Izvor: Radio Televizija Vojvodine, 12.Nov.2018, 13:45   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Serijal RTV "Prisajedinjenje 1918. godine - Svedoci istorije": Karlovčani Nedeljković, Raškaj i Auer

Na velikom narodnom zboru u Rumi, 24. novembra 1918. godine, zatraženo je stvaranje jedinstvene države Srba, Hrvata i Slovenaca, pod dinastijom Karađorđevića.

Doneta je i odluka o neposrednom prisajedinjenju Srema Kralјevini Srbiji, u slučaju da u vreme velikih promena dođe do plemenskog ili političkog cepanja.

Na zboru je usvojena sledeća rezolucija:

Današnji zbor izaslanika Narodnih Veća iz Srema traži da se ostvari jedinstvena i demokratski >> Pročitaj celu vest na sajtu Radio Televizija Vojvodine << uređena država SHS pod dinastijom Karađorđevića i očekuje i od Narodnog Veća u Zagrebu da se što pre ostvari jedinstvena zajednička vlada sa sedištem u Beogradu.

Za slučaj plemenskog ili političkog cepanja, izjavlјuju zastupnici Narodnih Veća u Sremu, kao izaslanici naroda, da se odlučuju za neposredno prisajedinjenje Srema Kralјevini Srbiji.

Za taj slučaj želimo da nas na konferenciji o miru zastupa Kralјevska Srpska Vlada.

Glavni akteri Velikog narodnog zbora u Rumi, na kome su Sremci doneli rezoluciju o prisajedinjenju matici Srbiji, uz Žarka Miladinovića, bili su ugledni Karlovčani: profesor Milan Nedelјković, koji je je predsedavao zborom, doktor Ljudevit Auer kao sekretar vodio je zapisnik, a doktor Juraj Raškaj bio je član odbora za sprovođenje rezolucije o prisajedinjenju.

Kroz čitavu istoriju borbe prečanskih Srba za slobodu, neprocenjiv je značaj Sremskih Karlovaca. Od osnivanja Karlovačke mitropolije 1716, održavanja Majske skupštine 1848, pa sve do 1918. godine kada ugledni Karlovčani dobijaju važnu ulogu u procesu prisajedinjenja matici Srbiji.

Milan Nedelјković bio je profesor u Karlovačkoj gimnaziji, politički vođa Srba u Sremskim Karlovcima i blizak saradnik Jaše Tomića. Juraj Raškaj, plemić i doktor pravnih nauka, osnovao je društvo Crvenog krsta u Sremskim Karlovcima. Doktor Ljudevit Auer, urednik lista "Glasnik Narodnog veća", koji je štampan na ćirilici i latinici, bio je i ministar pravde u Vladi Milana Stojadinovića.

Najuglednije Karlovčane 1918. godine, Nedelјkovića, Raškaja i Auera, iako različitih nacionalnosti vodile su iste ideje, koje su prema rečima Auerove i Raškajeve unuke, "bile daleko ispred vremena u kome su živeli".

Kada gledamo živote velikana od pre jednog veka, jasno je da se prisajedinjenjem vojvođanskih oblasti matici Srbiji rešavalo ne samo nacionalno, već isto tako i demokratsko pitanje. Kruna svega je dugo čekana ravnopravnost svih naroda u Vojvodini, u kojoj i dan danas uživamo.

Nastavak na Radio Televizija Vojvodine...