Poslanici u Skupštini Srbije počeli su u sredu sednicu na čijem je dnevnom redu Predlog zakona o izmenama i dopunama Zakona o glavnom gradu kojima bi trebalo da u najvećoj meri odrazi specifičan položaj grada Beograda.
Sednici ne prisustvuje deo opozicije koji više meseci bojkotuje skupštinska zasedanja, a koje su se usprotivile ovom zakonskom rešenju kao i neke neparlamentarne političke organizacije.
“Cilj ovog zakona je da obezbedi efikasnije i kvalitetnije obavljanje poslova grada Beograda na bazi njegovog posebnog ustavno-pravnog položaja, u skladu da razvijenim kapacitetima koji postoje u njemu", navodi se u obrazloženju Vlade Srbije, predlagača zakona.
Preloženim promenama se, između ostalog, uspostavlja mogućnost da pojedine urbanističke planove mogu donositi i gradske opštine, čime se doprinosi racionalnosti i efiskasnosti. Beograd čini 17 opština.
Predviđeno je da rubne gradske opštine Barajevo, Grocka, Lazarevac, Mladenovac, Obrenovac, Sopot i Surčin mogu osnovati javno komunalno preduzeće, uz prethodnu saglasnost skupštine grada Beograda.
Komentarišući očekivane promene, gradska vlast je navela da će to omogućiti decentralizaciju Beograda koji će imate dve zone - gradsku sa deset i prigradsku sa sedam opština, kao i da Grad svoje izvorne nadležnosti prenese na prigradske opštine.
Deset gradskih opština vršiće legalizaciju objekata do 400 kvadratnih metara i izdavati građevinske dozvole do 1.500 kvadratnih metara.
Prigradske opštine će vršiti legalizaciju do 3.000 kvadrata i izdavati građevinske dozvole do 5.000 kvadrata.
Izmenama zakona se ukida neposredno i tajno glasanje na izborima za savete mesnih zajednica u Beogradu.
Takođe se ukida i mogućnost da Beograd ukine postojeću gradsku opštinu i njeno područje pripoji jednoj ili više gradskih opština.
Ukida se obaveza da glavni grad ima gradskog arhitektu, umesto toga statutom se može predvideti pomoćnik gradonačelnika u oblasti urbanizma.
Gradonačelnik i Gradsko veće, prema propisanim izmenama zakona, više neće imati obavezu da najmanje dva puta godišnje izveštavaju Skupštinu o izvršavanju odluka i drugih akata Skupštini grada.
Načelnik gradske uprave za svoj i rad gradske uprave odgovaraće Gradskom veću, a ne Skupštini Beograda.
Ružić: Uvećavanje nadležnosi glavnog grada
Ministar državne uprave i lokalne samouprave u Vladi Srbije Branko Ružić rekao je u obraćanju poslanicima da se zakonskim izmenama i dopunama omogućava decentralizacija koja će značiti efikasnije pružanje usluga gradjanima i privredi.
"Glavni grad, koji i Ustav prepoznaje kao posebnu jedinicu lokalne samouprave, do sada se nije značajnije razlikovao po nadležnostima od svih ostalih jedinica lokalne samouprave, iako je kompleksniji u pogledu organizacije i usluga koje je u obavezi da pruži građanima i privredi", rekao je Ružić.
On je obrazlažući predložene izmene Zakona o glavnom gradu istakao da će se povećati nadležnosti Beogradu, prenošenjem nekih nadležnosti sa republičkog nivoa, ali i da će Grad moći da deo svojih izvornih nadležnosti prenese na gradske opštine kako bi one razvile svoje potencijale i bile bliže građanima.
Prema njegovim rečima, one su se do sad u nekim slučajevima "dovijale" ali sada to treba sistemski rešiti.
Kao primer, Ružić je naveo da je u Kaluđerici, naselje na periferiji Beograda, formiran uslužni centar kako građani u reglisanju svojih prava u "kominikaciji sa upravom" ne bi morali da idu u njima udaljene delove grada i gube vreme.
Govoreći o specifičnosti Beogada kao centra države, Ružić je naveo da po popisu iz 2011. u njemu živi 23 odsto stanovništva Srbije.
Ne davimo Beograd: O Predlogu zakona bez javne rasprave
Inicijativa “Ne davimo Beograd” pozvala je nadležne organe da odmah "povuku predloženi tekst predloga Zakona o glavnom gradu iz skupštinske procedure", jer je, kako su naveli, "nedopustivo da se nađe pred narodnim poslanicima bez javne rasprave i aktivnog uključenja građana Beograda".
"Na osnovu ovog Predloga otvaranju se mogućnosti za privatizaciju celine ili delova komunalne mreže tako da one mogu biti u svojini vršioca komunalne delatnosti ili onoga kome je obavljanje te delatnosti grad Beograd poverio. Ovaj član je u suprotnosti sa članovima 10 i 11. Zakona o javnoj svojini koji propisuje šta su dobra od opšteg interesa, te da ona da moraju biti u javnoj svojini", piše u saopštenju “Ne davimo Beograd”.
Dodaje se da je "nejasno je zašto je zakon u proceduri po hitnom postupku", jer kako navode, "izmene nisu suštinske i ne dovode do veće decentralizacije".
Navodi se i da je primetna želja da se ide na "dalje ograničavanje istinske samouprave putem institucije mesnih zajednica" ; kroz ukidanje "direktnih izbora za savet mesnih zajednica" i normiranje da će se "izbor vršiti u skupštini opštine na čijoj teritoriji se nalazi mesna zajednica".
