ISPRAVKA: Deca ne obolevaju od leukemije zbog roditeljske greške
Mediji, a među njima i naš portal, prvobitno je preneo informaciju o tome kako deca "deca obolevaju od leukemije zbog roditeljske greške", ali te informacije nisu tačne i u ovom tekstu se nalazi ispravka takvih informacija i promenjena je struktura članka tako da se sada jasno vidi šta je istina. Tekst je ispravljen na osnovu analize organizacije raskrinkavanje.ba.
U članku objavljenom na našem portalu, naime, iznesena je tvrdnja da su naučnici posle 30 godina došli do zaključka da se akutna limfoblastična leukemija, bolest koja najčešće napada decu, može sprečiti na jednostavan način. Uz to, sugerisano je da su naučnici došli do zaključka da preterana čistoća može da dovede do razvoja ove bolesti, što nije potkrepljeno daljim objašnjenjima.
Šta su činjenice?
Tačan uzrok leukemije nije poznat, ali postoje različiti faktori koji povećavaju rizik od oboljevanja. Među faktorima su: porodična istorija leukemije, pušenje - što povećava rizik od razvoja akutne mijeloične leukemije (AML), genetski poremećaji kao što je Downov sindrom, krvni poremećaji, poput mijelodisplastičnog sindroma, koji se ponekad naziva i “preleukemija”. Takođe, kako se navodi na medicinskom portalu Healthline u faktore se mogu uvrstiti i prethodno lečenje raka hemoterapijom ili zračenjem, izloženost visokom nivou zračenja kao i izlaganje hemikalijama poput benzena.
Inače, tvrdnje o građenju imuniteta kod dece kao mogućem načinu prevencije leukemije potiču od britanskog naučnika Mela Greavesa koji radi na Institutu za istraživanje raka u Londonu. Kako se navodi u članku objavljenom na portalu Guardian 30.12.2018. godine, Greaves je došao na ideju da kreira piće nalik jogurtu koje bi sadržavalo mikrobe, u nadi da će značajno smanjiti rizik od obolijevanja od leukemije kod dece. U članku Grejvs objašnjava kako je inicijalni okidač akutne limfocitne leukemije genetička mutacija koja se pojavljuje kod jednog od 20 dece. Ipak, on smatra da je pored ovog potreban još jedan okidač koji izaziva leukemiju, a vezan je za imunološki sistem:
Akutna limfocitna leukemija uzrokovana je nizom bioloških događaja. Početni okidač je genetska mutacija koja se javlja u otprilike jednom od 20 dece.
- Ta mutacija je uzrokovana nekom vrstom nesreće u materici. Nije nasledno, ali ostavlja dijete u riziku od razvoja leukemije u kasnijem životu - rekao je Grejvs.
Da bi došlo do obolenja, mora se dogoditi još jedan biološki događaj koji uključuje imunološki sistem.
- Da bi imuni sistem mogao pravilno raditi, mora se suočiti s infekcijom u prvoj godini života. Bez tog suočavanja s infekcijom, sistem ostaje nepripremljen i neće raditi ispravno - kazao je Grejvs.
Dakle, Grejvs ne navodi da je nerazvijen imunološki sistem jedini niti glavni uzrok leukemije kod dece, niti tvrdi da se leukemija “može sprečiti na jednostavan način”.