik IO političkog kluba “Pravedna Crna Gora”, ispred kojeg je nominovan za kandidata za predsjednika Crne Gore 2013.
Crna Gora je 21. maja obilježila 14 godina nezavisnosti. Je li to danas država kakvu ste željeli i vi kao jedan od lidera Pokreta za nezavisnost Crne Gore?
Većim dijelom nije, i to se odnosi na unutrašnju politiku. Manjim dijelom jeste, i tu je riječ o evroatlantskom opredjeljenju Crne Gore. Inače, pripadao sam pristalicama nezavisnosti koji su se u kontinuitetu, od raspada SFRJ, zalagali za državu koja će postati članica EU i biti primjer pravedne, građanske, sekularne, antifašističke i ekonomski održive političke zajednice. Pritom, željeli smo i državu u kojoj će se marginalizovati destruktivna, nemoralna i anahrona velikosrpska politika i intenzivno podstaći proces oporavka od rušilačke 1989. Istovremeno, željeli smo i državu u kojoj će pobjeda državotvorne ideje biti u interesu svih građana i ujedno postati dobar politički okvir za prevrednovanje suprotstavljenih predreferendumskih politika. Međutim, to nažalost nije bilo moguće. I to ne samo zbog kontroverznog nasljeđa i slabog reformatorskog potencijala Đukanovićevog DPS-a kao ključne suverenističke stranke već ništa manje i zbog nepopravljivo regresivne i anahrone unionističke opozicije. Kada tome dodamo i odsustvo emancipatorskog potencijala kod većine građana, onda dobijamo ono što nije bilo željeno, ali je bilo realno. Tako da danas u Crnoj Gori imamo dekadentnu vlast, narod koji nije bolji od vlasti i dominirajuću opoziciju koja je gora od naroda. Međutim, i ovakva Crna Gora je mnogo bolja od one koju bismo imali da je pobijedila unionistička politika, budući da je najveći domet takve politike najamništvo prema Beogradu i tumaranje u maglama antizapadne rusofilije i pravoslavnog klerikalizma.
Početkom devedesetih godina suverenisti su se zalagali za pravnu državu, prosperitetnu ekonomiju, građansku demokratiju, evropsku političku zajednicu. Kakva je u tom pogledu današnja Crna Gora?
Nema dileme da današnja Crna Gora nije opredmećeni politički ideal autentičnih crnogorskih suverenista. Predugo putuje prema EU, oskudna je kada je riječ o vladavini zakona, zasnovana je na ranjivom i pogrešnom ekonomskom konceptu i ortačkom kapitalizmu, primjer je partokratskog društva u kojem je slobodni građanin marginalizovan i revoltiran, tjeskobna je zbog nesmjenjivosti vlasti, ali još više frustrirana zbog nametljive i primitivne velikosrpske alternative. Sa druge strane, u Crnoj Gori postoje i oni čija razmišljanja i uvjerenja, iako nijesu stranački organizovana, predstavljaju oslonac buduće evropeizirane, moderne i samosvojne Crne Gore.
Šta su najveći aktuelni problemi s kojima se suočava Crna Gora?
Najveći problemi su u domenu unutrašnje politike, dok su spoljnopolitički problemi vezani za usporen proces pridruživanja EU, kao i importovanje nestabilnosti iz etnonacionalističke i klerikalizovane Srbije. Kada je riječ o unutrašnjoj politici, onda su ključni problemi vezani za uspostavljanje funkcionalne pravne države, prevladavanje siromašne ekonomije i neodrživih javnih finansija, hiberniranu partokratiju i neodgovornu političku klasu, DPS koji je srastao sa državom, brojnu i nekompetentnu birokratiju, potisnutu kulturu, obrazovni sistem koji nije zasnovan na kritičkoj misli, kao i nedovršena identitetska pitanja koja otvaraju prostor dekonstrukciji građanske i multietničke zajednice i vode osporavanju crnogorskog nacionalnog, duhovnog i kulturnog utemeljenja.
Ima li DPS, koja je zajedno s Milom Đukanovićem tri decenije na vlasti, alternativu u današnjoj opoziciji jer često se može čuti da je od ove vlasti samo gora ova opozicija?
Od pada Miloševića, pa sve do danas u Crnoj Gori egzistira dominirajuća opozicija koja je gora od Đukanovićevog DPS-a. Naime, tu se radi o opozicionoj politici koja je u periodu raspada SFRJ, zajedno sa tada još moćnijim DPS-om, koji su vodili Bulatović i isti Đukanović, bila slijepi poslušnik Miloševićeve politike i zagovornik velikosrpskih ideja i praksi, koje su zakonomjerno završile u masovnim ratnim zločinima i genocidu u Srebrenici. Na taj način dominirajuća opozicija – DF, SNP itd. – pretvara se u skup zamrznutih opozicionara čiji je najveći domet da sluđuju svoje frustrirane pristalice i trče pod skute srpskih episkopija u Crnoj Gori. Pritom, čak i onaj dio mlađe opozicije, demokrate, koji je pripadao istom retrogradnom političkom krugu, ali motivisan izvjesnim distanciranjem od kompromitujućeg nasljeđa, nema snage da odbaci ideje koje su restlovi antievropske ili klerikalizovane velikosrpske politike. Tako da je ključ objašnjenja dugog trajanja Đukanovićevog DPS-a u političkoj prirodi njegovih neprilagodljivih i prevaziđenih oponenata koji ne mogu imati većinu u biračkom tijelu, ali uvijek mogu da posluže kao anticrnogorska i antievropska strašila koja su unaprijed osuđena na izborne poraze.
*Ceo tekst pročitajte besplatno OVDE
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR