Kada je Austrougarska objavila rat Kraljevini Srbiji u granicama ove monarhije živelo je oko milion naših ljudi. Srbi koji su živeli na području današnjih Austrije, Mađarske, Hrvatske, Bosne, Slovenije, ali i u delovima Slovačke i Češke, dakle na području Austrougarske, našli su se u Prvom svetskom ratu prisilno mobilisani na Istočnom frontu. Ne želeći da ratuju za Habzburšku monarhiju, a protiv slovenske braće na Balkanu i u Rusiji, mnogi Srbi su se predali ruskim brigadama.
Istoričari tvrde da je oko 100.000 Srba iz Austrougarske emigriralo u carsku Rusiju, a mnogi su postali dobrovoljci ruske i srpske vojske. Prema procenama istoričara, čak oko 60.000.
Još u jesen 1915. u Rusiji su počeli da se pojavljuju dobrovoljci, uglavnom Srbi, vojnici i oficiri austrougarske vojske, koji su se nalazili u ruskom ratnom zarobljeništvu. Oni su hteli da pomognu Srbiji. Zahvaljujući tome ponikla je ideja o formiranju dobrovoljačke divizije koja bi se sastojala od tih, "nekadašnjih austrijskih Srba". Ruski car Nikolaj Drugi Romanov i vrhovna komanda ruske vojske su izašli u susret ovoj ideji i omogućila njeno formiranje 1916. godine, piše istoričar Dušan Babac, autor knjige o srpskim oficirima i vojnicima u carskoj Rusiji.
Srpski predstavnici u Odesi dr Šainović, trgovac A. Ćirković i konzul Cemović smatrali su da je u tom ruskom crnomorskom gradu moguće stvaranje i većih vojnih formacija, koje bi se, u kasnijoj fazi, prebacivale na Solunski front... Ruski car je pažljivo saslušao sagovornike, klimnuo glavom i autoritativno odgovorio: "Skupljajte ih vi, a ja ću vam sve dati."
Uz sporazum sa srpskom vladom, u leto 1915. godine otpočelo je organizovano prebacivanje dobrovoljaca iz Ukrajine Dunavom u Srbiju. Tako je do septembra 1915. na balkanska ratišta prebačeno oko 3.500 ruskih vojnika srpskog porekla. Odmah zatim, dobrovoljno su prelazili u srpsku vojsku.
U Odesi je novembra 1915. formiran Srpski dobrovoljački odred, koji je ubrzo brojao više od 1.000 vojnika i oficira. Prva srpska dobrovoljačka divizija formirana je 16. aprila 1916. u Odesi. Imala je skoro 10.000 dobrovoljaca pod komandom pukovnika Stevana Hadžića. Tokom maja 1916. srpske dobrovoljce u Odesi posetio je Nikola Pašić, predsednik vlade Kraljevine Srbije. Ruska vrhovna komanda je Prvu srpsku dobrovoljačku diviziju uključila u sastav 47. ruskog korpusa generala Zajončkovskog i uputila na front u Dobrudžu. Tada je u sastavu ove divizije bilo blizu 20.000 dobrovoljaca - kaže Dušan Babac.
U jesen 1916. formiran je i Srpski dobrovoljački korpus, čiji je komandant bio general Mihailo Živković. Uoči Februarske revolucije 1917. korpus je imao oko 40.000 dobrovoljaca. Među vojnicima najviše se prijavilo u dobrovoljce Banaćana, oko 4.000, iz Bačke je bilo oko 1.500 iiz Srema i Baranje oko 3.000. Onda slede Srbi izSlavonije, Like, sa Banije, Korduna, a bio je i veliki broj Hercegovaca, Bokelja i Dalmatinaca.
Tada počinje prava epopeja srpskih dobrovoljaca. Jedan njen deo povlači se, preko ruskih severnih luka Murmanska i Arhangelska, oko Skandinavije doBritanije, pa na Solunski front stiže preko Francuske i Italije. Ovoj grupi će u Solunu biti priključeno još srpskih vojnika, koji će formirati Vardarsku diviziju.
"Druga grupa dobrovoljaca do Soluna će stići preko Sibira, Kine, Singapura, Indije i Egipta. Njen put trajao je više od pola godine. Samo je put Transsibirskom železnicom trajao više od tri meseca", otkriva istoričar Branko Kuzmanović.
Situaciju su dodatno zakomplikovale političke prilike u Rusiji - utrenutku povlačenja srpskih dobrovoljaca kroz Sibir počela je Oktobarska revolucija odnosno građanski rat. Dobrovoljci su se ukrcali nabrodove u Vladivostoku, a u kineskoj luci Dajren preuzeli su ih britanski brodovi koji će ih Sueckim kanalom prebaciti u Solun. Ovoj grupi pridodati su dobrovoljci koji su u Solun pristigli iz SAD, pa je od njih formirana Jugoslovenska divizija.
Ovo je arhivirana verzija originalne stranice. Izvinjavamo se ukoliko, usled tehničkih ograničenja,
stranica i njen sadržaj ne odgovaraju originalnoj verziji.
Republički hidrometeorološki zavod Srbije (RHMZ) najavio je u naredna 3 sata pljuskove sa grmljavinom u Sremu, Banatu i Pomoravlju, kao i na istoku i jugoistoku Srbije.
Grupa srednjoevropskih zemalja traži od Evropske komisije da Nemačkoj naloži ukidanje nameta na izvoz gasa, jer potkopava njihovu energetsku sigurnost, prema dokumentu koji je Rojters dobio na uvid.
Milanu Guroviću, treneru Reala, izrečena je šestomesečna zabrana vođenja tog tima, posle masovne tuče u kojoj je učestvovao, a koja je izbila na meču sa KK Vizurom.
Američka plaža Dejtona u okrugu Volusija na Floridi proglašena je za svetsku prestonicu ujeda ajkula, pošto je na toj plaži zabeležen najveći broj ujeda morskih pasa od kada se vodi evidencija, navodi se u novom izveštaju Univerziteta na Floridi.
Isporuku lovaca F-16 Ukrajini Moskva će smatrati namernim signalom NATO u nuklearnoj sferi, izjavio je ministar spoljnih poslova Rusije Sergej Lavrov.
Naučnici sa Univerziteta u Kopenhagenu iskoristili su svemirski teleskop Džejms Veb da vide stvaranje najstarijih galaksija u univerzumu pre 13,3 i 13,4 milijarde godina, a svoja otkrića objavili su u magazinu ''Science''.
Sve je više ljudi mladih ljudi u Srbji sa karcinomom kože, a značajan uzrok tome pregorevanje na suncu, upozorila je dr Danica Tiodorović, predsednica udruženja dermatovenerologa Srbije.
Italija je proslavila povratak oko 600 antikviteta iz SAD, uključujući drevne bronzane statue, zlatnike, mozaike i rukopise u vrednosti od 60 miliona evra (65 miliona dolara).
S. J., the suspect in the murder of Danka Ilić (2), said through his defense attorney that he no longer wants to defend himself by remaining silent, but that he will speak about the crime, it was confirmed for "Blic".
Due to the new volcanic eruption that began today in the southwest of Iceland, the Blue Lagoon geothermal spa and the small fishing town of Grindavík were evacuated.
Istraživači iz kompanije Zscaler pronašli su više od 90 zlonamernih Android aplikacija, instaliranih više od 5,5 miliona puta preko Google Play prodavnice.
"Iranske vlasti su pokazale potpuno nepoštovanje prema ljudskom životu i pojačale pogubljenja za prekršaje u vezi sa drogama", kažu iz Amnesti internešenela.
Komentari 8
Pogledaj komentare