Radoš Antonijević, Na svome mestu stajati
Fotografija: iz arhive umetnika

Ove godine Festival savremene umetnosti se odvija pod centralnom temom Percepcija savremenosti. Osim istoimene centralne izložbe održaće se i niz postavki pod imenom Umetnički dijalozi niz Dunav: od Apatina do Kladova. Na izložbama i manifestacijama koje se postavljaju u osam gradova i mesta niz Dunav u Srbiji (Apatin, Banoštor, Novi Sad, Sremski Karlovci, Beograd, Viminacijum, Veliko Gradište, Kladovo) uspostaviće se svojevrsni umetnički dijalozi srpskih umetnika sa umetnicima iz podunavskih zemalja. Za ove izložbe su selektovani radovi onih umetnika koji reflektuju umetničke aktuelnosti, ali i ona dela koja se „uklapaju“ svojevrsni genius loci  odabranih lokacija.

Prva izložba iz serije Umetnički dijalozi niz Dunav: od Apatina do Kladova je postavljena 27. juna 2019. godine u poznatom Arheološkom nalazištu Viminacijum (u blizini Starog Kostolca, 12 km od Požarevca). Viminacijum postoji od prvog do početka sedmog veka. Bio je jedan od najznačajnijih legijskih logora na Dunavu, a izvesno vreme i glavni grad rimske provincije Gornje Mezije, koja je obuhvatala najveći deo današnje Srbije, Severne Makedonije i severozapadne Bugarske.

Predstavljanje umetnika ovogodišnjih Dunavskih dijaloga započinjemo domaćim stvaraocima: Ivanom Tomanović i Radošem Antonijevićem. U nastavku pročitajte nešto više o njihovoj poetici, uz najznačajnije biografske podatke.


Radoš Antonijević rođen je u Pančevu 1969. godine, a odrastao je u Smederevu. Studije na departmanu skulpture započeo je 1992. godine na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, gde je diplomirao 1997. godine, kao student generacije. Od 1997. do 2000. godine pohađao je magistarske studije na istom fakultetu. Od 1999. do 2001. radio je na osnivanju Gradske galerije u Smederevu, a potom je postao njen prvi kustos. Na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu počeo je da radi 2001. godine, a od 2016. godine u zvanju je vanrednog profesora. Na Akademiji umjetnosti u Banja Luci od 2000. godine predaje na predmetu Vajanje. Od 2010. do 2013. godine učestvovao je u osnivanju i radu grupe Treći Beograd. Doktorirao je 2014. godine sa temom  Korektivi oblika – vodič kroz skulptorske fenomene.

U svom umetničkom radu Radoš Antonijević preispituje medij skulpture i njegove granice, stvarajući umetnička dela koja problematizuju odnos oblika, funkcije, materijalnosti i percepcije. Teme njegovih skulptorskih radova uvek su vezane za neuralgične tačke života, baveći se aspektima istorije, politike, kulture i društva. Njegovi radovi imaju epsku prirodu sa primesama duhovnog, apsurdnog i tragičnog. U eseju Korektivi oblika iz 2012. godine Antonijević piše: “Umetnička istina nije naučna, ali ona nije ništa manje važna jer umetnost može da nađe formu da objedinjuje naoko nespojivo. Ona je odvajkada bila lepak koji spaja našu unutrašnju fragmentarnost i iznosi na videlo naše skrivene frustracije da bismo se sa njima lakše izborili.”

Antonijević svoje radove javno izlaže od 1998. i ima preko 20 samostalnih i preko 50 grupnih izložbi. Najreprezentativnije samostalne izložbe održao je u MSURS u Banjaluci (2017) i u Salonu Muzeja savremene umetnosti u Beogradu (2015), dok od grupnih izlaganja treba izdvojiti pojavljivanje u Nacionalnom muzeju savremene umetnosti u Bukureštu (2014), u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu (2012), kao i na Štajerskoj jeseni u Gracu (2009) i na Oktobarskom salonu u Beogradu (2003, 2004, 2006). Živi i radi u Beogradu. Oženjen je i otac četvoro dece.

“Pejzaž predstavlja dva oprečna pojma – nepregledno prostranstvo i ograničen prostor. Nepregledan u svojoj veličini i ograničen u oku posmatrača. Pejzaž u sebi sadrži celo/celinu i deo/detalj. Posmatrač je retko svestan celine jer detalj zaokuplja njegovu „viziju“. Ipak, celina je sadržana u detalju koji, suštinski, predstavlja sublimaciju celine u malom. Specifičan odnos elemenata u pejzažu kreira njegovu vizuelnu karakteristiku koja za posmatrača nosi emotivni kontekst. Samim tim što određeni pejzaž „prepoznajemo“ kao dopadljiv, blizak, interesantan, uzbudljiv… svoj, prepoznajemo sami sebe. Ogledamo se u izabranom motivu pejzaža, prikazujemo sopstvenu sliku.” (Ivana Tomanović)

Ivana Tomanović rođena je 1971. godine u Novom Sadu. Magistrirala je na Fakultetu za film i televiziju (FAMU) u Pragu – odsek fotografija. Od 2001. do 2015. godine radila je kao urednik u časopisu za kulturu fotografije – ReFoto (Beograd). Kao vanredni profesor predaje fotografiju na Akademiji umetnosti, Univerziteta u Novom Sadu i na Akademiji umetnosti Alfa univerziteta u Beogradu. Bila je umetnički direktor u galeriji Artget, Kulturnog centra Beograda za sezonu 2016. Redovno drži predavanja o teoriji fotografije i učesnik je brojnih panel diskusija u okviru festivala, radionica i kongresa posvećenih fotografiji i vizuelnim umetnostima. Do sada je objavila preko tri stotine tekstova u časopisu Refoto, katalozima izložbi, knjigama, magazinima, žirirala je brojne izložbe u zemlji i inostranstvu. Predstavnik je Srbije u projektu „Transeurope“ posvećenom evropskoj savremenoj fotografiji. Njen fotografski rad pretežno je posvećen subjektivnom istraživačkom radu kroz oblasti dokumentarne fotografije i iscenacije.